Η Στρατηγική στην Εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης

Η στρατηγική ανέκαθεν αποτελούσε τη γέφυρα μεταξύ οράματος και δράσης. Ουσιαστικά, η στρατηγική υλοποιεί το όραμα αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα, δημιουργώντας τις βάσεις για το μέλλον. Ανέκαθεν αποτελούσε τον θεμέλιο λίθο κάθε επιτυχημένης οργάνωσης, επιχείρησης ή κράτους.  Όμως στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), η φύση της στρατηγικής μεταβάλλεται ριζικά. Δεν καταργείται, αλλά προσαρμόζεται σε νέα συνεχώς μεταβαλλόμενα δεδομένα. Δεν πρόκειται πια για μια διαδικασία στατικής ανάλυσης δεδομένων ή προγραμματισμένων ενεργειών, αλλά για ένα σύστημα διαρκούς μάθησης, όπου η τεχνολογία και ο άνθρωπος συνδιαμορφώνουν το μέλλον.

Στην προ-ΑΙ εποχή, η στρατηγική οικοδομούνταν πάνω στην ανάλυση δεδομένων του παρελθόντος. Η AI όμως αλλάζει τα δεδομένα: τα μοντέλα μηχανικής μάθησης προβλέπουν συμπεριφορές πελατών, κινήσεις ανταγωνιστών ή ακόμη και οικονομικές κρίσεις με ακρίβεια που ξεπερνά την ανθρώπινη ικανότητα. Ο ρόλος του στρατηγικού ηγέτη μετασχηματίζεται. Από εκείνον που ερμηνεύει το παρελθόν, σε εκείνον που διαχειρίζεται προβλέψεις και διαμορφώνει σενάρια με βάση τη συνεχή ροή δεδομένων. Η στρατηγική γίνεται δυναμική, ανανεώνεται σε πραγματικό χρόνο και συνδέεται με αυτοματοποιημένες διαδικασίες λήψης αποφάσεων.

Σύμφωνα με τον Σουν Τσου «Εν καιρώ πολέμου, απαιτείται προσαρμοστικότητα και ευελιξία», για αυτό η στρατηγική στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης πρέπει να βασίζεται στην προσαρμοστικότητα και στην ευελιξία καθώς τα νέα εργαλεία που έχουμε στη διάθεση μας λειτουργούν ως επιταχυντές αποφάσεων. Οι αλγόριθμοι μπορούν να επεξεργαστούν τεράστιες ποσότητες πληροφοριών, να εντοπίσουν πρότυπα, να αξιολογήσουν κινδύνους και να προτείνουν βέλτιστες λύσεις μέσα σε δευτερόλεπτα. Αυτό μειώνει την αβεβαιότητα και επιτρέπει στους ηγέτες να εστιάζουν στη δημιουργικότητα, στην καινοτομία και στη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού.

Ο Michael Porter  επισημαίνει ότι «Η ουσία της Στρατηγικής είναι να επιλέγεις τι δεν θα κάνεις». Η AI ενισχύει τη γνώση και την εκτίμηση των κινδύνων για τους ηγέτες θέτοντας μια νέα βάση για την Κοινωνία της Πληροφορίας, αλλά η επιλογή της κατεύθυνσης παραμένει στον ηγέτη. Ουσιαστικά η στρατηγική θα κληθεί να απαντήσει τα ερωτήματα για το ποια δεδομένα να εμπιστευτούμε, ποιον στόχο έχουμε και ποιο ρίσκο θα αναλάβουμε. Αυτά παραμένουν ανθρώπινες αποφάσεις και ο ηγέτης είναι εκείνος που καθορίζει τι θα γίνει και τι όχι.

Ο Peter Drucker παρατηρούσε εύστοχα: «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος σε μια περίοδο αναταραχής δεν είναι η αναταραχή. Είναι να ενεργείς με βάση τη λογική του χθες». Η προσαρμοστικότητα και η ευελιξία είναι πιο απαραίτητες από ποτέ για κάθε άνθρωπο στην εποχή του AI. Η ουσία της Στρατηγικής ενισχύεται από τα νέα εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης και η ταχύτητα λήψης αποφάσεων αυξάνεται ραγδαία.  Στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης, η στρατηγική παύει να είναι μια στατική άσκηση προγραμματισμού και μετατρέπεται σε δυναμικό οικοσύστημα μάθησης. Σε αυτό το νέο περιβάλλον, τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά ιδρύματα καλούνται να παίξουν καθοριστικό ρόλο. Να διαμορφώσουν ηγέτες που κατανοούν την τεχνολογία, αλλά και τη φιλοσοφία πίσω από αυτήν να ενισχύσουν τη διαθεματική γνώση, τη δεοντολογία και τη στρατηγική σκέψη που θα επιτρέψει στον άνθρωπο να παραμείνει στο κέντρο της λήψης αποφάσεων.

Οι επιτυχημένοι οργανισμοί δεν θα είναι εκείνοι που «ξέρουν περισσότερα», αλλά εκείνοι που μαθαίνουν γρηγορότερα, προσαρμόζονται ευκολότερα και σκέφτονται πιο υπεύθυνα. Η αναταραχή που προκαλεί η Τεχνητή Νοημοσύνη φέρνει αντιμέτωπη τη σκέψη του χθες με τη σκέψη του αύριο. Όμως, η εξέλιξη δεν θα κριθεί από τους αλγορίθμους, αλλά από την ικανότητα του ανθρώπου να τους καθοδηγεί με σοφία.

Ο Αριστείδης Σάμιτας είναι Αντιπρύτανης Οικονομικών και Ανάπτυξης ΕΚΠΑ

Ο Θωμάς Κοσμίδης είναι Οικονομολόγος, Υπ. Διδάκτορας Χρηματοικονομικών ΕΚΠΑ