Συναγερμός στις παγκόσμιες αγορές μετά τις γερακίσιες δηλώσεις του διοικητή της Τράπεζας της Ιαπωνίας, Καζούο Ουέντα, που ερμηνεύτηκαν ως ότι είναι προ των πυλών η επόμενη άνοδος των επιτοκίων .
Η αντίδραση στην ιαπωνική αγορά ομολόγων ήταν άμεση με τους τίτλους να καταγράφουν πτώση δημιουργώντας αναταραχή στις παγκόσμιες αγορές.
Πολλοί οικονομολόγοι αποκωδικοποίησαν τη γλώσσα που χρησιμοποίησε ο Ιάπωνας κεντρικός τραπεζίτης ως μια σαφή ένδειξη ότι προετοιμάζει την κλιμάκωση των επιτοκίων πριν από το τέλος του έτους. Οι αγορές swap εκτιμούν πλέον ότι υπάρχει πιθανότητα δύο τρίτων για αύξηση των επιτοκίων στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου.
Οι πωλήσεις ιαπωνικών ομολόγων έχουν πραγματικά σημασία για τις παγκόσμιες αγορές ομολόγων
Οι παγκόσμιες αγορές προετοιμάζονται για την αύξηση του κόστους χρήματος της Ιαπωνίας καθώς εδώ και χρόνια είχαν συνηθίσει τα αρνητικά επιτόκια, όπως αναφέρει ανάλυση των Financial Times. Είναι νωπή η οικονομική μνήμη όταν η Τράπεζα της Ιαπωνίας αύξησε τα επιτόκιά της τον Αύγουστο, προκαλώντας ενίσχυση του γιεν και δραματικό sell off στις αγορές.
Η αντίδραση των αγορών στην ομιλία Ουέντα
Μετά την ομιλία του κεντρικού τραπεζίτη η απόδοση των διετών ιαπωνικών ομολόγων (οι τίτλοι είναι ευαίσθητοι στην αλλαγή της νομισματικής πολιτικής) έφτασαν στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 17 ετών, ενώ η απόδοση των δεκαετών ομολόγων, η οποία έχει αυξηθεί κατά 0,8 ποσοστιαίες μονάδες φέτος, έφτασε το 1,906% την Πέμπτη. Οι αποδόσεις κινούνται αντίστροφα προς τις τιμές. Το γιεν ανήλθε στο υψηλότερο επίπεδο από τις 17 Νοεμβρίου.
Οι πωλήσεις διαχύθηκαν στις αγορές ομολόγων, με τις αποδόσεις των 10ετών γερμανικών ομολόγων να αυξάνονται κατά 0,06% και των αμερικανικών κατά 0,08%.
Το carry trade σε γιεν θεωρείται ότι συμβάλλει στην τροφοδότηση των bull markets στις κύριες χρηματοπιστωτικές αγορές
Η επιρροή της ιαπωνικής αγοράς ομολόγων έδειξε την ισχύ της νωρίτερα το 2025 όταν οι ανησυχίες για τη ζήτηση μακροπρόθεσμων ομολόγων ενίσχυσαν τις ανησυχίες για την ισορροπίας προσφοράς και ζήτησης ομολόγων σε παγκόσμιο επίπεδο.
«Το μάθημα που μπορούμε να αντλήσουμε από αυτά τα επεισόδια είναι ότι οι πωλήσεις ιαπωνικών κρατικών ομολόγων έχουν πραγματικά σημασία για τις παγκόσμιες αγορές ομολόγων» εξηγεί ο Mike Riddell, διαχειριστής κεφαλαίων στη Fidelity International.
«Όσο αυξάνονται οι αποδόσεις των ιαπωνικών κρατικών ομολόγων, τόσο περισσότερο ενθαρρύνονται οι μεγάλοι ιαπωνικοί επενδυτές να πουλήσουν τα χαρτοφυλάκιά τους στο εξωτερικό και να επαναπατρίσουν τα χρήματά τους» σημειώνει. «Η επιρροή αυτή μπορεί στη συνέχεια να εξαπλωθεί γρήγορα εκτός Ιαπωνίας».
Γιατί είναι σημαντικό carry trade του γιεν
Τα πολύ χαμηλά επιτόκια και η σταθερότητα του γιεν είχαν ως αποτέλεσμα η χώρα να γίνει επίκεντρο ενός από τα μεγαλύτερα carry trade. Οι επενδυτές δανείζονται σε γιεν και επενδύουν σε περιουσιακά στοιχεία με υψηλότερες αποδόσεις.
Οι εκτιμήσεις για το μέγεθος και την εμβέλεια του carry trade σε γιεν ποικίλλουν σημαντικά κυμαίνονται από εκατοντάδες δισεκατομμύρια έως τρισεκατομμύρια δολάρια. Πέρα από τη ποσοτική μέτρηση θεωρείται ότι συμβάλλει στην τροφοδότηση των bull markets στις κύριες χρηματοπιστωτικές αγορές, όπως οι μετοχές και τα ομόλογα, καθώς και στις αναδυόμενες αγορές, τα ακίνητα, τα ιδιωτικά δάνεια και την τέχνη.
Οι επενδυτές που χρησιμοποιούν το carry trade είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στα υψηλά επίπεδα μεταβλητότητας των νομισμάτων και στις ραγδαία μεταβαλλόμενες προσδοκίες σχετικά με τις κινήσεις των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες. Τώρα συνυπολογίζουν τις δηλώσεις του Ουέντα και το σενάριο της μείωσης των αμερικανικών επιτοκίων.
«Η Ιαπωνία έχει σίγουρα αποτελέσει πηγή αποταμιεύσεων για τον υπόλοιπο κόσμο. Εάν οποιαδήποτε από αυτές τις ροές επιστρέψει στην τοπική αγορά, θα δούμε αυτό το φαινόμενο να έχει παγκόσμια επίδραση» υπογραμμίζει ο Michael Langham, οικονομολόγος αναδυόμενων αγορών στην Aberdeen.
Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τις ιαπωνικές και τις παγκόσμιες αγορές
Η αύξηση των επιτοκίων από την Τράπεζα της Ιαπωνίας τον Ιούλιο του 2024 είχε ως αποτέλεσμα η ιαπωνική χρηματιστηριακή αγορά να καταγράψει το μεγαλύτερο ξεπούλημα από το κραχ της «Μαύρης Δευτέρας» του 1987 ενώ το sell off επεκτάθηκε σε όλες τις αγορές, καθώς σύμφωνα με εκτιμήσεις οι επενδυτές έσπευσαν να κλείσουν τις θέσεις τους στο carry trrade.
Η Ιαπωνία είναι ένας μεγάλος πιστωτής του κόσμου και είναι ο μεγαλύτερος κάτοχος αμερικανικών κρατικών ομολόγων.
Εκφράζεται η ανησυχία ότι η αύξηση των αποδόσεων των ιαπωνικών κρατικών ομολόγων (JGB) θα μπορούσε να προκαλέσει επαναπατρισμό ιαπωνικού κεφαλαίου και να τροφοδοτήσει την αστάθεια στις αγορές ομολόγων των ΗΠΑ και άλλων σημαντικών αγορών.
Αυτό θα συνέβαινε εν μέσω των ανησυχιών των επενδυτών παγκοσμίως σχετικά με τη ζήτηση από παραδοσιακούς θεσμικούς αγοραστές, όπως συνταξιοδοτικά ταμεία και ασφαλιστικές, για μακροπρόθεσμα κρατικά ομόλογα, σε μια περίοδο ρεκόρ εκδόσεων από πλούσιες χώρες και αφού οι κεντρικές τράπεζες έχουν ως επί το πλείστον αναστείλει τα προγράμματα αγοράς ομολόγων της πανδημικής περιόδου.
«Η άνοδος των τοπικών επιτοκίων προσελκύει κεφάλαια [στην Ιαπωνία]» σημειώνει ο James Novotny, διαχειριστής επενδύσεων στην Jupiter. «Για τα ξένα κρατικά ομόλογα, η απώλεια ενός αγοραστή δεν θα μπορούσε να έρθει σε χειρότερη στιγμή».
Κάποιοι φοβούνται ότι τέτοιες αναταράξεις στις αγορές ομολόγων θα μπορούσαν να επεκταθούν και σε άλλες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων.
Ο Manish Kabra, στρατηγικός αναλυτής αμερικανικών μετοχών στη Société Générale, σημειώνει ότι «μια γερακίσια κίνηση από την Τράπεζα της Ιαπωνίας αποτελεί μεγαλύτερη απειλή για την αμερικανική αγορά μετοχών από ό,τι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα ή η αμερικανική εσωτερική πολιτική», λόγω της πιθανής μετάδοσης στις αποδόσεις των αμερικανικών κρατικών ομολόγων.
Ο Kabra υποστηρίζει ότι μια αύξηση της απόδοσης των 10ετών ομολόγων κατά 1 ποσοστιαία μονάδα θα προκαλούσε πιθανώς πτώση 10-12% του S&P 500, καθιστώντας τη μεταβλητότητα της αγοράς ομολόγων — αν και δεν αποτελεί το βασικό σενάριο της τράπεζας — έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για τις προοπτικές του για το επόμενο έτος.
Οι αισιόδοξοι
Ωστόσο δεν είναι όλοι πεπεισμένοι ότι θα σημειωθεί τέτοια πτώση στις παγκόσμιες αγορές. Παρά την άνοδο της Δευτέρας, το γιεν έχει αποδυναμωθεί τους τελευταίους μήνες, ενώ οι αλλαγές στα επιτόκια, αφού ληφθούν υπόψη τα έξοδα αντιστάθμισης κινδύνου, θα μπορούσαν να σημαίνουν ότι τα ξένα ομόλογα διατηρούν την ελκυστικότητά τους.
Το Ιαπωνικό Κρατικό Ταμείο Συντάξεων έχει την εντολή να διατηρεί μια αυστηρή — και σπάνια προσαρμοζόμενη — κατανομή του ενός τετάρτου του χαρτοφυλακίου του σε μη ιαπωνικά ομόλογα, και πολλά άλλα εγχώρια συνταξιοδοτικά ταμεία ακολουθούν την κατανομή του επενδυτικού ταμείου. Μια μαζική, εκτός κύκλου αλλαγή στην κατανομή είναι απίθανο να συμβεί από τη μια μέρα στην άλλη.
«Δεν νομίζω ότι θα υπάρξει μαζική πώληση επειδή η Τράπεζα της Ιαπωνίας αυξάνει τα επιτόκια» εκτιμά ο Vincent Chung, διαχειριστής χαρτοφυλακίου σταθερού εισοδήματος στην T Rowe Price.
Τέλος ο Max Kettner, επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής πολλαπλών περιουσιακών στοιχείων στην HSBC υπογραμμίζει ότι η σημερινή κατάσταση διαφέρει από τις διακυμάνσεις της αγοράς του περασμένου έτους.
«Φέτος, οι κερδοσκοπικοί επενδυτές έχουν καταγράψει ρεκόρ καθαρών θετικών θέσεων [στο γιεν] επομένως, ο κίνδυνος σημαντικής αντιστροφής των συναλλαγών carry trade, όπως είδαμε το καλοκαίρι του 2024, είναι περιορισμένος».
