Το σοκ της τεχνητής νοημοσύνης στην εργασία έρχεται για τις γυναίκες

Project Syndicate

Το 1986, η «Άννα» – μια υπάλληλος καταχώρισης δεδομένων – παρακολουθεί έναν υπολογιστή IBM να προσγειώνεται στο γραφείο της. Μέσα σε ένα χρόνο, η δουλειά της έχει χαθεί. Τέσσερις δεκαετίες αργότερα, η «Ναταλί» – μια διαχειρίστρια μέσων κοινωνικής δικτύωσης – παρακολουθεί καθώς το ChatGPT συντάσσει τις αναρτήσεις που κάποτε έγραφε. Αλλά η αποχώρησή της μπορεί να έρθει ακόμη πιο γρήγορα από της Άννας.

Τον Ιούλιο, μια νέα έκθεση ερευνητών της Microsoft έγινε πρωτοσέλιδο αναφέροντας τα 40 επαγγέλματα που κινδυνεύουν περισσότερο να αντικατασταθούν από την Τεχνητή Νοημοσύνη. Σε αυτήν περιλαμβάνονταν οι αντιπρόσωποι πωλήσεων, οι μεταφραστές, οι διορθωτές κειμένων και άλλες θέσεις εργασίας στον τομέα της γνώσης, υποδεικνύοντας μια επικείμενη «Αποκάλυψη» της απασχόλησης σε υπαλλήλους γραφείου.

Οι συντάκτες της έκθεσης, και η επακόλουθη ειδησεογραφική κάλυψη, φαίνεται να έχουν παραβλέψει, ωστόσο, κάτι κρίσιμο: η επερχόμενη αναταραχή δεν θα είναι ουδέτερη ως προς το φύλο. Σύμφωνα με το Γραφείο Στατιστικών Εργασίας των ΗΠΑ (BLS), οι γυναίκες αποτελούν την πλειοψηφία των εργαζομένων σε περίπου το 60% των επαγγελμάτων που αναφέρονται.

Ενώ η Τεχνητή Νοημοσύνη θέλει να «τρώει» το μεσημεριανό γεύμα όλων, η τεχνολογία φαίνεται πιθανό να «καταβροχθίσει» πρώτα και ταχύτερα τα γεύματα των γυναικών. Όπως ακριβώς η έλευση των υπολογιστών τη δεκαετία του 1980 εκτόπισε πλήθος γραμματέων και υπαλλήλων εισαγωγής δεδομένων – θέσεις που κατείχαν κυρίως γυναίκες – έτσι και αυτό το τελευταίο κύμα αυτοματοποίησης είναι πιθανό να έχει δυσανάλογο αντίκτυπο στις εργαζόμενες γυναίκες. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας, οι θέσεις εργασίας των γυναικών σε χώρες υψηλού εισοδήματος είναι περίπου τρεις φορές πιο πιθανό να αυτοματοποιηθούν από τις θέσεις εργασίας των ανδρών.

Η επανάσταση των υπολογιστών χρησιμεύει ως προειδοποιητική ιστορία. Πολλές από τις γυναίκες που έχασαν τις δουλειές τους τη δεκαετία του 1980 εξαιτίας της δεν ανέκαμψαν ποτέ, είτε βρίσκοντας χαμηλότερα αμειβόμενη εργασία (κυρίως στους τομείς των υπηρεσιών και της φροντίδας) μετά από παρατεταμένες περιόδους ανεργίας είτε εγκαταλείποντας εντελώς το εργατικό δυναμικό. Όταν το BLS παρακολούθησε τα αποτελέσματα των εργαζομένων που εκτοπίστηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα ευρήματα ήταν δυσοίωνα: οι γυναίκες είχαν διπλάσιες πιθανότητες από τους άνδρες να εγκαταλείψουν στη συνέχεια την αγορά εργασίας.

Δεδομένου ότι οι γυναίκες βρίσκονται ήδη σε μειονεκτική οικονομική θέση σε σχέση με τους άνδρες –Κερδίζουν λιγότερα , έχουν λιγότερα χρήματα και συνταξιοδοτούνται με λιγότερα – οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να προετοιμαστούν για το γεγονός ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα πλήξει περισσότερο τις γυναικείες θέσεις εργασίας και να θεσπίσουν πολιτικές για τον μετριασμό των επιπτώσεων.

Κατά τη σύνταξη της απάντησής τους, θα ήταν καλό να σημειώσουν επίσης ότι δεν τα πήγαν όλες οι γραμματείς, οι υπάλληλοι εισαγωγής δεδομένων και οι δακτυλογράφοι εξίσου άσχημα τη δεκαετία του 1980: οι γυναίκες που κατάφεραν να προσαρμοστούν στην τεχνολογία και να αποκτήσουν σχετικές νέες δεξιότητες είχαν καλύτερα αποτελέσματα.

Αφήστε στην άκρη, προς το παρόν, το ερώτημα κατά πόσον η έννοια της «αναβάθμισης δεξιοτήτων» είναι περιττή σε μια εποχή στην οποία η Τεχνητή Νοημοσύνη αναμένεται να ξεπεράσει την ανθρώπινη νοημοσύνη και, αντ’ αυτού, υποθέστε ότι θα υπάρξει μια μεταβατική φάση κατά την οποία οι εργαζόμενοι με δεξιότητες σχετικές με την Τεχνητή Νοημοσύνη τα καταφέρνουν καλύτερα από εκείνους που δεν τις διαθέτουν. Το Παγκόσμιο Βαρόμετρο Απασχόλησης με την Τεχνητή Νοημοσύνη για το 2025 της PwC διαπίστωσε ότι οι εργαζόμενοι με δεξιότητες Τεχνητής Νοημοσύνης διαθέτουν μισθολογική αύξηση 56%, μια δραματική αύξηση από την μισθολογική αύξηση 25% που αναφέρθηκε το προηγούμενο έτος.

Αυτό υποδηλώνει ότι, αν θέλουμε να αποτρέψουμε τις γυναίκες εργαζόμενες από το να γίνουν η πιο άμεση παράπλευρη ζημία της Τεχνητής Νοημοσύνης, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι είναι πλήρως ενημερωμένες για τη νέα τεχνολογία – ή τουλάχιστον όσο και οι άνδρες συνάδελφοί τους.

Ωστόσο, ενώ περίπου ίσος αριθμός γυναικών και ανδρών χρησιμοποιεί πλέον το ChatGPT για προσωπικές εργασίες, έχει αναδειχθεί ένα σαφές χάσμα μεταξύ των φύλων στον χώρο εργασίας. Μια πρόσφατη έρευνα σε εργαζόμενους στις ΗΠΑ αποκάλυψε ότι ενώ το 36% των ανδρών χρησιμοποιούν καθημερινά παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη στην εργασία, μόνο το 25% των γυναικών το κάνουν. Αναφέρει επίσης ότι το 47% των ανδρών δηλώνουν ότι είναι σίγουροι για τη χρήση της τεχνολογίας στην εργασία, σε σύγκριση με το 39% των γυναικών.

Αυτό το κενό πιθανότατα αντανακλά το γεγονός ότι οι γυναίκες ανησυχούν περισσότερο για την αυξανόμενη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης από τους άνδρες – ένας υγιής σκεπτικισμός που όλοι πρέπει να διατηρήσουμε. Αλλά ένας άλλος λόγος είναι ότι οι εταιρείες επενδύουν περισσότερο στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων της Τεχνητής Νοημοσύνης των ανδρών υπαλλήλων τους από ό,τι των γυναικών. Σε μια παγκόσμια έρευνα που διεξήχθη φέτος από την Randstad σε 12.000 επαγγελματίες, το 41% ​​των ανδρών δήλωσαν ότι τους είχε παρασχεθεί πρόσβαση στην Τεχνητή Νοημοσύνη από τον εργοδότη τους, σε σύγκριση με το 35% των γυναικών, ενώ το 38% των ανδρών δήλωσαν ότι τους είχαν προσφερθεί ευκαιρίες να αναπτύξουν δεξιότητες Τεχνητής Νοημοσύνης, σε σύγκριση με το 33% των γυναικών.

Η μικρότερη χρήση της τεχνολογίας – και η παροχή λιγότερων ευκαιριών χρήσης της – είναι ένας τοξικός συνδυασμός για τις γυναίκες εργαζόμενες, ειδικά καθώς οι εταιρείες επικαλούνται ολοένα και περισσότερο την «ευφράδεια στην Τεχνητή Νοημοσύνη» όταν αποφασίζουν ποιον θα διατηρήσουν και θα προάγουν.

Η μη αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος θα μπορούσε επίσης να εκθέσει τους εργοδότες τους σε νομικό κίνδυνο. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι πολιτικές στον χώρο εργασίας που συστηματικά θέτουν σε μειονεκτική θέση τις γυναίκες – και προσφέρουν λιγότερες ευκαιρίες για αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους στην Τεχνητή Νοημοσύνη – ενδέχεται κάλλιστα να εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία – θα μπορούσαν να συνιστούν έμμεση διάκριση λόγω φύλου βάσει του Νόμου περί Ισότητας του 2010. Αυτό ισχύει ακόμη και αν μια εταιρεία δεν είχε ως στόχο να κάνει διακρίσεις. Σύμφωνα με αυτόν τον νόμο (και παρόμοια νομοθεσία σε άλλες χώρες), αυτό που έχει σημασία είναι ο αντίκτυπος, όχι η πρόθεση.

Οι ηγέτες των επιχειρήσεων θα πρέπει επομένως να θέσουν βασικά ερωτήματα. Ποιος αποκτά πρόσβαση σε εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης; Ποιος προσκαλείται να συμμετάσχει σε πιλοτικά προγράμματα και πρωτοβουλίες Τεχνητής Νοημοσύνης; Ποιος λαμβάνει εκπαίδευση στην Τεχνητή Νοημοσύνη;

Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο φαίνονται εντελώς απροετοίμαστες για τον πιθανό Αρμαγεδδώνα θέσεων εργασίας που θα μπορούσε να προκαλέσει η Τεχνητή Νοημοσύνη, ειδικά επειδή επηρεάζει τις γυναίκες. Καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αναπτύσσουν στρατηγικές μετριασμού του κινδύνου της Τεχνητής Νοημοσύνης, είναι επιτακτική ανάγκη τα ζητήματα φύλου να βρίσκονται σταθερά στην ημερήσια διάταξη – και όχι μόνο για ηθικούς λόγους.

Σε μια εποχή που η πολιτική πόλωση αυξάνεται και τα παραδοσιακά κόμματα χάνουν έδαφος, η προσέλκυση γυναικών ψηφοφόρων θα είναι καθοριστική. Ως εκ τούτου, η διασφάλιση ότι οι γυναίκες δεν θα επωμιστούν το κύριο βάρος της μετατόπισης θέσεων εργασίας που προκαλείται από την Τεχνητή Νοημοσύνη, καθώς και η αντιμετώπιση άλλων ανισοτήτων μεταξύ των φύλων που σχετίζονται με την Τεχνητή Νοημοσύνη, δεν είναι μόνο το σωστό που πρέπει να κάνουν οι κυβερνήσεις. Είναι επίσης εξαιρετικά ρεαλιστικό. Άλλωστε, υπάρχουν πολλές Νάταλι εκεί έξω.

Η Noreena Hertz είναι επίτιμη καθηγήτρια στο UCL Policy Lab, όπου ηγείται της έρευνας για την Τεχνητή Νοημοσύνη.