Την αναστολή των κανόνων δεοντολογίας που διέπουν το μεγαλύτερο κρατικό επενδυτικό ταμείο στον κόσμο μετά την εκποίηση των μετοχών της Caterpillar, ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών της Νορβηγίας Γενς Στόλτενμπεργκ, για να κατευνάσει τους φόβους για μια μαζική πώληση τεχνολογικών συμμετοχών, αξίας έως και 230 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η απόφαση ελήφθη μετά την πίεση που άσκησαν οι σύμβουλοι δεοντολογίας για την πώληση από το ταμείο μετοχών της Caterpillar επειδή οι μπουλντόζες της χρησιμοποιούνται στον πόλεμο στη Γάζα, κάτι που δημιουργούσε «πρότυπο» πράγμα το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει στο να ζητηθεί να πουλήσει τις πιο κερδοφόρες μετοχές του το ταμείο.
Η εξέλιξη αυτή ρίχνει περισσότερο φως στο πώς οι πόλεμοι στην Ουκρανία και τη Γάζα και οι επιθέσεις της κυβέρνησης Τραμπ στις πολιτικές για το κλίμα και την ποικιλομορφία ανατρέπουν τις λεγόμενες ηθικές προσεγγίσεις στις επενδύσεις.
Η απόφαση της Νορβηγίας να διακόψει προσωρινά το έργο του συμβουλίου δεοντολογίας του ταμείου πετρελαίου ήταν η πρώτη για μια συμβουλευτική επιτροπή που υπάρχει εδώ και περίπου δύο δεκαετίες, σημειώνει το Bloomberg.
«Ο συνδυασμός της απόφασης για την Caterpillar με την ανακοίνωση του συμβουλίου δεοντολογίας ότι έχει ξεκινήσει εργασίες ελέγχου για τις εταιρείες τεχνολογίας, εκτιμήσαμε ότι ενέχει τον κίνδυνο οι τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές να μας οδηγήσουν σε μια κατάσταση όπου η Νορβηγία θα μπορούσε ενδεχομένως να αποεπενδύσει από μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών, πρώην γενικός γραμματέας του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου.
Η νέα γεωπολιτική κατάσταση υπαγορεύει αλλαγές
Οι κανόνες χρειάζονται επίσης αναδιατύπωση επειδή η νέα γεωπολιτική κατάσταση με τις πολυάριθμες συγκρούσεις απαιτεί από το ταμείο να αντιδράσει ταχύτερα από ό,τι επιτρέπουν οι ισχύοντες κανόνες, είπε. Σε αυτό το πλαίσιο έχει δοθεί προθεσμία ενός έτους σε επιτροπή εμπειρογνωμόνων για να επανεξετάσει τους κανόνες.
Η ψηφοφορία στο κοινοβούλιο -στη διάρκεια της οποίας το κυβερνών Εργατικό Κόμμα αγνόησε τις πολιτικές συμμαχίες με τους παραδοσιακούς συμμάχους και προσέγγισε όλο το πολιτικό φάσμα για υποστήριξη- έχει ήδη αντίκτυπο.
Τη Δευτέρα, η Σεσίλ Χελεστβέιτ παραιτήθηκε από μέλος του Συμβουλίου Δεοντολογίας σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την παύση των εργασιών του, λέγοντας ότι το όργανο δεν έχει την ανεξαρτησία που είχε κάποτε.
«Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι το ανεξάρτητο Συμβούλιο Δεοντολογίας έχει κλείσει», δήλωσε η Χελεστβέιτ.
Ο Στόλτενμπεργκ υπέδειξε ότι η απόφαση για την αποεπένδυση από την Caterpillar ήταν υπερβολική: η πώληση όλων των μετοχών της εταιρείας λόγω ενός «μικρού μέρους» των δραστηριοτήτων της, ενώ ο βαρύς εξοπλισμός της χρησιμοποιείται ούτως ή άλλως σε εργοτάξια στη Νορβηγία.
Η κίνηση του ταμείου για την Caterpillar, επικαλούμενη την προμήθεια γαιοπροωθητών στο Ισραήλ, που χρησιμοποιήθηκαν σε παλαιστινιακά εδάφη, προκάλεσε την οργή των ΗΠΑ. Ρεπουμπλικανοί νομοθέτες απαίτησαν από τις ΗΠΑ να αντιδράσουν επιβάλλοντας κυρώσεις στα στελέχη του ταμείου πλούτου. Ζήτησαν επίσης τιμωρητικούς δασμούς στη Νορβηγία, επιπλέον του 15% που επέβαλε η κυβέρνηση Τραμπ.
Ωστόσο, ο Στόλτενμπεργκ απέρριψε τους ισχυρισμούς της αντιπολίτευσης ότι η πίεση από τις αμερικανικές αρχές ήταν η αιτία της παύσης του έργου του συμβουλίου δεοντολογίας. Υπενθύμισε μια απόφαση του ταμείου το 2006 να αποεπενδύσει από την Walmart, η οποία επίσης επικρίθηκε από τις ΗΠΑ εκείνη την εποχή.
Ο Στόλτενμπεργκ τόνισε ότι στο παρελθόν η Νορβηγία αντιστάθηκε σε τέτοιες πιέσεις και ότι στην τελευταία τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Τραμπ τον Αύγουστο δεν αναφέρθηκε στην Caterpillar.
Η Νορβηγία αγοράζει όπλα και δεν επενδύει σε εταιρείες που τα κατασκευάζουν
Ένας άλλος λόγος για τον οποίο η Νορβηγία πρέπει να αναθεωρήσει τις ηθικές κατευθυντήριες γραμμές του ταμείου σύμφωνα με τον Στόλτενμπεργκ είναι η διαμάχη γύρω από τις επενδύσεις της σε όπλα.
Το τρέχον σύνολο ηθικών κανόνων για το ταμείο γνωστό ως Norges Bank Investment Management, απαγορεύει τις επενδύσεις σε εταιρείες που συμμετέχουν στην παραγωγή πυρηνικών όπλων. Ταυτόχρονα, μια αύξηση των αμυντικών δαπανών από την κυβέρνηση της χώρας περιλαμβάνει την αγορά φρεγατών από την BAE Systems και μαχητικών αεροσκαφών F-35 από την Lockheed Martin, σε κανένα από τα οποία το ταμείο πλούτου δεν επιτρέπεται να επενδύσει.
«Παραδόξως, μπορούμε να μεταφέρουμε τεράστια χρηματικά ποσά σε μια εταιρεία ως πληρωμή για F-35 ή φρεγάτες, αλλά δεν μπορούμε να λάβουμε μια μικρή απόδοση από τις επενδύσεις μας», δήλωσε ο Στόλτενμπεργκ.
«Ένα άλλο παράδοξο είναι ότι η Νορβηγία είναι μέλος της πυρηνικής αποτροπής του ΝΑΤΟ», είπε.
Για να αλλάξουν οι κατευθυντήριες γραμμές για τα πυρηνικά όπλα απαιτείται κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αυτό σημαίνει ότι ο Στόλτενμπεργκ θα πρέπει να πείσει τους συναδέλφους του στο κυβερνών Εργατικό Κόμμα και τον πρωθυπουργό Γιόνας Γκαρ Στόρε. Τα δύο μεγάλα δεξιά κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν δηλώσει ότι θα υποστηρίξουν την αλλαγή, ενώ οι αριστεροί παραδοσιακοί σύμμαχοι των Εργατικών ως επί το πλείστον αντιτίθενται.
