Η εφετινή χρονιά εξελίσσεται καλύτερα του αναμενομένου στη στεγαστική πίστη.
Όλα δείχνουν ότι οι εκταμιεύσεις θα κλείσουν υψηλότερα κατά 25% σε σύγκριση με τους αρχικούς προϋπολογισμούς των τραπεζών, θα σημειώσουν άνοδο της τάξης του 40% από πέρυσι, ενώ θα καταγράψουν την καλύτερη επίδοση των τελευταίων 12 ετών, ξεπερνώντας και το προ capital controls 2014.
Η πιστωτική επέκταση δε αναμένεται οριακή, μετά από 15 συνεχή χρόνια σημαντικής συρρίκνωσης των υπολοίπων της κατηγορίας.
Χαμηλός δανεισμός
Παρ’ όλα αυτά, στις αρμόδιες διευθύνσεις των τεσσάρων συστημικών ομίλων επικρατεί ένας προβληματισμός. «Μπορεί τα νούμερα του 2025 να ξεπερνούν τους στόχους μας, παραμένουν ωστόσο σε σημαντικά πιο χαμηλά επίπεδα σε σχέση με τα χρόνια υπερανάπτυξης του τομέα, μετά την είσοδο της χώρας στο ευρώ» σημειώνουν σχετικά τραπεζικές πηγές.
Πράγματι, παρά την άνοδο των μεγεθών, η αγορά βρίσκεται σήμερα στο 20% περίπου των ιστορικών υψηλών της. Οι ίδιοι κύκλοι τονίζουν πως «με δεδομένες τις θετικές τάσεις στην κτηματαγορά και την οικονομία ευρύτερα, και λαμβάνοντας υπόψη τα πολύ χαμηλά επιτόκια, τα οποία για πρώτη φορά μπορεί να είναι σταθερά στη ζώνη του 4% ακόμη και για το σύνολο της διάρκειας αποπληρωμής ή στο 2,5%-3% για μικρότερα διαστήματα, ο νέος δανεισμός στη στεγαστική πίστη θεωρείται χαμηλός».
Γενικός διευθυντής συστημικού ομίλου τονίζει από την πλευρά του πως «αν και είναι δύσκολο να εκτιμηθεί με απόλυτη ακρίβεια η συμμετοχή του τραπεζικού κλάδου στις μεταβιβάσεις κατοικιών, υπολογίζουμε ότι μόνο το 15% των πράξεων αυτή τη στιγμή συνοδεύεται από δανεισμό. Κι αυτό με ποσοστό χρηματοδότησης της τάξης του 60%-65% κατά μέσο όρο. Πώς λοιπόν να δοκιμάσει υψηλότερα επίπεδα η αγορά των στεγαστικών δανείων;».
Οι δύο λόγοι
Κατά την ίδια πηγή, οι ανασταλτικοί παράγοντες για την πιστωτική επέκταση είναι κατά βάση οι εξής:
1 Μεγάλο μέρος του αγοραστικού κοινού αυτή τη στιγμή διαθέτει την απαραίτητη ρευστότητα για να προχωρήσει σε μία συναλλαγή. Ως αποτέλεσμα, είτε δεν λαμβάνει δάνειο ή στην περίπτωση που κάποιος απευθυνθεί σε τράπεζα, το ποσοστό χρηματοδότησης είναι πολύ πιο χαμηλό έναντι του ανώτατου ορίου 80%-90% που μπορούν να προσφέρουν οι πιστωτές. «Αυτό είναι καλό για το προφίλ κινδύνου μας, καθώς χρηματοδοτούμε την αφρόκρεμα της πελατείας, ωστόσο συγκρατεί τους όγκους των δανείων» τονίζει σχετικά το ίδιο στέλεχος.
2 Η ηλικιακή ομάδα στην οποία στοχεύουν σε μεγάλο βαθμό οι τράπεζες, ήτοι υποψήφιοι δανειολήπτες έως και 40-45 ετών, δεν έχουν επαρκή εισοδήματα για να λάβουν χρηματοδότηση, την ίδια στιγμή που οι τιμές πώλησης κατοικιών στα μεγάλα αστικά κέντρα καταγράφουν μεγάλη άνοδο. «Σε αυτές τις ηλικίες οι μισθοί τα τελευταία χρόνια, παρά τη βελτίωσή τους, ενισχύθηκαν με χαμηλότερους ρυθμούς σε σύγκριση με τις αξίες στην κτηματαγορά. Ετσι, τα δάνεια που μπορούμε να εγκρίνουμε δεν είναι αρκετά, δεδομένων των σημερινών τιμών πώλησης» σημειώνει η ίδια πηγή.
Πάρα ταύτα, συμπληρώνει, είναι αξιοσημείωτη η δυναμική εφέτος στη στεγαστική πίστη. Στο 10μηνο οι εκταμιεύσεις έχουν ήδη φτάσει τα 1,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1,3 δισ. ευρώ αφορούν κλασικά δάνεια και τα υπόλοιπα τον δεύτερο κύκλο της δράσης «Σπίτι Μου».
Η δυναμική
Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει ένα ισχυρό pipeline για το τελευταίο δίμηνο της χρονιάς. Τραπεζική πηγή εκτιμά ότι το 2025 θα κλείσει με νέα στεγαστικά δάνεια ύψους 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 500 εκατ. ευρώ μέσω του εν εξελίξει επιδοτούμενου από το Δημόσιο προγράμματος. Οπως τονίζει, «παρότι το “Σπίτι Μου” έχει δομικά προβλήματα που εμποδίζουν την απρόσκοπτη υλοποίησή του, βοήθησε σημαντικά τον τραπεζικό κλάδο. Είδαμε στο δίκτυο των καταστημάτων μας για πρώτη φορά μετά από χρόνια σημαντική αύξηση του αριθμού των ραντεβού και των επισκέψεων». Με τον τρόπο αυτόν, προσθέτει η ίδια πηγή, «ήλθαμε ξανά σε άμεση επαφή με έναν κόσμο που μετά το ξέσπασμα της κρίσης θεωρούσε ότι οι τράπεζες δεν προσφέρουν πλέον ελκυστικά δάνεια ή δεν δίνουν καθόλου! Δεδομένων λοιπόν των περιορισμών της κρατικής δράσης, ως προς τα κριτήρια επιλεξιμότητας, τόσο των δανειοληπτών όσο και των ακινήτων, μας δόθηκε η ευκαιρία να προτείνουμε εναλλακτικές λύσεις από το προϊοντικό μας χαρτοφυλάκιο».
Νέες αλλαγές
Μόνο τυχαίο δεν θεωρούν τραπεζικά στελέχη το γεγονός ότι η απορροφητικότητα του «Σπίτι Μου», με βάση τις εκταμιεύσεις, κινείται σήμερα στην περιοχή του 30% με την προοπτική να ανέλθει σε 50% μέχρι το τέλος του 2025.
Η κυβέρνηση προανήγγειλε την περασμένη εβδομάδα άμεσες αλλαγές στα κριτήρια της δράσης, τόσο τα ηλικιακά (έως 50 ετών σήμερα), όσο και τα εισοδηματικά. Με τον τρόπο αυτόν θα μεγαλώσει η περίμετρος των δυνητικά δικαιούχων. Στις τράπεζες πάντως θεωρούν ότι αυτές οι αλλαγές δεν είναι αρκετές για να αυξήσουν στον επιθυμητό βαθμό τις χρηματοδοτήσεις.
Οπως λένε, αυτό που χρειάζεται είναι η ταυτόχρονη απελευθέρωση ή τουλάχιστον διεύρυνση των κριτηρίων που αφορούν τα χαρακτηριστικά των επιλέξιμων κατοικιών. Σε μία τέτοια περίπτωση, εξηγούν, «με φυσικό τρόπο η ζήτηση θα οδηγηθεί στα μεταχειρισμένα ακίνητα, χωρίς ωστόσο να δημιουργείται τεχνητή πίεση σε συγκεκριμένα τμήματα της κτηματαγοράς». Από την άλλη, χαρακτηρίζουν άδικο το γεγονός ότι οι κάτοικοι εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων δεν έχουν τη δυνατότητα να στραφούν σε νεόδμητα σπίτια, τα οποία έχουν σε πολλές περιπτώσεις παρόμοιες τιμές με τα παλαιότερα σε Αθήνα ή και Θεσσαλονίκη. «Θα έπρεπε να δοθεί η δυνατότητα σε αυτό το κοινό να μπορεί με προνομιακούς όρους, μέσω του “Σπίτι Μου” να αποκτήσει ακόμη και καινούργιες κατοικίες, εφόσον οι τιμές τους είναι χαμηλές».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ (ΟΤ) – ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
