Bloomberg: Οι Τούρκοι οδηγούν ώρες για να αγοράσουν τυρί από την Ελλάδα

«Σχεδόν κάθε μήνα, ο Cihan Citak μπαίνει στο αυτοκίνητό του, με το διαβατήριο στο χέρι, και ξεκινά από την Κωνσταντινούπολη για την Αλεξανδρούπολη, μια ελληνική παραθαλάσσια πόλη 40 χιλιόμετρα (25 μίλια) από τα τουρκικά σύνορα. Μετά από μια διαδρομή περίπου τεσσάρων ωρών με το αυτοκίνητο, περπατάει στους γεμάτους κόσμο διαδρόμους του τοπικού σούπερ μάρκετ, γεμίζοντας το καρότσι του με κρασί, τυρί και άλλα είδη παντοπωλείου που κοστίζουν ένα κλάσμα του κόστους που κοστίζουν στην πατρίδα τους».

Έτσι ξεκινά δημοσίευμα του Bloomberg, το οποίο περιγράφει τους τρόπους με τους οποίους οι κάτοικοι της γείτονος προσπαθούν να γλιτώσουν από τον τεράστιο πληθωρισμό που μαστίζει τη χώρα.

«Το είδος του ελαιολάδου που πουλάνε στα 10 ευρώ το λίτρο, μπορείς να το αγοράσεις μόνο στη διπλάσια τιμή» στην Τουρκία, αναφέρει στο Bloomberg ο Citak , γενικός διευθυντής μιας εταιρείας τροφίμων και ποτών, ο οποίος λέει ότι αναζητά κυρίως προϊόντα υψηλής ποιότητας σε καλύτερες τιμές. «Κατά μέσο όρο, τα ψώνια μου κοστίζουν το ένα τρίτο από ό,τι κοστίζουν» στην πατρίδα μου.

Διασυνοριακό εμπόριο

Το διασυνοριακό λιανικό εμπόριο έχει γίνει ρουτίνα για πολλούς που διαπίστωσαν ότι οι αυξανόμενες τιμές των τροφίμων στην Τουρκία και η ισχυρότερη λίρα καθιστούν την Ελλάδα μια φθηνότερη εναλλακτική λύση για τις καθημερινές αγορές. Η τάση, αν και δεν είναι καινούργια, επιταχύνεται: το 6% όλων των Τούρκων που διέσχισαν τα σύνορα προς την Ελλάδα τους πρώτους εννέα μήνες του έτους έκαναν αγορές, το υψηλότερο ποσοστό συνολικών ταξιδιωτών από τουλάχιστον το 2012, σύμφωνα με στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας της χώρας.

«Οι Τούρκοι έχουν εισβάλει στην Αλεξανδρούπολη», αστειεύτηκε ο 48χρονος Τσιτάκ. «Μερικές φορές μπορεί κανείς να δει εκατοντάδες να ψωνίζουν στο κατάστημα. Μετά πηγαίνουν σε ένα εστιατόριο και συζητούν για το τι έχουν αγοράσει και πόσο».

Μερικοί επισκέπτες μοιράζονται την εμπειρία τους σε κανάλια κοινωνικής δικτύωσης όπως το YouTube της Alphabet και το TikTok της ByteDance , συγκεντρώνοντας χιλιάδες προβολές με βίντεο που δείχνουν ετικέτες τιμών για διαφορετικά προϊόντα και καταστήματα.

Μια γρήγορη ματιά στα ράφια των σούπερ μάρκετ αποκαλύπτει την ιστορία. Στο Lidl στην Αλεξανδρούπολη, πολλά καθημερινά είδη είναι αισθητά φθηνότερα από ό,τι στο CarrefourSA της Τουρκίας , αν και μερικά βασικά προϊόντα εξακολουθούν να ευνοούν τις τουρκικές τιμές. Ο κιμάς, για παράδειγμα, κοστίζει 9,36 ευρώ ανά κιλό στην Ελλάδα σε σύγκριση με 12,10 ευρώ στην Τουρκία, και τα λουκάνικα βοδινού πωλούνται σχεδόν στη μισή τουρκική τιμή. Το τυρί Γκούντα και οι σοκολάτες Kinder κοστίζουν σχεδόν το ένα τρίτο από ό,τι κοστίζει πέρα ​​από τα σύνορα.

Οι πολιτικές του Ερντογάν

Όπως υπογραμμίζει το δημοσίευμα, πίσω από την τάση αυτή βρίσκεται η στροφή της Τουρκίας προς την επιβράδυνση του πληθωρισμού διατηρώντας υψηλά επιτόκια και ένα ισχυρό νόμισμα, γεγονός που βοήθησε στην αντιστροφή της ροής των αγορών. Μόλις πριν από λίγα χρόνια, Έλληνες ήταν αυτοί που έφταναν από την Τουρκία με τσάντες γεμάτες με είδη παντοπωλείου, ρούχα και άλλα αγαθά. Τότε, η ανορθόδοξη νομισματική πολιτική της Τουρκίας – καθοδηγούμενη από την πεποίθηση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι τα χαμηλά επιτόκια θα περιόριζαν τον αυξανόμενο πληθωρισμό – διατήρησε την λίρα υπό πίεση και έδωσε στα ευρώ μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη.

Αλλά από τα μέσα του 2023, όταν ο Ερντογάν διόρισε τον πρώην στρατηγικό αναλυτή ομολόγων της Merrill Lynch, Μεχμέτ Σιμσέκ, ως υπουργό Οικονομικών και επέστρεψε σε μια πιο συμβατική οικονομική διαχείριση, η ισορροπία άρχισε να μετατοπίζεται. Η πραγματική σταθμισμένη συναλλαγματική ισοτιμία της λίρας – ένα μέτρο της αξίας της έναντι των ξένων νομισμάτων, προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό – ενισχύθηκε και ο πληθωρισμός των τροφίμων υποχώρησε στο 35% από 54%.

Για τους καταναλωτές, αυτό σημαίνει ότι οι τιμές αυξάνονται με βραδύτερο ρυθμό, αλλά ο πραγματικός λογαριασμός των τροφίμων συνεχίζει να αυξάνεται. Το καλάθι τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών της TurkStat αυξήθηκε κατά 144% από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του ο Σιμσέκ έως τον Οκτώβριο.

Η κεντρική τράπεζα δήλωσε την Παρασκευή ότι αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα κλείσει φέτος πάνω από 30%, πριν μειωθεί σχεδόν στο μισό μέχρι το τέλος του 2026.

Με τις τιμές να πιέζουν τα νοικοκυριά, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατηγόρησε τον Ερντογάν ότι αναγκάζει τους Τούρκους να ταξιδεύουν στο εξωτερικό μόνο και μόνο για να γεμίσουν τα ντουλάπια.

«Μετά από 23 χρόνια, αυτή έχει γίνει η χώρα για την οποία καυχιέται ο Ερντογάν», δήλωσε την Τρίτη ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Οζγκούρ Οζέλ.

Ημερήσιες εκδρομές για ψώνια

Όπως έκαναν κάποτε οι ελληνικές ταξιδιωτικές εταιρείες, έτσι και οι ταξιδιωτικοί πράκτορες σε πόλεις της δυτικής Τουρκίας, όπως η Κωνσταντινούπολη, το Τσανάκαλε και η Προύσα, έχουν ακολουθήσει την τάση, οργανώνοντας μονοήμερες εκδρομές με λεωφορείο στην Αλεξανδρούπολη της Ελλάδας. Με περίπου 50 ευρώ – το κόστος ενός εισιτηρίου συν ένα τέλος εξόδου – οι Τούρκοι ταξιδιώτες μπορούν να γεμίσουν τις βαλίτσες τους σε αλυσίδες λιανικής πώλησης όπως η Lidl, η Jumbo ή η Metro.

«Οι άνθρωποι αγοράζουν τα πάντα, συμπεριλαμβανομένου του κρέατος και του τυριού», δήλωσε ο Σετσκίν Ιγκνελί, συνεργάτης στο ταξιδιωτικό γραφείο Atom Tur με έδρα την Κωνσταντινούπολη. «Πολλοί πελάτες απολαμβάνουν επίσης τα φθηνότερα θαλασσινά στα εστιατόρια».

Τα λεωφορεία της Atom αναχωρούν αργά κάθε Παρασκευή και φτάνουν στην Αλεξανδρούπολη το πρωί. Οι πελάτες περνούν τρεισήμισι ώρες στα σούπερ μάρκετ και στη συνέχεια περιηγούνται στην πόλη.

Ο Μουχαμέτ Ταμντεγκέρ, ιδιοκτήτης του πρακτορείου Gezihane με έδρα την Προύσα, λέει ότι οι πελάτες του συχνά φέρνουν πίσω ζυμαρικά, γιαούρτι ή λαχανικά. «Φθηνά και καλής ποιότητας».