Οι σύγχρονες γεωπολιτικές εξελίξεις έχουν καταδείξει την αδιαπραγμάτευτη αξία της ενεργειακής ασφάλειας. Το πρόσφατο διήμερο Συνέδριο της Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TEC), που φιλοξενήθηκε στην Αθήνα, αποτέλεσε ένα ιστορικό ορόσημο και την ηχηρή επιβεβαίωση του κεντρικού ρόλου της Ελλάδας στη διεθνή ενεργειακή σκηνή. Μέσα σε 48 ώρες, υπεγράφησαν συμφωνίες που αναδεικνύουν τα χώρα μας σε στρατηγικό ενεργειακό κόμβο μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών. Η θέση της Ελλάδας αναβαθμίζεται με την εδραίωσή της ως υπολογίσιμος παράγοντας ενεργειακής σταθερότητας για την Ευρώπη.
Σε αυτό το πλαίσιο, η αξιοποίηση του εγχώριου γεωλογικού μας πλούτου –τόσο μέσω της Γεωενέργειας, όσο και μέσω των Κρίσιμων Πρώτων Υλών– καθίσταται πλέον η βασική μας στρατηγική επιλογή. Η συστηματική ανάπτυξη των εγχώριων ενεργειακών πόρων επιφέρει δραστική μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές, θωρακίζοντας την εθνική οικονομία. Η Γεωενέργεια αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα ενίσχυσης της εθνικής ενεργειακής ασφάλειας, καθότι, συμπεριλαμβανομένης της Γεωθερμίας, παρέχει βάση φόρτισης, διασφαλίζοντας την αδιάλειπτη παροχή ενέργειας, ανεξάρτητα από τις μετεωρολογικές συνθήκες και τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης.
Η Γεωθερμία αποτελεί σταθερή πηγή καθαρής ενέργειας με πολλαπλά οφέλη: συμβάλλει στη μείωση του ενεργειακού κόστους για νοικοκυριά και επιχειρήσεις (ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα) και έχει ευρύ φάσμα εφαρμογών (παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, θέρμανση θερμοκηπίων, ιαματικός τουρισμός), δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και προστιθέμενη αξία. Ως μία από τις καθαρότερες μορφές ενέργειας, είναι κομβικής σημασίας για την επίτευξη των εθνικών κλιματικών στόχων, καθώς μειώνει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της χώρας, υποστηρίζοντας τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Η ενεργειακή μετάβαση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός των οικονομιών δεν είναι εφικτός χωρίς τη διασφάλιση της τροφοδοσίας με Κρίσιμες Ορυκτές Πρώτες Ύλες (ΚΟΠΥ). Η Ελλάδα, με την πλούσια γεωλογική της κληρονομιά, διαθέτει σημαντικές δυνατότητες στην παραγωγή ή ανεύρεση αυτών των στρατηγικής σημασίας υλικών, τα οποία αποτελούν τη βάση για τεχνολογική αυτονομία, καθώς οι κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες είναι απαραίτητες για την κατασκευή μπαταριών, ηλεκτρικών οχημάτων, φωτοβολταϊκών, ανεμογεννητριών και τεχνολογιών άμυνας, ενισχύοντας την τεχνολογική ανεξαρτησία της χώρας και της Ευρώπης. Ακόμα, η κατοχή και η αξιοποίηση των ΚΟΠΥ καθιστά τη χώρα ελκυστικό πόλο για επενδύσεις υψηλής τεχνολογίας και μεταποίησης. Η εγχώρια παραγωγή μειώνει την εξάρτηση από ασταθείς διεθνείς αγορές, θωρακίζοντας την εθνική εφοδιαστική αλυσίδα από γεωπολιτικούς κλυδωνισμούς.
Η ΕΑΓΜΕ, ως εθνικός γεωεπιστημονικός σύμβουλος, παραμένει ο θεσμικός πυλώνας πάνω στον οποίο οικοδομείται αυτή η εθνική στρατηγική και έχει ήδη εκπονήσει και υλοποιεί το Εθνικό Πρόγραμμα Ερευνών Κρίσιμων Ορυκτών Πρώτων Υλών (ΚΟΠΥ), με στόχο την επιστημονική επαναξιολόγηση παλαιών κοιτασμάτων βάσει των σύγχρονων αναγκών, συνδράμοντας έτσι στην ολιστική αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου με σεβασμό στο περιβάλλον.
Με διαρκή ερευνητική δράση συμβάλλει κρίσιμα στην αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και στον κυβερνητικό σχεδιασμό για τη μετάβαση σε μια οικονομία με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, σύμφωνα με τον οδικό χάρτη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Η ΕΑΓΜΕ δεν διαχειρίζεται απλώς γεωλογικούς χάρτες και επιστημονικά δεδομένα, αλλά την ευθύνη να αξιοποιηθεί ο γεωλογικός μας πλούτος, με ευσυνειδησία και εθνικό καθήκον. Στόχος μας είναι η μετατροπή της γεωλογικής κληρονομιάς σε κοινωνική ευημερία, βιώσιμη ανάπτυξη και γεωπολιτική ισχύ. Μέσω της επιστημονικής τεκμηρίωσης και της διαρκούς συνδρομής στην αξιοποίηση του υπόγειου πλούτου της χώρας μας, συμβάλλουμε δυναμικά στην εθνική ενεργειακή ασφάλεια.
Διονύσιος Γκούτης, Γενικός Διευθυντής της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ)
