Το σχέδιο της πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι για τη μείωση του φόρου εισοδήματος για τους Ιταλούς της «μεσαίας τάξης» έχει προκαλέσει επικρίσεις ότι βοηθά τους πλούσιους, με τους οικονομολόγους να προειδοποιούν ότι η μείωση θα ωφελήσει κυρίως τους υψηλόμισθους της Ιταλίας.
Στο προσχέδιο του προϋπολογισμού της που βρίσκεται τώρα υπό κοινοβουλευτικό έλεγχο, η κυβέρνηση Μελόνι πρότεινε τη μείωση του φορολογικού συντελεστή για ετήσιο εισόδημα μεταξύ 28.000 και 50.000 ευρώ στο 33%, από 35%, ένα μέτρο που αναμένεται να κοστίσει περίπου 3 δισεκατομμύρια ευρώ σε διαφυγόντα έσοδα.
Ο υπουργός Οικονομικών Τζιανκάρλο Τζορτζέτι λέει ότι η μείωση του συντελεστή στη δεύτερη φορολογική ζώνη της Ιταλίας – η οποία θα ωφελήσει περίπου 13 εκατομμύρια φορολογούμενους ετησίως – θα μειώσει την πίεση στις οικογένειες της μεσαίας τάξης, των οποίων η αγοραστική δύναμη έχει διαβρωθεί από τον υψηλό πληθωρισμό τα τελευταία χρόνια.
Ωστόσο, το ανεξάρτητο γραφείο προϋπολογισμού του κοινοβουλίου εκτιμά ότι περίπου το ήμισυ της αξίας της μείωσης του φόρου θα πάει μόνο στο 8% των δικαιούχων: άτομα με ετήσιο εισόδημα μεταξύ 48.000 και 200.000 ευρώ, τα οποία θα πληρώνουν λιγότερο φόρο για το μέρος των εσόδων τους έως 50.000 ευρώ.
Έντονες επικρίσεις
Αυτό έχει πυροδοτήσει μια έντονη πολιτική διαμάχη. Οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης έχουν επικρίνει τη μείωση του φόρου και η ισχυρή εργατική ομοσπονδία CGIL έχει κηρύξει εθνική απεργία διαμαρτυρίας για τις 12 Δεκεμβρίου.
«Για άλλη μια φορά, βοηθούν τους πλουσιότερους», δήλωσε στους Financial Times η Έλι Σλέιν, επικεφαλής του Δημοκρατικού κόμματος της αντιπολίτευσης. «Ξέρω ότι είναι δυσαρεστημένοι όταν τους το λέμε αυτό, αλλά είναι η αλήθεια γιατί είναι στις επιλογές τους».
Η Μελόνι, με τη σειρά της, έχει επιτεθεί στον ορισμό του πλούτου από τον Σλέιν.
«Η αριστερά λέει ότι βοηθάμε τους πλούσιους επειδή, σύμφωνα με αυτούς, κάποιος που κερδίζει ας πούμε 2.400 ευρώ το μήνα και έχει ίσως τρία παιδιά είναι ένας πλούσιος άνθρωπος που πρέπει να τιμωρηθεί», είπε σε συγκέντρωση. «Διαφωνώ. Αυτοί είναι άνθρωποι που εργάζονται και χρειάζονται βοήθεια».
Ο Τζορτζέτι απέρριψε επίσης την κριτική, λέγοντας ότι οι ανεξάρτητες υπηρεσίες της Ιταλίας – συμπεριλαμβανομένης της επίσημης στατιστικής υπηρεσίας Istat, – είχαν μια «κάπως στρεβλή άποψη για τη ζωή» εάν άτομα με ακαθάριστες ετήσιες αποδοχές 50.000 ευρώ θεωρούνταν πλούσιοι.
«Μας πετσοκόβουν… αλλά είμαστε πεπεισμένοι ότι έχουμε δίκιο», είπε, τονίζοντας ότι η περικοπή δεν θα βοηθήσει τους πλούσιους αλλά «αυτούς που κερδίζουν λογικά ποσά».
Ο προϋπολογισμός προβλέπει επίσης μειώσεις φόρων ύψους 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ για εισοδήματα από υπερωρίες, νυχτερινές βάρδιες, εργασία στις διακοπές, μπόνους παραγωγικότητας και πρόσθετα επιδόματα, ένα μέτρο που τείνει να βοηθήσει τους χαμηλόμισθους.
Καζάνι που βράζει η οργή των πολιτών
Η διαμάχη έρχεται εν μέσω της σιγοβράζουσας δημόσιας οργής για το πώς οι αυξήσεις μισθών έχουν μείνει πολύ πίσω από την αύξηση των τιμών καταναλωτή μετά την πανδημία Covid-19, διαβρώνοντας την αγοραστική δύναμη των Ιταλών εργαζομένων και δημοσίων υπαλλήλων.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, οι πραγματικοί μισθοί στην Ιταλία στις αρχές του 2025 ήταν 7,5% χαμηλότεροι από ό,τι στις αρχές του 2021 – η μεγαλύτερη διάβρωση της αγοραστικής δύναμης από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη οικονομία του ΟΟΣΑ.
Πολλοί δάσκαλοι – των οποίων ο μέσος μισθός προ φόρων είναι περίπου 30.000 ευρώ ετησίως – πρέπει τώρα να κάνουν φειδώ για να τα βγάλουν πέρα, συμπιέζοντας τις δαπάνες για βασικά πράγματα όπως τα τρόφιμα και η υγειονομική περίθαλψη, και να μην πηγαίνουν διακοπές.
Ένας έμπειρος νοσηλευτής εντατικής θεραπείας σε δημόσιο νοσοκομείο, μηνιαίο μισθό προ φόρων λίγο κάτω από 2.000 ευρώ, δήλωσε στους FT ότι η οικονομική κατάσταση των Ιταλών εργαζομένων στον δημόσιο τομέα έχει μειωθεί σταθερά από την κρίση χρέους της Ιταλίας το 2011, διαλύοντας την κοινωνική ζωή τους.
Ωστόσο, παρά την αναστάτωση που έχει προκαλέσει, η νέα μείωση του φόρου εισοδήματος του Μελόνι θα προσφέρει μόνο μια συμβολική ανακούφιση από τη συμπίεση του κόστους ζωής.
Σύμφωνα με την αξιολόγηση του γραφείου προϋπολογισμού του κοινοβουλίου, οι φορολογούμενοι στην κορυφή της κλίμακας εισοδήματος, κυρίως οι διευθυντές, θα έχουν μείωση των ετήσιων φόρων τους κατά περίπου 408 ευρώ. Οι υπάλληλοι γραφείου θα λάβουν μείωση 123 ευρώ και οι πληττόμενοι εργαζόμενοι χειρωνακτικής εργασίας θα λάβουν ελάφρυνση μόλις 23 ευρώ.
