Οπωροκηπευτικά: Ο γρίφος από το «χωράφι στο…ράφι»

Σε διαχρονικό «γρίφο» έχει εξελιχθεί η διαμόρφωση των τιμών από τον παραγωγό έως και τον τελικό καταναλωτή στα οπωροκηπευτικά, η παραγωγή των οποίων επηρεαζόταν και θα εξακολουθήσει να επηρεάζεται ως προς την προσφορά από τις επικρατούσες κάθε φορά καιρικές συνθήκες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ τον Οκτώβριο σε σχέση με τον Σεπτέμβριο τα νωπά φρούτα σημείωσαν αύξηση κατά 3,6% και τα νωπά λαχανικά 2,5%.

Στο 68% τα κόστη των εμπλεκομένων στη διαδρομή

Από τις κυριότερες μεταβολές τιμών, δε, από τη σύγκριση δεικτών Οκτωβρίου 2025 με τον Οκτώβριο του 2024 ήταν η αύξηση σε φρούτα 9,1%, ενώ τα λαχανικά είχαν μείωση 5,6%.

Μάλιστα, τα φρούτα (γενικά) είναι η τέταρτη κατηγορία με τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση, μετά τη σοκολάτα, τον καφέ και τα κρέατα.

Με βάση την έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) που παρουσιάστηκε πριν λίγες ημέρες κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνέλευσης της Ένωσης Σούπε Μάρκετ Ελλάδας (ΕΣΕ), τα κόστη των εμπλεκομένων στη διαδρομή από το «χωράφι στο ράφι» είναι μεγάλα, καθώς αγγίζουν το 68%.

Οι φύρες των προϊόντων επιβαρύνουν τον καταναλωτή σε ποσοστό 9%, ενώ υψηλή είναι και η φορολογία που φτάνει στο 22%.

Αναλύοντας την τελική μέση τιμή στα οπωροκηπευτικα διαπιστώνεται πως ως προς τη διαμόρφωσή της  η συμμετοχή του παραγωγού ανέρχεται στο 43%, του χονδρεμπόρου στο 21%, των λιανεμπόρων στο 24%, ενώ στο 12% είναι ο ΦΠΑ.

Οι σημαντικότεροι κοστολογικοί παράγοντες

Σημαντικότεροι κοστολογικοί παράγοντες φαίνεται να είναι τα καύσιμα – μεταφορές – αποθήκευση και το εργατικό κόστος, το οποίο είναι σε υψηλά επίπεδα εξαιτίας της έλλειψης που παρατηρείται σε εργάτες γης.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, καύσιμα, μεταφορές και αποθήκευση έχουν τον υψηλότερο συντελεστή στη διαμόρφωση του κόστους με 22%, ακολουθεί το εργατικό κόστος με 18%, η ενέργεια με 14%, οι πρώτες ύλες με 12%, η φύρα με 9%, άλλα κόστη 2%, ΦΠΑ με 12%, ενώ τα κέρδη των εμπλεκομένων ανέρχονται στο 11%.

Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει η διαπίστωση της έρευνας του ΙΕΛΚΑ πως το 50% της αγοράς των οπωροκηπευτικών προϊόντων στη χώρας ελέγχεται από τις λαϊκές αγορές.

Το μερίδιο των σούπερ μάρκετ στις πωλήσεις

Ακολουθούν τα σούπερ μάρκετ με μερίδιο επί των πωλήσεων 30%, τα οπωροπωλεία με 12%, ενώ οι πωλήσεις απευθείας από τον παραγωγό διαθέτουν το 8% της αγοράς.

Η εικόνα φαίνεται να είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με το εξωτερικό. Το ΙΕΛΚΑ στην έρευνά του συνέκρινε την εγχώρια αγορά με αυτήν του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου στις πωλήσεις οπωροκηπευτικών κυριαρχούν τα σούπερ μάρκετ με 75% και το υπόλοιπο ποσοστό μοιράζεται σε άλλες μικροτέρου μεγέθους κατηγορίες καταστημάτων.