Επαγγελματικές ασθένειες: Αύξηση 5,8% των επαγγελματικών καρκίνων στην ΕΕ το 2023

Μεταξύ 2013 και 2023, 40.538 περιπτώσεις καρκίνου που σχετίζονται με την εργασία αναγνωρίστηκαν επίσημα στην ΕΕ. Το 2023, αναγνωρίστηκαν 3.500 περιπτώσεις καρκίνου που σχετίζονται με την εργασία, 191 περισσότερες από ό,τι το 2022 (3.309).

Τα στοιχεία για τα έτη 2020, 2021 και 2022 ήταν χαμηλότερα από τον ετήσιο μέσο όρο της περιόδου 2013-2019, πιθανώς λόγω των επιπτώσεων της παγκόσμιας πανδημίας στο εργασιακό περιβάλλον και στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης

Ο όρος «καρκίνος που σχετίζεται με την εργασία» αναφέρεται σε καρκίνους που προκαλούνται από έκθεση σε καρκινογόνους παράγοντες στο εργασιακό περιβάλλον, γενικά λόγω μακροχρόνιας έκθεσης. Πολλές από αυτές τις περιπτώσεις εμφανίζονται αρκετά χρόνια μετά την αρχική έκθεση, ακόμη και μετά από 40 χρόνια.

Τα στοιχεία για το 2020 (3.094 περιπτώσεις), το 2021 (3.258) και το 2022 (3.309) ήταν χαμηλότερα από τον ετήσιο μέσο όρο της περιόδου 2013-2019, που ήταν 3.909 περιπτώσεις ετησίως, πιθανώς λόγω των επιπτώσεων της παγκόσμιας πανδημίας στο εργασιακό περιβάλλον και στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης.

Οι πληροφορίες αυτές προέρχονται από στοιχεία για τις επαγγελματικές ασθένειες που δημοσίευσε σήμερα η Eurostat.

Οι πιο συνηθισμένοι τύποι επαγγελματικών καρκίνων στην ΕΕ ήταν το μεσοθηλίωμα και ο καρκίνος του πνεύμονα και των βρόγχων, με 1 553 και 1 226 περιπτώσεις, αντίστοιχα, το 2023.

Ο όρος «επαγγελματικός καρκίνος» αναφέρεται σε καρκίνους που προκαλούνται από έκθεση σε καρκινογόνους παράγοντες στο εργασιακό περιβάλλον, γενικά λόγω μακροχρόνιας έκθεσης.

Πολλές περιπτώσεις καρκίνου εκδηλώνονται αρκετά χρόνια μετά την έκθεση, σε ορισμένες περιπτώσεις πάνω από 40 χρόνια αργότερα.

Οι πιο κοινοί τύποι επαγγελματικών καρκίνων

Οι δύο πιο συνηθισμένοι τύποι επαγγελματικού καρκίνου το 2023 ήταν το μεσοθηλίωμα, ένας τύπος καρκίνου που συνδέεται με την έκθεση στον αμίαντο και αναπτύσσεται στο λεπτό στρώμα ιστού που καλύπτει πολλά από τα εσωτερικά όργανα (όπως οι πνεύμονες, η κοιλιά ή η καρδιά), γνωστό ως μεσοθήλιο, και ο καρκίνος του πνεύμονα και των βρόγχων.

Το 2023, ο αριθμός των αναγνωρισμένων περιπτώσεων μεσοθηλιώματος ως επαγγελματικού καρκίνου ήταν 1.553, ενώ ο αριθμός των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα και των βρόγχων ήταν 1.226. Μαζί, αυτοί οι δύο τύποι καρκίνου αντιπροσώπευαν περίπου τα τέσσερα πέμπτα (79,4 %) όλων των αναγνωρισμένων περιπτώσεων επαγγελματικών καρκίνων, όπως φαίνεται στο ακόλουθο διάγραμμα.

Το πιο πάνω διάγραμμα παρουσιάζει το ποσοστό κάθε τύπου επαγγελματικού καρκίνου μεταξύ όλων των αναγνωρισμένων περιπτώσεων επαγγελματικών καρκίνων το 2013 και το 2023. Δεδομένης της φύσης αυτών των ασθενειών – που συνήθως προκύπτουν από μακροχρόνια έκθεση – δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι τα ποσοστά κάθε συγκεκριμένου τύπου καρκίνου στο σύνολο ήταν παρόμοια και στα δύο έτη.

• Το ποσοστό που αντιπροσωπεύουν τα μεσοθηλιώματα αυξήθηκε από 40,8 % το 2013 σε 44,4 % το 2023, σημειώνοντας αύξηση 3,6 εκατοστιαίων μονάδων (ε.μ.). Η επόμενη μεγαλύτερη αύξηση παρατηρήθηκε στον καρκίνο της ρινικής κοιλότητας και του μέσου ωτός, με άνοδο 1,2 π.μ. (από 1,1% σε 2,3%), ακολουθούμενη από άλλα κακοήθη νεοπλάσματα του δέρματος, με άνοδο 1,1 π.μ. (από 2,3% σε 3,4%).

• Μικρότερες αυξήσεις σε ποσοστιαίες μονάδες (λιγότερο από 1,0 π.μ.) παρατηρήθηκαν για τα κακοήθη νεοπλάσματα των παραρρινικών κόλπων, τα κακοήθη νεοπλάσματα του λάρυγγα, τα κακοήθη μελανώματα του δέρματος και τη λευχαιμία ακαθόριστου κυτταρικού τύπου.

• Υπήρξε επίσης αύξηση 3,5 π.μ. για την υπολειπόμενη κατηγορία των άλλων κακοηθών νεοπλασμάτων.

• Το μερίδιο του καρκίνου του πνεύμονα μειώθηκε από 43,3% το 2013 σε 35,0%, μια μείωση 8,3 π.μ., ενώ το μερίδιο του καρκίνου της ουροδόχου κύστης μειώθηκε κατά 2,2 π.μ., από 6,0% σε 3,8%.

• Η λεμφοειδής λευχαιμία και η μυελοειδής λευχαιμία παρουσίασαν μικρές μειώσεις (0,1 και 0,2 π.μ., αντίστοιχα).

Περιπτώσεις καρκίνου λόγω επαγγελματικής έκθεσης κατά σειρά μεγέθους

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι δύο πιο συνηθισμένοι τύποι επαγγελματικών καρκίνων – το μεσοθηλίωμα και ο καρκίνος του πνεύμονα – παρουσίασαν γενικά παρόμοια εξέλιξη μεταξύ 2013 και 2022 με το σύνολο όλων των επαγγελματικών καρκίνων, αν και υπήρξε σαφής απόκλιση το 2023. Και οι δύο κατέγραψαν σχετικά μεγάλη συνολική μείωση του αριθμού των περιπτώσεων μεταξύ 2013 και 2022, με μείωση 14,8 % για τα μεσοθηλίωμα και 23,0 % για τον καρκίνο του πνεύμονα. Το 2023, ο αριθμός των περιπτώσεων μεσοθηλιώματος αυξήθηκε κατά 12,3 % σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, ενώ ο αριθμός των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα μειώθηκε κατά 7,7 %. Συνολικά, ο αριθμός των περιπτώσεων μεσοθηλιωμάτων μειώθηκε κατά 4,3% μεταξύ 2013 και 2023, ενώ ο αριθμός των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα μειώθηκε κατά 28,9%.

Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης ήταν ο τρίτος πιο συχνός συγκεκριμένος τύπος επαγγελματικού καρκίνου το 2023, με 134 περιπτώσεις. Παρατηρήθηκε ραγδαία αύξηση του αριθμού των περιπτώσεων μεταξύ 2015 και 2017 (αύξηση 44,1%), με τον αριθμό να παραμένει υψηλός το 2018 πριν μειωθεί το 2019 (μείωση 18,1%). Όσον αφορά τους πιο συνηθισμένους τύπους, ο αριθμός των περιπτώσεων που αναγνωρίστηκαν για καρκίνο της ουροδόχου κύστης μειώθηκε σημαντικά το 2020, κατά 46,9%. Η πτωτική αυτή τάση συνεχίστηκε το 2021, το 2022 και το 2023. Η συνολική μείωση του αριθμού των περιπτώσεων καρκίνου της ουροδόχου κύστης μεταξύ 2013 και 2023 ήταν 44,2 %, σημαντικά μεγαλύτερη από ό,τι για τους δύο πιο συνηθισμένους συγκεκριμένους τύπους επαγγελματικού καρκίνου.

Για την υπολειπόμενη κατηγορία των λοιπών κακοηθών νεοπλασμάτων, ο αριθμός των περιπτώσεων παρέμεινε σχετικά σταθερός κατά τα πρώτα έτη της περιόδου που μελετήθηκε, κυμαινόμενος μεταξύ 79 και 86 περιπτώσεων από το 2013 έως το 2017. Το 2018 και το 2019, σημειώθηκαν αυξήσεις κατά 7,0 % και 3,3 % αντίστοιχα, πριν από τη μείωση κατά 16,8 % το 2020. Τα επόμενα 3 έτη κατέγραψαν τις μεγαλύτερες ετήσιες αυξήσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, με αύξηση 46,8% το 2021, 9,5% το 2022 και 53,5% το 2023. Αυτές οι πρόσφατες εξελίξεις επηρεάζουν σημαντικά τη συνολική μεταβολή: ο αριθμός των περιπτώσεων της υπολειπόμενης κατηγορίας «άλλων καρκίνων» υπερδιπλασιάστηκε μεταξύ 2013 και 2023, σημειώνοντας αύξηση 132,1 %.

Ορισμένοι από τους λιγότερο συνηθισμένους συγκεκριμένους τύπους επαγγελματικών καρκίνων παρουσίασαν επίσης ποικίλες εξελίξεις.

• Οι καρκίνοι του δέρματος εκτός από το μελάνωμα ήταν ο τέταρτος πιο συνηθισμένος συγκεκριμένος τύπος επαγγελματικού καρκίνου το 2023, με 120 αναγνωρισμένα κρούσματα. Η εξέλιξη του αριθμού των κρουσμάτων μεταξύ 2013 και 2023 ήταν σχετικά ασταθής, με αυξήσεις και μειώσεις να εναλλάσσονται κάθε 2 χρόνια. Τα μεγαλύτερα ετήσια ποσοστά μεταβολής παρατηρήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Συνολικά, ο αριθμός των περιπτώσεων ήταν 30,4 % υψηλότερος το 2023 σε σχέση με το 2013.

• Ο αριθμός των περιπτώσεων καρκίνου των παραρρινικών κόλπων ήταν σχετικά σταθερός μεταξύ 87 και 116 τα περισσότερα έτη από το 2013 έως το 2023, με μια σημαντική αιχμή (131) το 2016. Για αυτόν τον τύπο καρκίνου, ο οποίος ήταν ο πέμπτος πιο συχνός συγκεκριμένος τύπος επαγγελματικού καρκίνου, η συνολική αύξηση ήταν 18,1 %.

• Ο καρκίνος της ρινικής κοιλότητας και του μέσου ωτός ήταν ο έκτος πιο κοινός συγκεκριμένος τύπος επαγγελματικού καρκίνου το 2023, με 80 περιπτώσεις. Όσον αφορά τους καρκίνους του δέρματος εκτός από τα μελανώματα, η εξέλιξη του καρκίνου της ρινικής κοιλότητας και του μέσου ωτός μεταξύ 2013 και 2023 ήταν σχετικά ασταθής, με αυξήσεις και μειώσεις που εναλλάσσονταν σχεδόν κάθε χρόνο, με ετήσιους ρυθμούς μεταβολής που κυμαίνονταν από -29,0% έως 60,5%. Η εξέλιξη ήταν σχετικά συγκρατημένη μεταξύ 2019 και 2022, αλλά ακολουθήθηκε από αύξηση 53,8% το 2023.