Κομισιόν: Πράσινο φως για το προσχέδιο προϋπολογισμού της Ελλάδας

Πράσινο φως άναψε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με τα προσχέδια προϋπολογισμού για το 2026 συνολικά 12 κρατών μελών της ζώνης του ευρώ, με την Ελλάδα να αξιολογείται μαζί με άλλες 11 χώρες ως συμμορφούμενη και τα κράτη αυτά να καλούνται να συνεχίσουν να εφαρμόζουν δημοσιονομικές πολιτικές το 2026 όπως έχει προγραμματιστεί και να προχωρήσουν με τα προσχέδια των κρατικών προϋπολογισμών τους. Τα 12 κράτη είναι: Κύπρος, Εσθονία, Φινλανδία , Γαλλία , Γερμανία , Ελλάδα , Ιρλανδία , Ιταλία , Λετονία , Λουξεμβούργο , Πορτογαλία , Σλοβακία.

Σε ένα ολοένα και πιο απαιτητικό γεωπολιτικό περιβάλλον, η Επιτροπή ζητά συντονισμένη δράση για την ενίσχυση της παραγωγικότητας, της καινοτομίας και των επενδύσεων, σύμφωνα με την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας

Τρία προσχέδια προϋπολογισμού αξιολογήθηκαν ως προς τον κίνδυνο μη συμμόρφωσης και, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη καλούνται να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα στο πλαίσιο της εθνικής δημοσιονομικής τους διαδικασίας για να διασφαλίσουν ότι η δημοσιονομική πολιτική το 2026 είναι σύμφωνη με τη σύσταση του Συμβουλίου: Κροατία , Λιθουανία και Σλοβενία .

Τέλος, δύο προσχέδια προϋπολογισμού αξιολογήθηκαν ως προς τον κίνδυνο ουσιώδους μη συμμόρφωσης και, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη καλούνται να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα στο πλαίσιο της εθνικής δημοσιονομικής διαδικασίας για να διασφαλίσουν ότι η δημοσιονομική πολιτική το 2026 είναι σύμφωνη με τη σύσταση του Συμβουλίου: Μάλτα και Ολλανδία.

Η Επιτροπή αξιολόγησε επίσης τις δημοσιονομικές εξελίξεις και τις προοπτικές στα άλλα κράτη μέλη.

-7 κράτη μέλη αξιολογούνται ως συμμορφούμενα : Αυστρία , Βέλγιο , Τσεχία , Δανία , Σουηδία , Πολωνία και Ρουμανία .
-3 κράτη μέλη αξιολογούνται ως κράτη μέλη που διατρέχουν κίνδυνο μη συμμόρφωσης : Βουλγαρία , Ουγγαρία και Ισπανία .

Οικονομικές προβλέψεις για την Ελλάδα

Υπενθυμίζεται ότι η Επιτροπή στις φθινοπωρινές οικονομικές προβλέψεις της για την Ελλάδα εκτιμά ότι η οικονομία της χώρας μας αναμένεται να συνεχίσει να αναπτύσσεται με ισχυρό ρυθμό, με προβλεπόμενη ανάπτυξη 2,1% το 2025 και 2,2% το 2026, υποστηριζόμενη από σταθερή κατανάλωση και επενδύσεις που υποστηρίζονται από κονδύλια της ΕΕ. Η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται να μετριαστεί στο 1,7% το 2027, καθώς το RRF πλησιάζει στο τέλος του. Ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί σταδιακά, στο 2,4% έως το 2027, καθώς η ισχυρή ζήτηση και η προβλεπόμενη αύξηση των τιμών της ενέργειας θα ασκήσουν ανοδική πίεση στις τιμές καταναλωτή. Η ανεργία μειώνεται σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν διαρθρωτικές προκλήσεις. Οι δημοσιονομικές προοπτικές της Ελλάδας παραμένουν ευνοϊκές για την περίοδο 2025-27, με γενικά σταθερά πρωτογενή πλεονάσματα, παρά τις φορολογικές περικοπές και τα κοινωνικά μέτρα. Η ισχυρή ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ και τα πλεονάσματα του προϋπολογισμού αναμένεται να διατηρήσουν τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ σε πτωτική τάση, κινούμενος κάτω από το 140% έως το 2027.

Το πρώτο εξάμηνο του 2025, η οικονομία της Ελλάδας αναπτύχθηκε κατά 2% σε ετήσια βάση, κυρίως λόγω της ιδιωτικής κατανάλωσης και του τουρισμού. Οι επενδύσεις αυξήθηκαν το δεύτερο τρίμηνο, ιδίως οι επενδύσεις σε κατασκευές και εξοπλισμό.

Συνολικά, η οικονομία αναμένεται να διατηρήσει την αναπτυξιακή της δυναμική κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2025 και καθ’ όλη τη διάρκεια του 2026. Η επενδυτική δραστηριότητα αναμένεται να παραμείνει ισχυρή το 2025 και το 2026, υποστηριζόμενη από τη διψήφια αύξηση του εταιρικού δανεισμού και την εφαρμογή του RRP. Επιπλέον, ένα νέο πακέτο επεκτατικών δημοσιονομικών μέτρων αναμένεται να ενισχύσει την αύξηση των καθαρών μισθών και την ιδιωτική κατανάλωση. Η ζήτηση εισαγωγών αναμένεται να παραμείνει ισχυρή, δεδομένου του υψηλού εισαγωγικού περιεχομένου των επενδύσεων. Αν και δεν αναμένεται απότομη ύφεση, η ανάπτυξη προβλέπεται να επιβραδυνθεί μετά το 2026, καθώς η εφαρμογή του RRP πλησιάζει στο τέλος της. Η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται να είναι σχετικά σταθερή, με ρυθμούς 2,1% το 2025 και 2,2% το 2026, πριν μετριαστεί σε 1,7% το 2027. Ενώ η οικονομία έχει μέχρι στιγμής επιδείξει ανθεκτικότητα στις εξωτερικές προκλήσεις, μια παρατεταμένη αύξηση της γεωπολιτικής ή εμπορικής αβεβαιότητας και του κόστους χρηματοδότησης θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά τις εξαγωγές, ιδίως στον τουριστικό τομέα, και την επενδυτική δραστηριότητα.

Έγκριση Φθινοπωρινής Δέσμης για το εξάμηνο 2026

Όπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενέκρινε σήμερα τη Φθινοπωρινή Δέσμη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2026 , η οποία καθορίζει τις προτεραιότητες οικονομικής πολιτικής και πολιτικής απασχόλησης για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας . Σε ένα ολοένα και πιο απαιτητικό γεωπολιτικό περιβάλλον, η Επιτροπή ζητά συντονισμένη δράση για την ενίσχυση της παραγωγικότητας, της καινοτομίας και των επενδύσεων, σύμφωνα με την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας . Η Φθινοπωρινή Δέσμη εγκαινιάζει τον κύκλο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2026, ο οποίος θα βελτιώσει την αναλυτική του βάση, θα ενισχύσει τον διάλογο μεταξύ των κρατών μελών και των ενδιαφερόμενων μερών και θα ενισχύσει την εστίαση στην εφαρμογή.

Η δέσμη μέτρων για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο της Άνοιξης του 2026 θα παρέχει συστάσεις πολιτικής για την αντιμετώπιση των κύριων προκλήσεων ανά χώρα που προσδιορίζονται στις Εκθέσεις Χώρας , βασιζόμενη σε ένα ολοκληρωμένο σύνολο συστάσεων ανά χώρα για το 2025.

Αυτή η δέσμη μέτρων βασίζεται στις Οικονομικές Προβλέψεις του Φθινοπώρου 2025 , οι οποίες δείχνουν ότι η οικονομία της ΕΕ παραμένει ανθεκτική με μέτρια ανάπτυξη, η οποία οφείλεται κυρίως στην ισχυρή εγχώρια ζήτηση και τις επενδύσεις, σε μια σταθερή αγορά εργασίας και στη μείωση του πληθωρισμού. Ταυτόχρονα, η ΕΕ αντιμετωπίζει αρκετές στρατηγικές ευπάθειες και συνεχίζει να αντιμετωπίζει διαρθρωτικές προκλήσεις, όπως χαμηλή παραγωγικότητα, δημογραφικές πιέσεις και αυξανόμενες απαιτήσεις στα δημόσια οικονομικά που συνδέονται με την άμυνα και τη μετάβαση σε μια οικονομία απαλλαγμένη από τον άνθρακα και ψηφιακή. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και η διατήρηση υγιών δημόσιων οικονομικών θα είναι επομένως απαραίτητη για την απελευθέρωση του αναπτυξιακού δυναμικού της Ευρώπης και τη διασφάλιση της σταθερότητας.

Το Εξάμηνο ενισχύεται με μια νέα σύσταση της ΕΕ-27 σχετικά με το ανθρώπινο κεφάλαιο, ενόψει της επείγουσας ανάγκης για αύξηση της παραγωγικότητας, ενίσχυση του ταλέντου και ανάπτυξη μιας αγοράς εργασίας ανθεκτικής στο μέλλον.

Εξελίξεις στις διαδικασίες υπερβολικού ελλείμματος

Για τα εννέα κράτη μέλη που βρίσκονται σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, την Αυστρία , το Βέλγιο , τη Γαλλία , την Ουγγαρία , την Ιταλία , τη Μάλτα , την Πολωνία , τη Ρουμανία και τη Σλοβακία , η διαδικασία έχει ανασταλεί. Συγκεκριμένα, αυτό σημαίνει ότι δεν λαμβάνονται περαιτέρω διαδικαστικά μέτρα σε αυτό το στάδιο, αλλά ότι η τρέχουσα διαδικασία παραμένει ανοιχτή (δηλαδή, το έλλειμμα δεν έχει μειωθεί μόνιμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ) και τα κράτη μέλη εξακολουθούν να δεσμεύονται από την αντίστοιχη σύσταση του Συμβουλίου. Η Επιτροπή θα επανεκτιμήσει την κατάσταση την επόμενη άνοιξη, όταν θα είναι διαθέσιμα τα στοιχεία για το 2025.

Η Επιτροπή συνέταξε επίσης έκθεση βάσει του άρθρου 126 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ, προκειμένου να αξιολογήσει τη συμμόρφωση με το κριτήριο του ελλείμματος της Συνθήκης για δύο κράτη μέλη, τη Γερμανία και τη Φινλανδία . Υπό το πρίσμα της αξιολόγησης που περιέχεται στην έκθεση, δικαιολογείται η έναρξη διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος για τη Φινλανδία . Συνεπώς, αφού λάβει υπόψη τη γνώμη της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής, η Επιτροπή θα εξετάσει το ενδεχόμενο να προτείνει στο Συμβούλιο την έναρξη διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος για τη Φινλανδία και να προτείνει στο Συμβούλιο σύσταση για τον τερματισμό της κατάστασης υπερβολικού ελλείμματος.

Σύσταση για την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ για το 2026

Η παρούσα σύσταση παρέχει εξατομικευμένες συμβουλές πολιτικής στα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ σχετικά με θέματα που επηρεάζουν τη λειτουργία της ζώνης του ευρώ στο σύνολό της. Φέτος, η σύσταση εστιάζει στη δράση πολιτικής για την τόνωση της παραγωγικότητας και την ενίσχυση της οικονομικής ασφάλειας, διατηρώντας παράλληλα τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών.

Πιο συγκεκριμένα, η σύσταση καλεί τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ:

-Να διασφαλιστεί η δημοσιονομική βιωσιμότητα τηρώντας τις καθαρές πορείες δαπανών που συνιστά το Συμβούλιο, συμπεριλαμβανομένης, όπου εφαρμόζεται, της ευελιξίας που παρέχεται για τις αμυντικές δαπάνες. Αυτό θα οδηγήσει σε έναν συνολικά ουδέτερο δημοσιονομικό προσανατολισμό το 2026 για τη ζώνη του ευρώ. Συνιστάται επίσης στα κράτη μέλη να επαναπροσδιορίσουν τις προτεραιότητες των προϋπολογισμών ώστε να καλύπτουν τις απαραίτητες δαπάνες για στρατηγικές επενδύσεις.

-Αντιμετώπιση των σημείων συμφόρησης στην αμυντική βιομηχανία και προώθηση των κοινών προμηθειών.

-Να ολοκληρώσουν την εφαρμογή των Σχεδίων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έως τις 31 Αυγούστου 2026, διασφαλίζοντας την πλήρη απορρόφηση των κονδυλίων της ΕΕ.

-Ενίσχυση των αγορών εργασίας μέσω της ενίσχυσης των δεξιοτήτων, της βελτίωσης των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων, της αύξησης της συμμετοχής, της υποστήριξης της ποιότητας των θέσεων εργασίας και της αντιμετώπισης της φτώχειας και της προσιτής τιμής της στέγασης, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι η αύξηση των μισθών παραμένει ευθυγραμμισμένη με την παραγωγικότητα.

-Προώθηση των επενδύσεων στην καινοτομία και σε στρατηγικούς τομείς, καθώς και ενίσχυση της λειτουργίας της Ενιαίας Αγοράς μέσω της απλούστευσης των κανονιστικών ρυθμίσεων και της άρσης των εμποδίων, με στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της κλίμακας.

-Να ληφθούν μέτρα για την ανάπτυξη μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων με σκοπό την κινητοποίηση κεφαλαίων, την προώθηση της δημιουργίας ενός ψηφιακού ευρώ, την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του νομίσματος και την παρακολούθηση των κινδύνων μακροοικονομικής σταθερότητας.

Σύσταση για το ανθρώπινο κεφάλαιο

Για πρώτη φορά, η Επιτροπή πρότεινε σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με το ανθρώπινο κεφάλαιο.

Η νέα σύσταση απευθύνεται και στα 27 κράτη μέλη και ζητά επείγουσες δράσεις για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προκλήσεων που σχετίζονται με το ανθρώπινο κεφάλαιο και οι οποίες μπορούν να βλάψουν την ανταγωνιστικότητά μας.

Συνεπώς, η σύσταση καλεί τα κράτη μέλη να δώσουν προτεραιότητα στην εκπαίδευση και τις δεξιότητες που απαιτούνται σε στρατηγικούς τομείς για την οικονομία της ΕΕ, από την καθαρή μετάβαση, την κυκλική οικονομία και την απαλλαγή της βιομηχανίας από τις ανθρακούχες εκπομπές, την υγεία και τη βιοτεχνολογία, τη γεωργία και τη βιοοικονομία, έως την αμυντική βιομηχανία και το διάστημα. Συνεπώς, ζητά ισχυρότερα προγράμματα στους τομείς των επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών (STEM).

Απαιτεί την αντιστροφή της αρνητικής τάσης στις βασικές δεξιότητες. Αυτό είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη ενός μελλοντικού εργατικού δυναμικού με ισχυρές βάσεις για να εργαστεί και να εκπαιδευτεί σε νέες τεχνολογίες και ανταγωνιστικούς κλάδους.

Οι επενδύσεις αποτελούν κοινή ευθύνη τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τις δημόσιες αρχές. Η Σύσταση ζητά την κινητοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών πόρων για την επένδυση σε ανθρώπους. Αυτό είναι προς όφελος της κοινωνίας, των επιχειρήσεων και των ανθρώπων.

Τέλος, υπογραμμίζει τη σημασία των καλής ποιότητας, έγκαιρων δεδομένων και αναλύσεων που συμβαδίζουν με την εξέλιξη της οικονομίας και είναι σε θέση να προβλέπουν τα αναδυόμενα επαγγέλματα του μέλλοντος, ώστε οι πολιτικές μας να μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες του σήμερα και του αύριο και όχι σε εκείνες του χθες.

Έκθεση Μηχανισμού Επαγρύπνησης

Η Έκθεση Μηχανισμού Επαγρύπνησης (AMR) χρησιμεύει ως το ετήσιο εργαλείο ελέγχου της ΕΕ για να διευκολύνει τον έγκαιρο εντοπισμό πιθανών μακροοικονομικών ανισορροπιών που ενδέχεται να επηρεάσουν την οικονομία μεμονωμένων κρατών μελών, της ζώνης του ευρώ ή της ΕΕ στο σύνολό της. Προσδιορίζει τα κράτη μέλη που χρειάζονται εις βάθος αξιολογήσεις για να αξιολογηθεί εάν επηρεάζονται από ανισορροπίες που απαιτούν δράση πολιτικής. Η AMR είναι το σημείο εκκίνησης του ετήσιου κύκλου της διαδικασίας μακροοικονομικών ανισορροπιών (MIP) .

Η φετινή ΕΜΕ ζητά την εκπόνηση εμπεριστατωμένων αξιολογήσεων για τα επτά κράτη μέλη που έχουν ήδη εντοπιστεί στον προηγούμενο ετήσιο κύκλο ως κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν ανισορροπίες: Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Σλοβακία και Σουηδία , καθώς και για τη Ρουμανία , η οποία αξιολογήθηκε ότι έχει υπερβολικές ανισορροπίες το 2025.

Οι αξιολογήσεις θα πραγματοποιηθούν το πρώτο εξάμηνο του 2026 και οι αποφάσεις της Επιτροπής σχετικά με τις ανισορροπίες θα παρουσιαστούν στο πλαίσιο της εαρινής δέσμης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Ευρωπαϊκή Μακροοικονομική Έκθεση

Η νεοεισαχθείσα Ευρωπαϊκή Μακροοικονομική Έκθεση σε αυτόν τον κύκλο του Εξαμήνου στηρίζει τόσο τη Σύσταση για την Ευρωζώνη όσο και την Έκθεση για τον Μηχανισμό Επαγρύπνησης. Παρέχει μια επισκόπηση των οικονομιών της ευρωζώνης και της ΕΕ σε ένα ταχέως εξελισσόμενο παγκόσμιο περιβάλλον, αναλύοντας τους βασικούς κινδύνους και ευκαιρίες. Οι βασικοί τομείς εστίασης περιλαμβάνουν τις προκλήσεις παραγωγικότητας, τα τρωτά σημεία εντός της ΕΕ και δράσεις για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης μέσω της ενίσχυσης της καινοτομίας, της εμβάθυνσης της Ενιαίας Αγοράς και της κινητοποίησης ιδιωτικών επενδύσεων.

Η έκθεση εξετάζει επίσης το υψηλό ποσοστό αποταμίευσης της Ευρώπης στο πλαίσιο των κατακερματισμένων κεφαλαιαγορών και τα πιθανά οφέλη μιας Ένωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων για την αποτελεσματικότερη διοχέτευση κεφαλαίων εντός της Ένωσης. Επιπλέον, αναλύει τον μακροοικονομικό αντίκτυπο των υψηλότερων αμυντικών δαπανών και εξετάζει τον αντίκτυπο των διαφόρων τύπων αμυντικών δαπανών, με έμφαση στις εγχώριες επενδύσεις και την Ε&Α. Η έκθεση διερευνά περαιτέρω τρόπους ενίσχυσης της βιομηχανικής ικανότητας της Ευρώπης, όπως μέσω συντονισμένων προμηθειών.