Ο άμεσος αντίκτυπος στις αγορές της επερχόμενης επιλογής του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για την Ομοσπονδιακή Τράπεζα Fed μπορεί κάλλιστα να είναι λιγότερο δραματικός από ό,τι έχουν υποστηρίξει κάποιοι. Αντίθετα, ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος στην σημαντικότερη κεντρική τράπεζα του κόσμου θα μπορούσε να είναι πολύ πιο επιδραστικός.
Με τον πρόεδρο να έχει πρόσφατα δηλώσει ότι θα δημοσιοποιήσει την επιλογή του στις αρχές του επόμενου έτους, η εστίαση έχει δοθεί στις προσδοκίες ότι ο νέος πρόεδρος της Fed θα είναι πολύ πιο πρόθυμος να μειώσει τα επιτόκια από τον νυν, Τζέι Πάουελ. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τον Κέβιν Χάσετ, ο οποίος έχει αναδειχθεί ως ο επικρατέστερος μεταξύ των πέντε υποψηφίων που έχουν αναφερθεί και θεωρείται ο ηπιότερος από τους άλλους.
Αυτό έχει ωθήσει ορισμένους να υπονοήσουν ότι ο διορισμός του, ειδικότερα, θα ενείχε τον κίνδυνο να προκαλέσει μια μετατόπιση στην τιμολόγηση της αγοράς, συμπεριλαμβανομένων χαμηλότερων αποδόσεων βραχυπρόθεσμων κρατικών ομολόγων, ενός ασθενέστερου δολαρίου και υψηλότερων προσδοκιών για τον πληθωρισμό. Αυτό το τελευταίο θα διεύρυνε το χάσμα μεταξύ βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων επιτοκίων.
Υπάρχουν δύο λόγοι για τους οποίους τέτοιες κινήσεις της αγοράς, εάν υλοποιηθούν μετά από μια τέτοια ανακοίνωση (και είναι μεγάλο το «αν»), πιθανότατα θα αποδειχθούν μη βιώσιμες, εάν βασίζονται αποκλειστικά στον υποψήφιο, ανεξάρτητα από το ποιος είναι αυτός.
Πρώτον, οι αγορές τείνουν να είναι αποτελεσματικές στην τιμολόγηση ειδήσεων πριν τις ανακοινώσεις. Ο Χάσετ ήταν ήδη το σταθερό φαβορί στις προβλέψεις της αγοράς και όχι με μικρή διαφορά.
Δεύτερον και πιο σημαντικό, θα χρειαστεί χρόνος για να ασκήσει οποιοσδήποτε νέος πρόεδρος την εξουσία του στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς που καθορίζει την πολιτική, η οποία έχει γίνει πιο κατακερματισμένη, χωρίς ένα ενοποιητικό στρατηγικό όραμα, καθώς παλεύει με αντικρουόμενα σήματα που απειλούν και τις δύο πλευρές των διπλών στόχων εντολής της κεντρικής τράπεζας – μέγιστη απασχόληση και σταθερότητα τιμών – καθώς και ανησυχίες για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Κέβιν Χάσετ
Θεσμός βασισμένος σε απαρχαιωμένα πρότυπα
Ο επόμενος πρόεδρος θα κληρονομήσει επίσης μια επιτροπή που κατά τη λήψη πολιτικών αποφάσεων εξαρτάται υπερβολικά από δεδομένα που βασίζονται στο παρελθόν. Αυτό δυσχεραίνει την αντιμετώπιση ορισμένων δύσκολων ερωτημάτων, όπως το τι κρύβεται πίσω από την αποδυνάμωση της αγοράς εργασίας. Επιπλέον, ο νέος ηγέτης πρέπει να διαχειριστεί μια επιτροπή με μέλη που είναι ευαίσθητα σε οποιαδήποτε κατηγορία για υποχώρηση σε πολιτικές πιέσεις και μπορεί να αντισταθούν ακόμη και σε έναν αποφασισμένο νέο πρόεδρο.
Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι ο άμεσος αντίκτυπος του διορισμού στην αγορά θα μπορούσε να είναι μικρότερος από ό,τι προβλέπουν πολλοί. Ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος, ωστόσο, θα μπορούσε να είναι μεγάλος. Όλοι οι υποψήφιοι που έχουν επιλεγεί φαίνεται να γνωρίζουν έντονα την επείγουσα ανάγκη μεταρρύθμισης της Fed – ενός θεσμού που -τα τελευταία χρόνια- έχει βρει εμπόδια στην ανάλυση, τις προβλέψεις, την εφαρμογή πολιτικής και την επικοινωνία του. Οι πρόσφατες παλινωδίες με τις προσδοκίες για τη συνεδρίαση πολιτικής αυτής της εβδομάδας την Τετάρτη δεν αποτελεί δείγμα ενός καλά εδραιωμένου πλαισίου πολιτικής ή αποτελεσματικής καθοδήγησης για την πολιτική.
Η ζημιά στη φήμη έχει επιδεινωθεί από ζητήματα διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων ισχυρισμών για οικονομικές αδικίες εναντίον αρκετών αξιωματούχων τα τελευταία χρόνια, παρόλο που ορισμένες από τις φερόμενες δραστηριότητες δεν διαπιστώθηκε ότι παραβίαζαν νόμους και άλλες δεν έχουν αποδειχθεί.
Κατά συνέπεια, η Fed έχει γίνει πιο ευάλωτη σε πολιτικές επιθέσεις τόσο από την αριστερά όσο και από τη δεξιά. Μια δημοσκόπηση της Gallup τον Οκτώβριο διαπίστωσε ότι μόνο το 9% των Αμερικανών θεωρούσαν ότι η Fed κάνει «εξαιρετική» δουλειά σε σύγκριση με το 27% που της έδωσε «κακή» βαθμολογία και το 35% «απλά μέτρια».
Τι απαιτείται από τον επόμενο πρόεδρο
Ο επόμενος πρόεδρος πρέπει να επιδιώξει μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την απόδοση της Fed και έτσι διασφαλίζουν την ανεξαρτησία της. Η απαιτούμενη λίστα είναι μεγάλη. Περιλαμβάνει τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνεται ο στόχος της Fed για τον πληθωρισμό και τροποποίηση της δημοσίευσης των στατιστικών που δείχνουν τις προσδοκίες των υπευθύνων χάραξης πολιτικής για τα επιτόκια και άλλες πρακτικές επικοινωνίας.
Πρέπει επίσης να ενημερώσει τη διαχείριση του ισολογισμού, να ενισχύσει την λογοδοσία, να ενισχύσει την κουλτούρα συμμόρφωσης της κεντρικής τράπεζας και γενικότερα να αμφισβητήσει φαινόμενα αγελαίας ή ομαδικής σκέψης (groupthink). Απαιτεί επίσης μια στροφή από την εμμονή με τη διαχείριση της ζήτησης στην οικονομία ώστε να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή και στις εξελίξεις από την πλευρά της προσφοράς.
Άλλωστε, ζούμε σε μια περίοδο σημαντικών διαρθρωτικών αλλαγών – από τον κατακερματισμό της παγκόσμιας οικονομικής τάξης έως την άνοδο της Τεχνητής Νοημοσύνης – τις οποίες τα οπισθοδρομικά μοντέλα της Fed δεν έχουν και δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν επαρκώς.
Αυτές είναι οι αλλαγές που θα κάνουν μια διαρκή διαφορά στην αμερικανική οικονομία. Εάν ο νέος πρόεδρος μπορεί να προωθήσει την Fed προς τα εμπρός σε αυτά τα θέματα, θα έχει κάνει κάτι πολύ πιο πολύτιμο από την απλή μείωση των επιτοκίων. Θα έχει αποκαταστήσει την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία ενός θεσμού που είναι κρίσιμος και απαραίτητος για να βοηθήσει στην καθοδήγηση της οικονομίας σε μεταβαλλόμενες εποχές.
