Λειτουργούμε πλέον σε εποχές σημαντικών μακροοικονομικών αλλαγών, σοβαρών τεχνολογικών ανακαλύψεων και απρόσμενων διεθνών γεγονότων που επηρεάζουν τις δυναμικές των εθνικών οικονομιών. Σε αυτό το περιβάλλον και ως συνέχεια του RRF, προτείνονται στοχευμένες και έξυπνες παρεμβατικές στρατηγικές για να δημιουργήσουμε ένα βιώσιμο οικονομικό περιβάλλον μεγέθυνσης του ΑΕΠ της χώρας.
Ανταγωνιστική εθνική βιομηχανία. Για μια βιομηχανία που θα συμβάλει κατά 15% στο ΑΕΠ, χρειαζόμαστε περαιτέρω ενίσχυση (π.χ, μείωση του κόστους ενέργειας) των εξαγωγικών παραγωγικών επιχειρήσεων, ουσιαστική συμμετοχή στις αλυσίδες εφοδιασμού στρατηγικών κλάδων με προοπτική, μακροπρόθεσμη έμφαση στις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας, μεγέθυνση των μικρομεσαίων ανταγωνιστικών παραγωγικών επιχειρήσεων.
Αναβαθμισμένος πρωτογενής τομέας. Η μεγάλη κρίση που περνάει η γεωργική παραγωγή και η κτηνοτροφία είναι η μεγάλη ευκαιρία να επαναπροσδιοριστεί εκ βάθρων ο πρωτογενής τομέας της χώρας στα πρότυπα του Ισραήλ και της Ολλανδίας. Το ζητούμενο είναι η προσέλκυση με ειδικά κίνητρα νέων επιχειρηματιών αγροτών πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, δημιουργία μεγάλων μονάδων ολοκληρωμένης παραγωγής για οικονομίες μεγέθους, γεωργία και κτηνοτροφία ακρίβειας, νέες καλλιέργειες υψηλής απόδοσης.
Ψηφιακή οικονομία. Η διεθνώς αναγνωρισμένη εθνική επιτυχία της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για ένα δημόσιο φιλικό και αποδοτικό, θα πρέπει να αναβαθμιστεί στο επόμενο επίπεδο, αυτό της ψηφιακής οικονομίας που μπορεί να προσθέσει τουλάχιστον δέκα μονάδες στο ΑΕΠ. Οι προτεινόμενοι πυλώνες περιλαμβάνουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό υπέρ της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, την εξαγωγική δραστηριότητα του κλάδου πληροφορικής, την αναβάθμιση της χώρας σε περιφερειακό κέντρο τεχνολογικής αριστείας και ανάδειξης νέας ψηφιακής επιχειρηματικότητας.
Ποιοτικό ανθρώπινο δυναμικό. Σημαντικός παράγοντας για μια ανταγωνιστική οικονομία είναι το υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό που σταδιακά μειώνεται λόγω του δημογραφικού προβλήματος. Για αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού χρειάζονται δράσεις όπως καλυτέρευση της αποδοτικότητας των ΑΕΙ, σύνδεση με την αγορά εργασίας, ουσιαστικά προγράμματα re-skilling, προσέλκυση χιλιάδων φοιτητών από τρίτες χώρες στα αγγλόφωνα προγράμματα σπουδών.
Από startups σε νέα οικοσυστήματα. Τα πέντε ελληνικά unicorns αναδεικνύουν νέους κλάδους – επαγγελματικές πιστοποιήσεις, ψηφιακές πληρωμές, λογισμικό για μηχανικούς, αμυντικές εφαρμογές, βραχυχρόνιες μισθώσεις – χωρίς προηγούμενη τοπική τεχνογνωσία. Αντίστοιχα τα 1000 ελληνικά startups με αξία κοντά στα €15 δις, προσδιορίζουν τουλάχιστον δέκα νέα επιχειρηματικά οικοσυστήματα κλαδικής συγκέντρωσης με δυνατότητες εξωστρεφούς δραστηριότητας, που με δράσεις ενίσχυσης μπορούν να αναδειχθούν σε μελλοντικούς εθνικούς πρωταθλητές.
Ευφυείς επιχειρήσεις. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν πρέπει να αξιοποιείται απλά ως εργαλείο έξυπνης αναζήτησης αλλά ως νέος τρόπος σκέψης, λειτουργίας και οργάνωσης των επιχειρήσεων. Οι υποδομές ΤΝ δεν έχουν αξία αν δεν συντονίσουμε και υποστηρίξουμε τις χιλιάδες τυπικές ελληνικές επιχειρήσεις να κινηθούν μαζικά στη συστηματική της χρήση για να μετατρέψουν τη γνώση σε ανταγωνιστικότητα.
Καινοτομία παντού. Το φετινό Νόμπελ οικονομίας ανέδειξε τη σημασία της καινοτομίας στη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Η μαζική προσαρμογή και αξιοποίηση της καινοτομίας από τις επιχειρήσεις αφορούν τα διεθνώς πιστοποιημένα καινοτόμα τελικά προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, τις καινοτομίες στις διαδικασίες για τη δυνατότητα συμμετοχής στις αλυσίδες εφοδιασμού κλάδων υψηλής τεχνολογίας, και την καινοτομία στο ίδιο το επιχειρηματικό μοντέλο που φέρνει disruption στο κλάδο δραστηριότητας.
Εθνικοί πρωταθλητές. Οι ελληνικές εξαγωγές προέρχονται κυρίως από δέκα επιχειρηματικούς κλάδους. Η δημόσια διοίκηση θα πρέπει να επικεντρωθεί σε αυτούς τους κλάδους με προσφορά one-stop-shop υπηρεσιών κλαδικής στόχευσης, όπως δημιουργία περιβάλλοντος υγειούς ανταγωνισμού, επίλυση χρόνιων προβλημάτων, πλαίσιο απελευθέρωσης αγορών, επενδύσεις για έρευνα/καινοτομία, ανάπτυξη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού.
Ο Γεώργιος Ι. Δουκίδης είναι καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
![Πληθωρισμός στην Ελλάδα: Τα 4,5 χρόνια ακρίβειας – Ποιοι κλάδοι χτύπησαν «κόκκινο» [πίνακας]](https://www.ot.gr/wp-content/uploads/2025/12/ot_dtk_greece.png)
