Η κυπριακή αγορά στο διάστημα της τελευταίας δεκαετίας έχει μετατραπεί σε «συνδεδεμένο μέρος» της ελληνικής αγοράς. Αλλά για τους πολυεθνικούς ομίλους η κυπριακή αγορά αντιμετωπίζεται ως τμήμα της ελληνικής, εδώ και πολλά χρόνια. Στο κυπριακό λιανεμπόριο η σχέση μεταξύ της Ελλάδας και της Κύπρου επιταχύνθηκε από το 2017, όταν η Carrefour, θυγατρική του ομίλου Μαρινόπουλου τότε στο νησί, πέρασε στην ιδιοκτησία του ομίλου Σκλαβενίτη.
Από το τότε με τον ένα ή το άλλο τρόπο η κυπριακή αγορά έχει μπει στο monitor των ελληνικών αλυσίδων σούπερ μάρκετ. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στις τρεις πρώτες θέσεις του ελληνικού λιανεμπορίου συνωθούνται η Lidl η οποία ελέγχεται από την Θεσσαλονίκη, η κυπριακή AlphaMega και η Σκλαβενίτης, η οποία το 2024 απέκτησε την αλυσίδα Παπαντωνίου και διεκδικεί πλέον με αξιώσεις την πρώτη θέση. Από την άλλη πλευρά η Μετρό ΑΕΒΕ κατέβηκε στην χονδρική αγορά του νησιού με το «βαρύ της πυροβολικό», τα cash & carry – μία αγορά την οποία γνωρίζει καλά και επί της ουσίας την έχει αναδείξει ως εταιρεία.
Το φιλικό έδαφος της Κύπρου για τα ελληνικά σούπερ μάρκετ
Και μετά από την παρουσία της στη Λεμεσό, κατασκευάζει το δεύτερο κατάστημα της στη Λευκωσία. Κι επίσης ενδιαφέρον έχει και η περίπτωση της Μασούτης ΑΕ, η οποία τροφοδοτεί με προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας τον προμηθευτικό οργανισμό «MAS Supermarkets» – που απαρτίζεται από περίπου 50 μικρά καταστήματα. Προϊόντος του χρόνου η κυπριακή αγορά συνδέεται όλο και περισσότερο με την ελληνική, με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει στο μέλλον, ενώ οι συνολικές πωλήσεις των 155 σούπερ μάρκετ στο νησί εκτιμώνται από 1,5 ως και 2 δισ. ευρώ.
Αναλυτικότερα για τις τρεις πρώτες θέσεις της αγοράς δεν είναι σαφές ποια εταιρεία είναι επικεφαλής και τούτο διότι δεν είναι υποχρεωμένες να δημοσιεύουν ισολογισμό, ως εκ τούτου για όλα υπάρχουν μόνο εκτιμήσεις. Σύμφωνα με πηγές της ελληνικής αγοράς που παρακολουθούν στενά τα όσα διαδραματίζονται στην κυπριακή, η Lidl με 22 καταστήματα στη δύναμη της, υπολογίζεται ότι συγκεντρώνει πωλήσεις που ίσως να φτάνουν και στα 350 εκατ. ευρώ ετησίως και λέγεται πως το μερίδιο της κυμαίνεται από 18% ως και 20%. Στη δεύτερη θέση ήταν η AlphaMega με μικρή ίσως απόσταση από την γερμανική αλυσίδα – αν η Lidl είναι πρώτη είναι με βραχεία κεφαλή. Ως εκ τούτου εκτιμάται ότι οι πωλήσεις της AlphaMega κυμαίνονται από 340 ως και 350 εκατ. ευρώ με 17 καταστήματα και μερίδιο 18% με 20%.
Η είσοδος της Σκλαβενίτης με την εξαγορά του Παπαντωνίου
Τα δεδομένα άλλαξαν όταν ο όμιλος Σκλαβενίτη απέκτησε πέρυσι την αλυσίδα Παπαντωνίου – μέχρι τότε ήταν καθαρά στην τρίτη θέση. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές οι πωλήσεις της Σκλαβενίτης ίσως κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα ή λίγο χαμηλότερα με τις δύο προαναφερόμενες ανταγωνίστριες της αλυσίδες σούπερ μάρκετ – χωρίς να αποκλείεται ότι βρίσκεται ήδη στη δεύτερη θέση.
Διαθέτει πλέον 27 καταστήματα – μαζί με τα 9 καταστήματα της Παπαντωνίου – και βρίσκεται στην πρώτη θέση με βάση το δίκτυο των σούπερ μάρκετ, το μερίδιο της κυμαίνεται από 17% ως και 18%. Και το βέβαιο είναι πως η ελληνική εταιρεία διαθέτει δυναμική. Ακολουθεί την ίδια στρατηγική με αυτή στην ελληνική αγορά, δηλαδή χρησιμοποιεί ιδιαίτερη ανταγωνιστική πίεση στις τιμές και στην πρώτη «γραμμή πυρός» του είναι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
Τζίρος 150 εκατ. ευρώ με δυο καταστήματα σούπερ μάρκετ
Βέβαια η ιδιαιτερότητα του κυπριακού λιανεμπορίου συμπυκνώνεται στην περίπτωση της εταιρείας Αθηαινίτης, η οποία διαθέτει μόλις δύο καταστήματα και οι πωλήσεις εκτιμάται ότι ανέρχονται στα 150 εκατ. ευρώ – και το μερίδιο της στο 9% με 10%! Βέβαια το πρώτο της κατάστημα λειτουργεί κατά το μεγαλύτερο μέρος του ως cash & carry, χωρίς όμως να δηλώνεται ως τέτοιο – ενώ το δεύτερο κατάστημα της σε Mall της Λευκωσίας είναι κατά τεκμήριο σούπερ μάρκετ. Στην επόμενη θέση βρίσκεται η MAS Supermarkets, που αποτελεί όμως προμηθευτικό οργανισμό με τον οποίο συνεργάζεται η Μασούτης ΑΕ στο τομέα των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Εκτιμάται ότι οι πωλήσεις του ανέρχονται στα 120 εκατ. ευρώ και το μερίδιο της στο 7% – 8%.
Ισχυρός ανταγωνισμός σε μια δυναμική αγορά
Η τελευταία στην κατηγορία των μεγάλων αλυσίδων της Κύπρου, είναι η Metro – καμία σχέση με την ελληνική εταιρεία της οικογένειας Παντελιάδη – η οποία διαθέτει 6 καταστήματα στη Λάρνακα και τη Λευκωσία, οι πωλήσεις της εκτιμώνται περί τα 100 εκατ. ευρώ και το μερίδιο της περίπου στο 5%. Παράλληλα υπάρχουν άλλες επτά μικρότερες λιανεμπορικές επιχειρήσεις, κυρίως τοπικές, η κάθε μία από τις οποίες έχει μερίδιο χαμηλότερο από 5% η κάθε μία. Ωστόσο όμως διαμορφώνουν ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον και συγκροτούν συνολικά μία δυναμική αγορά.
