Euronext: Γιατί αλλάζει τους στόχους για την εξαγορά της ΕΧΑΕ

Δυσκολίες, σύμφωνα με πληροφορίες, αντιμετωπίζει η Euronext με τη μέχρι τώρα συμμετοχή των μετόχων της ΕΧΑΕ στην προαιρετική δημόσια πρόταση που έχει καταθέσει, όπως φάνηκε και με τη χρήση της δυνατότητας που της έδωσε η πρόσφατη τροπολογία του Υπουργείου Οικονομικών για τις διασυνοριακές συναλλαγές.

Αν και στην πρόσφατη παρουσία του στην Αθήνα, ο επικεφαλής της Euronext Στεφάν Μπουζνά, απέφυγε να τοποθετηθεί σχετικά με τη δυνατότητα που του δίνει η τροπολογία για μικρότερο ποσοστό συμμετοχής που απαιτείται για να πετύχει η δημόσια πρόταση προς την ΕΧΑΕ, εν τέλει πριν ολοκληρωθεί η διαδικασία (σ.σ. 17 Νοεμβρίου λήγει η δημόσια πρόταση), αλλά και πριν το περιθώριο που του δίνει ο νόμος, ήτοι 5 ημέρες πριν τη λήξη της περιόδου αποδοχής της Δημόσιας Πρότασης (σ.σ. 12 Νοεμβρίου) ο προτείνων, δηλαδή η Euronext, ανακοίνωσε ότι το ποσοστό που ζητά μειώνεται από το 67% στο 50% πλέον μίας (1) μετοχής. Ουσιαστικά ο πήχης μπήκε στις 30.174.001 μετοχές της ΕΧΑΕ, από 38.759.500 μετοχές που ίσχυε αρχικά.

Το τίμημα όμως της πρότασης παραμένει αμετάβλητο, ενώ η δημόσια πρόταση εξακολουθεί να είναι προαιρετική και με ανταλλαγή μετοχών, δηλαδή, οι μέτοχοι της ΕΧΑΕ που αποδέχονται την πρόταση θα λάβουν μετοχές της Euronext ως αντάλλαγμα.

Υπενθυμίζεται εδώ ότι πριν από τρεις εβδομάδες, στις 20 Οκτωβρίου, ο κ. Μπουζνά ενημέρωνε τους Έλληνες δημοσιογράφους ότι ο στόχος της Euronext είναι ποσοστό άνω του 67%, με πλήρη έλεγχο στο 95%. «Αν πετύχουμε πάνω από 90%, η ΕΧΑΕ θα απορροφηθεί από τον όμιλο. Αν όχι, θα συνεχίσουμε αλλού», είχε πει χαρακτηριστικά.

Οι δύο όψεις του νομίσματος

Στο μεταξύ, στην αγορά συνεχίζεται ένας άτυπος διάλογος σχετικά με τις προοπτικές που διανοίγονται σε περίπτωση που η ΕΧΑΕ καταλήξει μέρος του οικοσυστήματος της Euronext, καθώς πολλά σημεία παραμένουν θολά, παρά το ότι η γαλλική πλευρά επιχείρησε πρόσφατα να αποσαφηνίσει κάποιους από τους στόχους της.

Πάνω στο ενημερωτικό μάλιστα που ανακοίνωσε η Euronext επιχειρώντας να απαντήσει ένα προς ένα τα ερωτήματα που απασχολούν την αγορά, ιδίως τους μετόχους της ΕΧΑΕ, ο ΟΤ συγκέντρωσε και τα αντεπιχειρήματα που διατυπώνονται ένθεν και ένθεν. Διότι μπορεί η Euronext να υποστηρίζει ότι η συγχώνευση θα φέρει ευκαιρίες ανάπτυξης, ενοποιημένες υποδομές και αυξημένη ρευστότητα, ωστόσο, υπάρχει ένα σύνολο αβεβαιοτήτων που επηρεάζουν την ελληνική αγορά και το χρηματιστηριακό της οικοσύστημα.

1. Ανταγωνισμός ή συρρίκνωση;

Η Euronext προβάλλει τη διεύρυνση των ευκαιριών ως κύριο όφελος για το εγχώριο χρηματιστηριακό οικοσύστημα, ισχυριζόμενη ότι θα προσφέρει στους Έλληνες χρηματιστές και τις μικρές χρηματιστηριακές εταιρείες περισσότερες ευκαιρίες μέσω της πρόσβασης σε μεγαλύτερη ρευστότητα και διασυνοριακές συναλλαγές.

Ωστόσο, αυτό το όφελος δεν είναι τόσο αυτονόητο. Στην πράξη, οι μικρές εταιρείες που λειτουργούν στη σκιά των μεγάλων ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων ενδέχεται να δυσκολευτούν να ανταγωνιστούν με τις πιο οργανωμένες και τεχνολογικά ανεπτυγμένες εταιρείες της Euronext.

Η ταχεία αύξηση του ανταγωνισμού μπορεί να οδηγήσει στην απορρόφηση ή τη συρρίκνωση πολλών από αυτές τις τοπικές χρηματιστηριακές επιχειρήσεις.

2. Κόστος συναλλαγών

Η πρόταση της Euronext προβάλει την ευκαιρία για χαμηλότερα κόστη συναλλαγών μέσω της ενοποιημένης υποδομής της. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι λιγότερο ρόδινη. Η Euronext, αν και υπόσχεται εξορθολογισμό των τιμών, είναι ένας όμιλος με στόχο τη μεγιστοποίηση της κερδοφορίας για τους μετόχους της, κάτι που ενδέχεται να οδηγήσει σε αύξηση των προμηθειών και των εξόδων για τους Έλληνες χρηματιστές και επενδυτές.

Ακόμη και αν υπάρξει μείωση των τιμών, το κόστος μετάβασης στη νέα πλατφόρμα Optiq θα μπορούσε να αποδειχθεί σημαντικό για τις τοπικές επιχειρήσεις. Στην πράξη, η ένταξη στην Euronext θα σημαίνει ότι οι μικρές τοπικές εταιρείες θα πρέπει να ανταγωνιστούν με μεγάλους, διεθνείς παίκτες, οι οποίοι έχουν ήδη εγκατεστημένες υποδομές και τεχνολογία.

3. Μικρές εταιρείες σε διεθνές επίπεδο

Η πρόταση της Euronext προσφέρει αυξημένη προβολή και πρόσβαση σε ρευστότητα σε εταιρείες που επιθυμούν να επεκταθούν πέρα από τα ελληνικά σύνορα. Για τις ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), αυτή η ενοποίηση με την Euronext αποτελεί ένα δυναμικό εργαλείο ανάπτυξης και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας, ενώ θα βοηθήσει τις ελληνικές εταιρείες να παραμείνουν εισηγμένες στο ΧΑ και να αποφύγουν την ανάγκη για διπλή εισαγωγή σε ξένες αγορές.

Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη. Ο ανταγωνισμός στις διεθνείς αγορές θα είναι μεγάλος, με τις ελληνικές ΜΜΕ να κινδυνεύουν να “χάσουν” τη φήμη και την προσοχή που απολάμβαναν στο τοπικό οικοσύστημα, καθώς σε ένα δίκτυο 1.400 μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, η προβολή τους είναι αμφίβολη.

Οι μικρότερες ελληνικές εταιρείες ενδέχεται να μην καταφέρουν να επωφεληθούν από την ρευστότητα, εφόσον οι ξένοι επενδυτές συνεχίζουν να εστιάζουν στις πιο εμπορεύσιμες και μεγάλες εταιρείες.

4. Δυσκολία των εισαγωγών

Η εμπειρία από τις εξαγορές που πραγματοποίησε η Euronext σε άλλες αγορές, όπως η Πορτογαλία και η Ιρλανδία, δείχνει ότι η εξαγορά από την Euronext δεν εγγυάται την ανάπτυξη του αριθμού των εισηγμένων εταιρειών.

Στην Πορτογαλία, ο αριθμός των εισηγμένων εταιρειών μειώθηκε σχεδόν κατά 50%, ενώ στην Ιρλανδία, παρά την ένταξη στην Euronext, οι νέες εισαγωγές ήταν ελάχιστες και σημαντικές εταιρείες, όπως η CRH και η Flutter, αποχώρησαν από το χρηματιστήριο.

Η περίπτωση της Πορτογαλίας δείχνει ότι η απλή ένταξη σε μια μεγαλύτερη χρηματιστηριακή πλατφόρμα δεν εξασφαλίζει πάντα την ανάπτυξη της τοπικής αγοράς.

5. Αυτονόμηση του Χρηματιστηρίου Αθηνών

Ο Όμιλος ATHEX θα διατηρήσει τη διοίκηση και τη λειτουργία του στην Αθήνα, και η Ελλάδα θα συνεχίσει να έχει ισχυρή παρουσία στη διακυβέρνηση της Euronext.

Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι, παρά τη συμμετοχή Ελλήνων στελεχών στις διοικητικές θέσεις, οι στρατηγικές αποφάσεις θα συνεχίσουν να λαμβάνονται στο Παρίσι, με γνώμονα τα συμφέροντα του ευρωπαϊκού ομίλου.

Ο Όμιλος ATHEX, ως θυγατρική της Euronext, θα έχει περιορισμένη αυτονομία και ορισμένες στρατηγικές αποφάσεις, όπως η τεχνολογία και η τιμολόγηση, θα καθορίζονται από τη μητρική εταιρεία.

6. Εργαζόμενοι «δύο ταχυτήτων»

Η Euronext αναφέρει ότι εκτιμά την τεχνογνωσία των εργαζομένων του Χρηματιστηρίου Αθηνών και σκοπεύει να δημιουργήσει ένα νέο Κέντρο Υποστήριξης και Τεχνολογίας στην Αθήνα, το οποίο θα παρέχει νέες ευκαιρίες.

Ωστόσο, η εμπειρία από άλλες χώρες δείχνει ότι η μεταφορά λειτουργιών σε κεντρικό επίπεδο συχνά οδηγεί σε μειώσεις θέσεων εργασίας και συγκέντρωση των δραστηριοτήτων σε κεντρικούς κόμβους.

Αν και το Κέντρο Υποστήριξης στην Αθήνα είναι μια θετική κίνηση, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα προκύψουν νέες θέσεις εργασίας ή ότι οι υπάρχοντες εργαζόμενοι θα διατηρήσουν τις θέσεις τους, εφόσον οι επιχειρηματικές αποφάσεις μεταφερθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

7. Η αποτίμηση της προσφοράς

Η προσφορά της Euronext έχει χαρακτηριστεί από το Διοικητικό Συμβούλιο του Χρηματιστηρίου Αθηνών ως «δίκαιη και εύλογη». Ωστόσο, η προσφορά του Euronext αποτιμά την ΕΧΑΕ σε περίπου 22 φορές τα έσοδα του 2024, χωρίς να συνυπολογίζει την αναπτυξιακή τροχιά στην οποία βρίσκεται η αγορά. Ήδη εντός του 2025 οι τζίροι, εκ των οποίων προέρχεται και το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της ΕΧΑΕ έχουν αυξηθεί σημαντικά, τάση που ενδεχομένως να συνεχιστεί και το 2026.