UniCredit: Πώς η Alpha Bank μπορεί να σώσει την παρτίδα για τον Ορσέλ

Σε μια εκδήλωση φέτος που σηματοδότησε τη νέα συμφωνία χορηγίας της UniCredit με την ομάδα Formula 1 της Ferrari, ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας, Αντρέα Ορσέλ, έκανε παραλληλισμούς μεταξύ των δύο εταιρειών.

«Αυτές είναι δύο μάρκες που ξεκίνησαν στην Ιταλία με όνειρα να δημιουργήσουν κάτι πιο παγκόσμιο», δήλωσε: «Στην περίπτωση της Ferrari, πραγματικά παγκόσμιο. Και στην περίπτωση της UniCredit, πανευρωπαϊκό».

Ωστόσο, οι φιλοδοξίες του για την UniCredit δείχνουν να απειλούνται: όπως γράφουν οι Financial Times σε εκτενές τους ρεπορτάζ, η γερμανική αντίσταση στην εξαγορά της Commerzbank από την ιταλική τράπεζα ανάγκασε τον Ορσέλ να αναστείλει τα σχέδια εξαγοράς, ενώ η Ρώμη χρησιμοποίησε εξαιρετικές εξουσίες για να εμποδίσει την προσπάθειά του να αγοράσει τον μικρότερο ανταγωνιστή της από το Μιλάνο, Banco BPM.  Στο δημοσίευμα τονίζεται πάντως ότι αυτό που θα βοηθήσει την UniCredit είναι η αύξηση των συμμετοχών της στην ελληνική Alpha Bank…

Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη εβδομάδα η UniCredit έλαβε την έγκριση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας («ΕΚΤ») για την απόκτηση άμεσου ποσοστού συμμετοχής έως 29,9% στην Alpha Bank A.E. («Alpha Bank»). H έγκριση αυτή επιβεβαιώνει εκ νέου τη χρηματοοικονομική ισχύ και τη σταθερή συμμόρφωση της UniCredit με το εποπτικό πλαίσιο. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας τελεί υπό την έγκριση των Αρμόδιων Εθνικών Αρχών για την απόκτηση από την UniCredit έμμεσης ειδικής συμμετοχή σε εποπτευόμενες θυγατρικές του Ομίλου Alpha Bank (οι «Λοιπές Εποπτικές Εγκρίσεις»).

Πισωγυρίσματα…

Τα πισωγυρίσματα εγείρουν ερωτήματα σχετικά με το εάν ο Ορσέλ, ένας σκληροτράχηλος dealmaker, θα παραμείνει ικανοποιημένος με τη διαχείριση της UniCredit στην τρέχουσα μορφή της…

Ο ίδιος πάντως επιμένει στις φιλοδοξίες του, λέγοντας χαρακτηριστικά στους Financial Times ότι «όταν μιλάμε για… το όνειρο της Ευρώπης να έχει μεγάλες, πανευρωπαϊκές τράπεζες, τότε θα είμαστε οι πρώτοι που θα το κάνουν».

Το μεγάλο στοίχημα της UniCredit

Αλλά με δύο σημαντικούς στόχους εκτός συζήτησης προς το παρόν, αναλυτές, επενδυτές και αντίπαλοι θέλουν να μάθουν τι θα κάνει στη συνέχεια η πιο πολύτιμη τράπεζα της Ιταλίας.

Σύμφωνα με πηγές που επικαλούνται οι FT, λιγότερο από ένα χρόνο πριν, η UniCredit πίστευε ότι το σχέδιό της να κλείσει δύο μετασχηματιστικές συμφωνίες ήταν ακόμη σε καλό δρόμο, καθώς στόχευε να ενσωματώσει πλήρως thn BPM έως τον Ιούνιο του 2026 πριν ξεκινήσει μια κίνηση για την Commerzbank.

Αλλά η κυβέρνηση της Μελόνι χρησιμοποίησε τη λεγόμενη χρυσή της δύναμη —η οποία αρχικά εισήχθη για να ελέγχει τις ξένες εξαγορές στρατηγικών περιουσιακών στοιχείων— για να εμποδίσει την εξαγορά της BPM.

Και ενώ η UniCredit απέκτησε γρήγορα ποσοστό 29% στην Commerzbank μέσω αγορών μετοχών και συναλλαγών σε παράγωγα, η αντίθεση από το διοικητικό συμβούλιο της γερμανικής τράπεζας και το Βερολίνο – καθώς και η απότομη αύξηση της κεφαλαιοποίησης της Commerzbank – την ανάγκασαν να περιμένει μέχρι το 2027 πριν αποφασίσει για την πλήρη εξαγορά. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι ο Ορσέλ, ένας κατά τα άλλα έμπειρος dealmaker, δεν εκτίμησε σωστά την πολιτική ατμόσφαιρα.

«Οι τράπεζες είναι κυρίαρχα και σημαντικά περιουσιακά στοιχεία για μια χώρα», αναφέρει στους FT ένας ανώτερος Ευρωπαίος τραπεζίτης. «Δεν μπορείς απλώς να αποφασίσεις να εισβάλεις με το ζόρι αν μια κυβέρνηση δεν νιώθει άνετα. Ήθελε να προχωρήσει χωρίς να λάβει υπόψη τις τοπικές ευαισθησίες, οι οποίες είναι σημαντικές. Παρερμήνευσε το πολιτικό πλαίσιο».

Ένας άλλος έμπειρος τραπεζίτης σε θέματα συγχωνεύσεων και εξαγορών ήταν πιο ευθύς, λέγοντας ότι ο επικεφαλής της UniCredit «θα μπορούσε να είχε ολοκληρώσει αυτές τις συμφωνίες αν ήταν πιο διαλλακτικός και υπήρχε λιγότερη αλαζονεία».

Τι απαντά ο Ορσέλ

Ο Όρσελ διαφωνεί, λέγοντας ότι το Βερολίνο αρχικά υποστήριξε το σχέδιο της UniCredit — η οποία έχει ήδη παρουσία στη Γερμανία μέσω της θυγατρικής της, της HypoVereinsbank — να αποκτήσει μερίδιο στην Commerzbank.

Εν τω μεταξύ, μια έρευνε που διεξήχθη από το διοικητικό συμβούλιο της UniCredit κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι πολιτικοί ελιγμοί της ιταλικής κυβέρνησης αφότου η τράπεζα προχώρησε στην BPM κατέστησαν σχεδόν αδύνατη την επιτυχία της προσφοράς.

«Δεν περιμέναμε το βάθος της πολιτικής αντιπολίτευσης γύρω από την BPM, δεδομένου του πόσο λογική ήταν η συναλλαγή, ούτε του τρόπου με τον οποίο εφαρμόστηκε τελικά η χρυσή δύναμη», παραδέχθηκε ο Ορσέλ.

Παρά τα εμπόδια στις συγχωνεύσεις και εξαγορές, οι μέτοχοι και οι αναλυτές παραμένουν αισιόδοξοι για την UniCredit. Από τότε που ανέλαβε ο Ορσέλ τον Απρίλιο του 2021, η τιμή της μετοχής της έχει αυξηθεί σχεδόν 650% – ξεπερνώντας τους μεγάλους ευρωπαίους ανταγωνιστές της κατά την ίδια περίοδο.

Η μετοχή έχει αυξηθεί κατά άνω του 30% φέτος και οι αναλυτές προβλέπουν περαιτέρω άνοδο παρά τις προκλήσεις. Και σύμφωνα με το Bloomberg, από τους 23 αναλυτές που καλύπτουν την εταιρεία, μόνο δύο αξιολογούν αρνητικά την UniCredit.

Ο Άντριου Κουμπς, αναλυτής της Citigroup, δήλωσε ότι η UniCredit είχε «βελτιώσει σημαντικά» την απόδοσή της μέσω μέτρων που περιλαμβάνουν ισχυρή πειθαρχία στο κόστος, και ότι παράγοντες όπως οι χαμηλές πιστωτικές προβλέψεις, τα αυξανόμενα έσοδα από προμήθειες και η αποτελεσματική ανάπτυξη κεφαλαίων θα πρέπει να «οδηγήσουν σε περαιτέρω βελτίωση» των αποδόσεων.

Ένα πράγμα που θα βοηθήσει την UniCredit είναι η αύξηση των συμμετοχών της στην Commerzbank και την ελληνική Alpha Bank

Ωστόσο, η ώθηση στα καθαρά έσοδα από τόκους των ευρωπαϊκών δανειστών — η διαφορά μεταξύ των τόκων που λαμβάνουν οι τράπεζες από τους δανειολήπτες και των τόκων που καταβάλλουν στους καταθέτες — από τα υψηλότερα επιτόκια τα τελευταία χρόνια αρχίζει να μειώνεται. Τα καθαρά κέρδη από τόκους της UniCredit μειώθηκαν περισσότερο από 5% στο τρίμηνο έως τα τέλη Σεπτεμβρίου σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι.

Οι μεγάλες προκλήσεις και η Alpha Bank

Ο Ορσέλ πιστεύει ότι ο τομέας αντιμετωπίζει μια πιο δύσκολη περίοδο μετά από αρκετά χρόνια δυναμικών αποδόσεων. «Η αγορά έχει περάσει από πολύ απαισιόδοξη για τις ευρωπαϊκές τράπεζες σε δυνητικά υπερβολικά αισιόδοξη», είπε. «Προετοιμαζόμαστε για ένα πιο δύσκολο περιβάλλον».

Ένα πράγμα που θα βοηθήσει την UniCredit είναι η αύξηση των συμμετοχών της στην Commerzbank και την ελληνική Alpha Bank, για τις οποίες ο Κουμπς της Citi προβλέπει ότι θα προσθέσουν συνολικά 800 εκατομμύρια ευρώ σε έσοδα ετησίως.

Το μερίδιο 29,5% της UniCredit στην Alpha, το οποίο έχει υποστηρίξει η ελληνική κυβέρνηση, εγείρει την πιθανότητα η ιταλική τράπεζα να υποβάλει προσφορά για την τράπεζα των 8,1 δισ. ευρώ, αν και ο Ορσέλ έχει δηλώσει ότι «προς το παρόν» θα «παραμείνει σε επίπεδο συμμετοχής κάτω από μια πλήρη προσφορά».

Ωστόσο, σε σύγκριση με ορισμένους από τους μεγάλους ευρωπαίους ομολόγους της, η UniCredit δεν διαθέτει συγκρίσιμες επιχειρηματικές γραμμές σε τομείς όπως η διαχείριση περιουσιακών στοιχείων, οι ασφάλειες, οι πληρωμές και η επενδυτική τραπεζική που δημιουργούν έσοδα από προμήθειες.

Όπως επισημαίνουν οι FT η προηγούμενη ηγεσία της ιταλικής τράπεζας ορθολογικοποίησε την λειτουργία της τράπεζας εκποιώντας θυγατρικές, συμπεριλαμβανομένης της πώλησης της εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων Pioneer στην Amundi και της διαδικτυακής χρηματιστηριακής εταιρείας Fineco.

Στρέφοντας το βλέμμα

Με λίγους προφανείς μεγάλους στόχους συγχωνεύσεων και εξαγορών να έχουν απομείνει, οι παρατηρητές του κλάδου εικάζουν ότι η εστίαση του Ορσέλ θα στραφεί τώρα σε αυτήν την πλευρά του ομίλου που αποφέρει έσοδα από αμοιβές.

«Στην Ιταλία, ουσιαστικά δεν υπάρχουν επιλογές [λιανικών συγχωνεύσεων και εξαγορών] για την UniCredit», δήλωσε ανώτερο στέλεχος σε μια άλλη ιταλική τράπεζα. «Θα πρόκειται πλέον για ανάπτυξη σε τομείς όπως η διαχείριση περιουσιακών στοιχείων, η ιδιωτική τραπεζική, η επενδυτική τραπεζική, η επέκταση της διεθνούς παρουσίας της και η συνέχιση της οργανικής ανάπτυξης».

Ο Όρσελ, ο οποίος λέει ότι σύντομα θα σκιαγραφήσει ένα σχέδιο ανάπτυξης για την τράπεζα στην Ιταλία που θα είναι «εξ ολοκλήρου οργανικό», βρίσκεται ήδη στη διαδικασία ανασυγκρότησης τμημάτων της μονάδας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων της τράπεζας.

Η UniCredit έχει συμβόλαιο με την Amundi που επιτρέπει στην ιταλική τράπεζα να διανέμει τα προϊόντα της γαλλικής εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων έως το 2027. Εν τω μεταξύ, η Amundi διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία ύψους σχεδόν 70 δισ. ευρώ για την UniCredit στην Ιταλία.

Νέα στρατηγική για τον Ορσέλ

Ο Ορσέλ επιδιώκει να αυξήσει το μερίδιο των προμηθειών που εισπράττει η τράπεζα από την πώληση κεφαλαίων και έχει δηλώσει προηγουμένως ότι η UniCredit ενδέχεται να μην ανανεώσει τη σύμβαση με την Amundi. Εάν αποσύρει τα κεφάλαιά της από την Amundi, η ιταλική τράπεζα θα πρέπει να αποφασίσει εάν θέλει να τα διαχειριστεί εσωτερικά ή να συνάψει νέα συμφωνία με άλλον διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων.

«Η UniCredit είναι ένα παράξενο, υπέροχο ζώο», λέει ο Ορσέλ

«Έχουμε και θα συνεχίσουμε να χτίζουμε τις δικές μας δυνατότητες εσωτερικά», δήλωσε ο Ορσέλ, προσθέτοντας ότι όταν η τράπεζα επιτύχει την ικανότητα, «θα επικεντρωθούμε περισσότερο στο πώς μπορούμε να αυξήσουμε τα υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία». Είπε ότι η εστίαση θα στραφεί στη συνέχεια στην ιδιωτική τραπεζική, με τον δανειστή να επιδιώκει να επεκτείνει την επιχείρηση αυξάνοντας την πελατειακή του βάση των «μαζικά εύπορων».

Η επέκταση προς… Ανατολάς

Πρόσθεσε ότι η τράπεζα θα επικεντρωθεί επίσης στην επιτάχυνση των βελτιώσεων στην τεχνολογία της για να ανταγωνιστεί τις «καλύτερες στην κατηγορία τους fintechs», καθώς και στη στόχευση ορισμένων προϊόντων και γεωγραφικών περιοχών που εγκαταλείφθηκαν κατά τη διάρκεια των περικοπών μετά την οικονομική κρίση, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης στην ανατολική Ευρώπη.

Οι ρωσικές δραστηριότητες της UniCredit εξακολουθούν να αποτελούν στρατηγικό πρόβλημα για τον όμιλο

«Καταλαβαίνω ότι δεν είναι τόσο συναρπαστικό όσο το 2022-2023, όταν διπλασιάζαμε τα καθαρά κέρδη κάθε χρόνο», είπε. «Δεν είναι τόσο συναρπαστικό όσο τον περασμένο Νοέμβριο, όταν ανακοινώσαμε μια προσφορά για την BPM. Αλλά έτσι είναι τα πράγματα».

Ο Ορσέλ πρόσθεσε ότι «δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να υποβάλουμε προσφορές και για άλλα πράγματα, αλλά προς το παρόν επικεντρωνόμαστε αποκλειστικά στο να ξεπεράσουμε τους ανταγωνιστές μας σε κερδοφόρα ανάπτυξη και υπερμεγέθεις διανομές».

Επεσήμανε επίσης ότι οι συμφωνίες συγχωνεύσεων και εξαγορών μπορούν να λειτουργήσουν ως αντιπερισπασμός, λέγοντας ότι μερικές φορές ήταν «δύσκολο» να διατηρήσει την ομάδα διοίκησής του και τον οργανισμό συγκεντρωμένους και πειθαρχημένους στα βασικά τον τελευταίο χρόνο εν μέσω της διαμάχης για την BPM.

Το πρόβλημα της Ρωσίας

Εν τω μεταξύ, οι ρωσικές δραστηριότητες της UniCredit εξακολουθούν να αποτελούν στρατηγικό πρόβλημα για τον όμιλο. Ο Ορσέλ είχε δηλώσει προηγουμένως ότι η δέσμευση της τράπεζας να εγκαταλείψει τη χώρα ήταν «απολύτως σαφής», αλλά παρεμποδιζόταν από νομικά και κανονιστικά εμπόδια που επιβάλλει η Μόσχα.

Δήλωσε στους FT ότι οι προσπάθειες για την κατάργηση της μονάδας — κάτι που έχει δεχθεί πιέσεις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να επιταχύνει — συνεχίζονται, προσθέτοντας ότι «πρακτικά θα εξαλειφθεί» από τον όμιλο μέχρι το επόμενο έτος.

Οι μέτοχοι εμφανίζονται αισιόδοξοι για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η τράπεζα. Η UniCredit έχει δεσμευτεί να διανείμει τουλάχιστον 9,5 δισ. ευρώ στους επενδυτές μέσω επαναγοράς μετοχών και μερισμάτων για το οικονομικό έτος 2025, με τον Ορσέλ να έχει δηλώσει τον Σεπτέμβριο ότι η τράπεζα είχε πλεονάζον κεφάλαιο ύψους 10-11,5 δισ. ευρώ.

«Έχει δείξει τεράστια πειθαρχία», σχολίασε από την πλευρά του ο Cole Smead, διευθύνων σύμβουλος της Smead Capital Management, μετόχου της UniCredit.

Ένας άλλος ανώτερος Ιταλός επενδυτικός τραπεζίτης προειδοποίησε πάντως, ότι ο Ορσέλ θα έχανε μόχλευση εάν έδινε το πλεονάζον κεφάλαιο στους μετόχους. «Εάν επιστρέψει όλο το κεφάλαιο, χάνει την ιδέα ότι μπορεί να ολοκληρώσει μια μεγάλη συμφωνία συγχωνεύσεων και εξαγορών».

Παρά τις προκλήσεις και τις αποτυχίες, ο Όρσελ φαίνεται απτόητος στην αποστολή του.

«Η UniCredit είναι ένα παράξενο, υπέροχο ζώο», είπε. «Έχουμε ένα λογότυπο στη Ferrari. [Έχουμε]… την καλύτερη αναλογία εισοδήματος και απόδοσης ιδίων κεφαλαίων από τους συναδέλφους μας. Η δουλειά είναι τόσο ικανοποιητική».