Σε στάση αναμονής τίθενται οι στρατηγικές τουριστικές επενδύσεις στη Μύκονο και τη Σαντορίνη έως την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού που θα καθορίσει τη μελλοντική τους πορεία.
Αυτό αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» στέλεχος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) με αφορμή την απόφαση να διακοπεί η διαδικασία διαβούλευσης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του σχεδίου ανάπτυξης στρατηγικής επένδυσης (ήτοι του Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων – ΕΣΧΑΣΕ) στην περιοχή της Βλυχάδας στη Σαντορίνη για την κατασκευή ενός θέρετρου που περιλαμβάνει ξενοδοχείο 5 αστέρων και τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες σε έκταση μεγαλύτερη των 100 στρεμμάτων.
Χειρόφρενο στις στρατηγικές επενδύσεις, μέχρι νεωτέρας
Όπως επισημαίνει ο Γενικός Διευθυντής Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ κ. Κωνσταντίνος Δημόπουλος σε έγγραφο που απέστειλε χθες Δευτέρα προς το Περιφερειακό Συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου, όπως και στη Γενική Διεύθυνση Στρατηγικών Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης, σχετικά με τη διακοπή της διαδικασίας διαβούλευσης η οποία είχε ξεκινήσει μόλις την περασμένη Παρασκευή, «απαιτείται η συνολική αξιολόγηση των στρατηγικών επενδύσεων και των υπολοίπων τουριστικών υποδομών, που έχουν υποβληθεί για αδειοδότηση, με βάση τη φέρουσα ικανότητα του νησιού (σ.σ. της Σαντορίνης)».
Ανάλογη στάση έχει τηρηθεί και για τη Μύκονο, όπου αντίστοιχες τουριστικές επενδύσεις βρίσκονται σε αναμονή, καθώς σύμφωνα με παράγοντα του ΥΠΕΝ, η γενική κατεύθυνση είναι να επανεξεταστούν όταν θα έχουν ολοκληρωθεί τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΕΠΣ) για τα δύο νησιά στα οποία θα προσδιορίζεται, με ειδική έκθεση, και η φέρουσα ικανότητα, δηλαδή η μέγιστη τουριστική ανάπτυξη που μπορεί να υποστηρίξει το καθένα.
Αντιδράσεις τοπικών φορέων
Τα σχέδια των ΕΠΣ, ωστόσο, προκαλούν ήδη έντονες αντιδράσεις σε τοπικούς φορείς και πολίτες, ιδιαίτερα στη Σαντορίνη. Οι φορείς του νησιού, από τον Δήμο και τους επαγγελματικούς φορείς έως και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, καταγγέλλουν την ασφυκτική πίεση για νέες μεγάλες τουριστικές ζώνες προτεραιότητας τουρισμού και την έντονη τουριστική ανάπτυξη, η οποία φέρεται να ξεπερνά τις δυνατότητες του νησιού.
Μάλιστα, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) καταγγέλλει αντίστοιχες προβλέψεις για εστίαση και πλωτές υποδομές στις τοπικές ενότητες Φάρου-Εμπορείου και Κολούμπου (όπου περιλαμβάνεται και η Βλυχάδα), την απόπειρα χαρακτηρισμού με Προεδρικό Διάταγμα κατ’ εξαίρεση ως δημόσιο δρόμο, μια αγροτική οδό που οδηγεί σε ξενοδοχειακή μονάδα στην περιοχή της Βλυχάδας (επένδυση που είχε ακυρωθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας) κ.ά..
Επενδύσεις ή τόπος ζωής;
Όλα αυτά, όπως επισημαίνει η ΕΛΛΕΤ, προωθούνται «έστω και αν η δόμηση συνολικά και ειδικότερα οι τουριστικές κλίνες έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τα όρια της φέρουσας ικανότητας του νησιού όπως το ίδιο το Υπουργείο έχει θέσει στις προδιαγραφές της Εκτίμησης Φέρουσας Ικανότητας που υλοποιούν οι μελετητές».
Οι παραλίες, η Καλντέρα, τα φυσικά τοπία, τα μονοπάτια, οι πεζούλες, τα ξωκλήσια, η οργανική αρχιτεκτονική των παραδοσιακών οικισμών, όπως τονίζεται σε ανακοίνωσή της, δεν αποτελούν καταναλωτικό αγαθό και θέτει το κρίσιμο ερώτημα, αν η Σαντορίνη «είναι απλά χώρος επενδύσεων ή τόπος ζωής, της ζωής μας και των παιδιών μας».
Συγκρούσεις για τις κλειστές τουριστικές ζώνες
Κάνει μάλιστα αναφορά σε επένδυση που προωθεί στο νησί μεγάλη διεθνής εταιρία κρουαζιέρας. Δεν είναι τυχαίο ότι φορείς της Σαντορίνης αντιτάχθηκαν καταγγέλλοντάς το μοντέλο των “κλειστών τουριστικών ζωνών” , το οποίο σύμφωνα με τον Δήμο δημιουργεί κοινωνικές ανισότητες και αλλοιώνει τον πολιτιστικό, κοινωνικό και οικονομικό ιστό του νησιού ενώ όπως υπογραμμίζει ο Σύλλογος Εμπόρων «απειλεί την περιβαλλοντική ισορροπία του νησιού, την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών σε φυσικούς πόρους, την επιβίωση των τοπικών επιχειρήσεων.»
Μεταξύ άλλων η ΕΛΛΕΤ καλεί τον Δήμο Θήρας να διεκδικήσει με κάθε τρόπο το νόμιμο δικαίωμα του να έχει αποφασιστικό λόγο και να εισακούγεται σε όσα σχεδιάζονται για το νησί.
Εν αναμονή των πολεοδομικών σχεδίων
Είναι αξιοσημείωτο ότι αν και οι αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας στη Σαντορίνη εστιάζουν στις προσπάθειες για λιγότερη δόμηση, στη Μύκονο αντιθέτως, όπως είχε διαφανεί ήδη από την παρουσίαση του ΕΠΣ, στα τέλη του 2024 ξεσηκώθηκε λόγω των περιορισμών που προτείνονται. Μένει να φανεί ποιες από τις απαιτήσεις έχουν τελικά ληφθεί υπόψη από τους μελετητές.
Πάντως, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές του ΥΠΕΝ, τα δύο ειδικά πολεοδομικά σχέδια είναι έτοιμα και αναμένεται να αποσταλούν σύντομα για νομικό έλεγχο στο Συμβούλιο της Επικρατείας, με το τελικό κείμενο των Προεδρικών Διαταγμάτων που θα προκύψουν να κρίνουν τελικά τον τρόπο με τον οποίο τα δύο νησιά θα διαχειριστούν την τουριστική τους ανάπτυξη στο μέλλον και εάν, τελικά, θα βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα στην ανάπτυξη και την προστασία της μοναδικότητας τους.
