Στέγαση: Πώς αλλάζει το μοντέλο – Τι δείχνει έκθεση της Κομισιόν

Εν αναμονή της παρουσίασης του ευρωπαϊκού Σχεδίου για την Προσιτή Κατοικία από την Κομισιόν τις επόμενες ημέρες, η έκθεση της ομάδας ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων Housing Advisory Board, που συστάθηκε για τον σκοπό αυτό, τονίζει την ανάγκη αλλαγής του στεγαστικού μοντέλου. Οι εμπειρογνώμονες στην έκθεση, που αναμένεται να αποτελέσει τη βάση διαμόρφωσης του σχεδίου για τη στέγαση, αναφέρονται σε μια μετάβαση από τη λεγόμενη «χρηματιστικοποίηση» (financialisation) πίσω στην κοινωνική διάσταση της κατοικίας. Δηλαδή, να αποθαρρύνεται η αποτίμηση της κατοικίας ως κερδοσκοπικό περιουσιακό στοιχείο και, αντιθέτως, να αντιμετωπίζεται ως κρίσιμη κοινωνική υποδομή.

Επίσης, υπογραμμίζουν ότι η «προσιτότητα» όπως ορίζεται σήμερα είναι παραπλανητική. Διότι το αρχικό κόστος αγοράς κατοικίας ή τα ενοίκια είναι μόνο ένα τμήμα του συνολικού κόστους στέγασης. Το υπόλοιπο και εξίσου σημαντικό αφορά στα μηνιαία και έκτακτα έξοδα για το σπίτι, στην ενεργειακή απόδοση του κτιρίου, καθώς και στην ποιότητα ζωής που προσφέρει η γειτονιά στην οποία διαμένει κάποιος.

Με λίγα λόγια, προσιτή κατοικία δεν είναι αυτή που είναι φθηνή ως αγορά ή ενοίκιο, αλλά αυτή που παραμένει βιώσιμη και οικονομική σε βάθος χρόνου, δεν επιβαρύνει υπέρμετρα τη συντήρησή της και η γειτονιά προσφέρει τις απαραίτητες υποδομές που στηρίζουν τον προϋπολογισμό του νοικοκυριού αντί να το σαμποτάρουν.

Προσιτή κατοικία δεν είναι αυτή που είναι φθηνή ως αγορά ή ενοίκιο, αλλά αυτή που παραμένει βιώσιμη και οικονομική σε βάθος χρόνου

Στη συνέχεια, το Housing Advisory Board προτείνει την υιοθέτηση της πολιτικής «housing first» ως τον αποτελεσματικότερο τρόπο να καταπολεμηθεί η αστεγία και να διασφαλιστεί επαρκής προσφορά κατοικίας, ιδίως για τους νέους, τους ηλικιωμένους και τα άτομα με αναπηρία. «Στη χρηματοδότηση αυτής της στρατηγικής θα μπορούσε να συμβάλει αποτελεσματικά η φορολόγηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων» αναφέρουν οι συντάκτες της έκθεσης.

Η όποια στεγαστική στρατηγική προτείνεται να επικεντρωθεί και στην ανισορροπία που παρατηρείται μεταξύ πόλεων και υπαίθρου. Σε ορισμένες πόλεις η στέγαση καθίσταται απαγορευτικά ακριβή, ενώ σε άλλες – συχνά αγροτικές – περιοχές παρατηρείται αυξανόμενη εγκατάλειψη και υποτίμηση της κατοικίας. Σε αυτό θα βοηθούσαν επενδύσεις σε υποδομές που θα διευκόλυναν την επιστροφή πληθυσμού σε αγροτικές περιοχές, κωμοπόλεις και χωριά.

Είναι οι νέες κατασκευές λύση;

Σύμφωνα με την έκθεση, η αύξηση της προσφοράς κατοικίας δεν θα πρέπει να βασίζεται αποκλειστικά σε νέες κατασκευές, ιδίως όταν αυτές οδηγούν σε αστική εξάπλωση.

Προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στην αποδοτική αξιοποίηση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος και στην αστική ανάπλαση, χωρίς αυτή να οδηγεί σε κοινωνικό αποκλεισμό ή εκδίωξη των υφιστάμενων κατοίκων λόγω της αύξησης των τιμών ακινήτων.

Επιπλέον, απαιτείται επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης και χωροταξικού σχεδιασμού ώστε να μειωθεί το κόστος κατασκευής, χωρίς όμως να εγκαταλειφθούν οι αρχές του σωστού πολεοδομικού σχεδιασμού, κάτι που μακροπρόθεσμα θα οδηγούσε σε υψηλότερο κόστος.

Η πράσινη μετάβαση δεν θα πρέπει επίσης να εγκαταλειφθεί στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της στεγαστικής κρίσης, καθώς οι παρεμβάσεις στα κτίρια, τα συγκοινωνιακά δίκτυα και το τοπικό περιβάλλον βελτιώνουν την ποιότητα ζωής και τη μακροπρόθεσμη προσιτότητα της κατοικίας.

Στέγαση: Τα 75 σημεία της έκθεσης

Η έκθεση (μπορείτε να τη διαβάσετε ΕΔΩ) είναι δομημένη σε θεματικές ενότητες με τη μορφή ερωτημάτων, που αφορούν τις στεγαστικές ανάγκες των νοικοκυριών, το πλαίσιο σχεδιασμού και κατασκευών, τους περιβαλλοντικούς στόχους, τη χρηματοδότηση του σχεδίου και τον συντονισμό των πολιτικών σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο.

1.  Τερματισμός της αστεγίας ως αφετηρία. Στόχος είναι η δημιουργία μόνιμων λύσεων στέγασης και ο δραστικός περιορισμός της ανάγκης για προσωρινά καταλύματα, με την Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα για την Καταπολέμηση της Αστεγίας να λειτουργεί ως βασικός μηχανισμός συντονισμού.
2.  Προσέγγιση «Housing First». Άμεση πρόσβαση σε κατοικία σε συνδυασμό με εξατομικευμένη υποστήριξη. Προτείνεται ως η βασική πολιτική για ανθρώπους με χρόνια ή επαναλαμβανόμενη αστεγία.
3.  Θέσπιση ολοκληρωμένων ευρωπαϊκών προτύπων για έργα αστεγίας. Προτείνεται η καθιέρωση κοινών κατευθυντήριων γραμμών και ελάχιστων προτύπων ποιότητας για καταλύματα και υπηρεσίες υποστήριξης αστέγων, ως προϋπόθεση για ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση.
4.  Ένταξη της αστεγίας στον Κοινωνικό Πίνακα Επιδόσεων (Social Scoreboard) ώστε να αξιολογείται συστηματικά η πρόοδος των κρατών-μελών και να συνδέεται με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
5.  Υιοθέτηση εθνικών πλαισίων διακυβέρνησης για την αστεγία. Προτείνεται η μετατροπή της Διακήρυξης της Λισαβόνας σε δεσμευτικό πλαίσιο πολιτικής, με εθνικούς οδικούς χάρτες έως το 2030 και σαφείς υποχρεώσεις πρόληψης.
6.  Χρέωση βραχυχρόνιων μισθώσεων για τη χρηματοδότηση υπηρεσιών αστεγίας. Οι πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης προτείνεται να συνεισφέρουν οικονομικά, μέσω ρυθμιστικών και φορολογικών μηχανισμών, στη χρηματοδότηση πολιτικών κατά της αστεγίας.
7.  Η κοινωνική κατοικία ως πυλώνας της στρατηγικής προσιτής κατοικίας. Η ενίσχυση και προστασία της κοινωνικής κατοικίας θεωρείται κρίσιμη για τη δημιουργία ενός σταθερού και προστατευμένου από τις αυξήσεις τομέα ενοικίασης.
8.  Ενίσχυση των οργανισμών κοινωνικής μίσθωσης. Προτείνεται η αξιοποίηση ιδιωτικών κατοικιών με κοινωνικά ενοίκια μέσω αρμόδιων οργανισμών, ως συμπληρωματικό εργαλείο της δημόσιας κοινωνικής κατοικίας.
9.  Αναθεώρηση των κανόνων κρατικών ενισχύσεων για τη στέγαση. Η τροποποίησή τους κρίνεται απαραίτητη ώστε να διευκολύνεται η παροχή κατοικίας σε χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, με διασφάλιση κοινωνικών δικλείδων.
10.  Καθορισμός ελάχιστων προτύπων ποιότητας για αξιοπρεπή κατοικία. Προτείνεται η θέσπιση ενιαίων ευρωπαϊκών κριτηρίων για την καταλληλότητα των κατοικιών, καλύπτοντας θέματα υγείας, προσβασιμότητας, ενεργειακής απόδοσης και ορίων στον αριθμό των ενοίκων ανά κατοικία και δωμάτιο, ώστε να αποφεύγεται ο υπερπληθυσμός (overcrowding).
11.  Στοχευμένη στήριξη κοινωνικών ομάδων με αυξημένες στεγαστικές δυσκολίες. Νέοι, ΑμεΑ, μονογονεϊκές οικογένειες και μειονότητες προτείνεται να λαμβάνουν ειδική προστασία και υποστήριξη στη στέγαση.
12.  Διασφάλιση ελάχιστης προστασίας για τους ενοικιαστές. Η έκθεση προτείνει κοινά ελάχιστα πρότυπα για την ενοικίαση, την πρόληψη εξώσεων και τη θεσμοθέτηση μηχανισμών έγκαιρης παρέμβασης προτού κάποιος χάσει το σπίτι του.
13.  Επαρκής στέγαση για όσους ζητούν ή λαμβάνουν διεθνή προστασία. Η πρόσβαση σε αξιοπρεπή στέγαση για αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες προτείνεται να αποτελέσει κεντρικό στοιχείο των πολιτικών υποδοχής της ΕΕ.
14.  Στήριξη ατόμων που ζουν σε άτυπους οικισμούς και παραγκουπόλεις. Η ΕΕ καλείται να χρηματοδοτήσει εναλλακτικές λύσεις στέγασης και κοινωνικές υπηρεσίες για όσους διαβιούν σε συνθήκες ακραίας επισφάλειας.
15.  Διασφάλιση του δικαιώματος ελεύθερης μετακίνησης. Τα κράτη-μέλη προτείνεται να λαμβάνουν ειδικά μέτρα στέγασης για μετακινούμενους εργαζομένους, ώστε να αποτρέπεται η στεγαστική επισφάλεια.
16.  Παροχή επαρκούς και φοιτητικής στέγασης. Η ανάγκη για προσιτή φοιτητική στέγη να αντιμετωπιστεί με δημόσιες λύσεις που θα παραμένουν εκτός ελεύθερης αγοράς.
17.  Προστασία ευάλωτων νοικοκυριών. Η αποσύνδεση από βασικές παροχές, όπως ενέργεια και νερό, προτείνεται να απαγορευτεί για ευάλωτες ομάδες, με χρηματοδότηση μέσω ευρωπαϊκών ταμείων.
18.  Εξειδικευμένη στέγαση για ηλικιωμένους και ΑμεΑ. Η ανάπτυξη υποστηριζόμενων και διαγενεακών μοντέλων στέγασης προτείνεται ως μέσο ενίσχυσης της ανεξαρτησίας, της κοινωνικής συμμετοχής και της ποιότητας ζωής.
19.  Καλύτερος σχεδιασμός της οικοδομικής ανάπτυξης. Η χαλάρωση των κανόνων χωρικού σχεδιασμού δεν εγγυάται προσιτή κατοικία και συχνά οδηγεί σε αστική εξάπλωση, υψηλό μακροπρόθεσμο κόστος υποδομών και κοινωνικό διαχωρισμό.
20.  Η ΕΕ καλείται να υποστηρίξει κράτη-μέλη με κατακερματισμένα συστήματα γης, ενισχύοντας εργαλεία σχεδιασμού και απόκτησης γης και σύλληψης υπεραξίας γης (land value capture) για προσιτή κατοικία.
21.  Υιοθέτηση εργαλείων σύλληψης υπεραξίας γης σε όλη την Ευρώπη. Η περιορισμένη αξιοποίησή τους ενισχύει την κερδοσκοπία και δυσχεραίνει την ανάπτυξη προσιτής κατοικίας, γεγονός που καθιστά αναγκαία την ευρωπαϊκή διάχυση σχετικών πρακτικών.
22.  Εισαγωγή μηχανισμών inclusionary zoning που θα ενσωματώνουν την προσιτή κατοικία, ευθυγραμμίζοντας τη δυναμική της αγοράς με κοινωνικούς στόχους χωρίς υψηλό δημόσιο κόστος.
23.  Ενεργητική διαχείριση δημόσιας γης και δημιουργία δημόσιων τραπεζών γης. Προτείνεται η δημιουργία φορέων που θα συγκεντρώνουν και θα διαθέτουν δημόσια γη και κτίρια για ανάπτυξη προσιτής κατοικίας, με δυνατότητα επανεπένδυσης των εσόδων.
24.  Κατανομή του κόστους υποδομών μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Οι υποχρεώσεις των αναπτυξιακών φορέων μπορούν να διασφαλίσουν ότι το κόστος δεν μετακυλίεται αποκλειστικά στο Δημόσιο.
25.  Ενίσχυση εργαλείων αναδασμού γης για προσιτή κατοικία. Ο αναδασμός προτείνεται ως εργαλείο υπέρβασης του κατακερματισμού ιδιοκτησίας και καλύτερης προετοιμασίας γης για βιώσιμη αστική ανάπτυξη.
26.  Ενίσχυση της ικανότητας του δημόσιου τομέα σε σύνθετα έργα αστικής ανάπλασης. Η ανάπτυξη δεξιοτήτων και μηχανισμών συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα θεωρείται κρίσιμη για την υλοποίηση σύνθετων έργων.
27.  Θέσπιση απαιτήσεων αστικού σχεδιασμού και βιωσιμότητας για έργα προσιτής κατοικίας. Η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση προτείνεται να συνδέεται με υψηλή ποιότητα αστικού σχεδιασμού, βιωσιμότητα και κοινωνική «μείξη» ώστε να αποφεύγεται ο χωρικός διαχωρισμός.
28.  Ορισμός περιοχών με έντονη στεγαστική πίεση και εφαρμογή αντιμέτρων. Η συστηματική χαρτογράφηση περιοχών με στεγαστική πίεση επιτρέπει στοχευμένες παρεμβάσεις, όπως έλεγχος ενοικίων και περιορισμοί βραχυχρόνιων μισθώσεων.
29.  Προώθηση της πύκνωσης του αστικού ιστού. Η κατεύθυνση της προσιτής κατοικίας εντός υφιστάμενων αστικών περιοχών περιορίζει την αστική εξάπλωση και βελτιώνει την αποδοτικότητα των δημόσιων υποδομών.
30.  Στήριξη της πολυκεντρικής αστικοποίησης και της ανάπτυξης γύρω από συγκοινωνιακούς κόμβους.
31.  Ενθάρρυνση αποτελεσματικής αδειοδότησης για προσιτή κατοικία και ολοκληρωμένη αστική ανάπτυξη. Η έκθεση τονίζει ότι καλύτερος και πιο συντονισμένος σχεδιασμός, όχι λιγότερος, οδηγεί σε ταχύτερη και πιο προβλέψιμη αδειοδότηση.
32.  Κίνητρα για πιο ισορροπημένη περιφερειακή και αγροτική ανάπτυξη στα εθνικά σχέδια. Η ενίσχυση της κατοικίας σε αγροτικές και περιφερειακές περιοχές μπορεί να μειώσει τις πιέσεις στις πόλεις και να αναζωογονήσει τοπικές κοινότητες.
33.  Βελτίωση της ζωνοποίησης και της αδειοδότησης των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Η ρύθμιση κρίνεται απαραίτητη για την προστασία της προσφοράς κατοικίας και της κοινωνικής συνοχής.
34.  Διατήρηση του Fit for 55 για καλύτερη και πιο προσιτή κατοικία. Η υλοποίησή του εκτιμάται ότι θα μειώσει το κόστος λειτουργίας των κατοικιών, θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής και θα ενισχύσει την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης.
35.  Ορισμός της προσιτότητας με βάση το κόστος κύκλου ζωής των κτιρίων. Η προσιτή κατοικία θα πρέπει να αξιολογείται με βάση το συνολικό κόστος χρήσης και συντήρησης σε βάθος χρόνου και όχι μόνο την τιμή αγοράς ή το ενοίκιο.

Περιβάλλον και ενέργεια

1.  Προώθηση πιο πράσινων κτιρίων και γειτονιών με οφέλη για την υγεία. Η βελτίωση της ποιότητας εσωτερικού αέρα, του φυσικού φωτισμού και της ενεργειακής συμπεριφοράς των κτιρίων συμβάλλει στη δημόσια υγεία και στη μείωση κοινωνικών και υγειονομικών δαπανών.
2.  Προτεραιότητα στην αναβάθμιση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος. Η ανακαίνιση υφιστάμενων κτιρίων θεωρείται κρίσιμη για την ενεργειακή ασφάλεια, τη μείωση του κόστους στέγασης και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας απέναντι στην κλιματική αλλαγή.
3.  Ενεργειακή αναβάθμιση που να δίνει προτεραιότητα στα ευάλωτα νοικοκυριά και να συνοδεύεται από χρηματοδοτικούς μηχανισμούς που αποτρέπουν τον κοινωνικό αποκλεισμό και τις εξώσεις.
4.  Απλοποίηση διαδικασιών χωρίς υπονόμευση της καλής ρύθμισης. Η επιτάχυνση αδειοδοτήσεων δεν θα πρέπει να οδηγεί σε αποδυνάμωση της περιβαλλοντικής και ενεργειακής νομοθεσίας, ιδίως της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων.
5.  Καθοριστικός ρόλος της τηλεθέρμανσης, της ανανεώσιμης θέρμανσης/ψύξης και της αποθήκευσης ενέργειας. Συστήματα τηλεθέρμανσης, αντλίες θερμότητας, ΑΠΕ και αποθήκευση ενέργειας μπορούν να μειώσουν το κόστος ενέργειας και να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα των δικτύων.
6.  Επενδύσεις σε καλύτερα τοπικά περιβάλλοντα για περιοχές υψηλής πυκνότητας. Η πυκνή δόμηση πρέπει να συνοδεύεται από ποιοτικό δημόσιο χώρο, πράσινο, ήπιες μετακινήσεις και υποδομές που ενισχύουν τη βιωσιμότητα και τη συνοχή των γειτονιών.
7.  Βέλτιστη αξιοποίηση υφιστάμενων κτιριακών περιουσιακών στοιχείων για αύξηση της προσφοράς κατοικίας. Το άνοιγμα κλειστών ακινήτων και η διευκόλυνση της μετακίνησης σε κατάλληλα μεγέθη κατοικιών μπορούν να αυξήσουν την προσφορά για στέγαση.
8.  Αύξηση των επιπέδων αποθηκευμένου άνθρακα στα κτίρια. Η χρήση υλικών που δεσμεύουν άνθρακα και η ενσωμάτωση κυκλικών πρακτικών στην κατασκευή μειώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και ενισχύουν την καινοτομία.

Κατασκευές

1.  Αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των ολοένα πιο ακραίων καιρικών φαινομένων. Ο σχεδιασμός και η ανακαίνιση κατοικιών πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την αύξηση θερμοκρασιών, τις πλημμύρες και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια και η ανθεκτικότητα των σπιτιών.
2.  Προώθηση της καινοτομίας στον κατασκευαστικό κλάδο. Ο συνδυασμός απλούστευσης διαδικασιών, σύγχρονων μεθόδων κατασκευής, ανάπτυξης δεξιοτήτων και νέων επιχειρηματικών μοντέλων θεωρείται κρίσιμος για τη μείωση του κόστους και την επιτάχυνση της παραγωγής προσιτής κατοικίας.
3.  Αξιοποίηση της μαζικής εξατομίκευσης στην κατασκευή για αύξηση της παραγωγικότητας και μείωση του κόστους. Οι σύγχρονες μέθοδοι κατασκευής επιτρέπουν τη χρήση τυποποιημένων μονάδων με προσαρμοσμένες διατάξεις, συνδυάζοντας αποδοτικότητα, χαμηλότερο κόστος και κάλυψη διαφορετικών στεγαστικών αναγκών.
4.  Συντονισμός και αύξηση της ζήτησης για Σύγχρονες Μεθόδους Κατασκευής (MMC). Η ευρύτερη υιοθέτησή τους απαιτεί νέο ρυθμιστικό πλαίσιο και ενίσχυση της συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε όλα τα κράτη-μέλη.
5.  Πειραματισμός με νέα επιχειρηματικά μοντέλα ανακαίνισης. Νέα μοντέλα ανακαίνισης μπορούν να αξιοποιήσουν την εξοικονόμηση ενέργειας ως χρηματοδοτικό εργαλείο για την αναβάθμιση παλαιών και ενεργειακά αναποτελεσματικών κατοικιών.
6.  Συντονισμός των αγορών για απόβλητα κατεδάφισης. Η δημιουργία αγορών για την επαναχρησιμοποίηση υλικών κατεδάφισης μπορεί να ενισχύσει την κυκλική οικονομία και να μειώσει το κόστος και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των νέων κατασκευών.

Τεχνογνωσία

1.  Χρηματοδότηση της εκπαίδευσης και κατάρτισης εργαζομένων στις Σύγχρονες Μεθόδους Κατασκευής. Η ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων σε εργαζομένους, μηχανικούς, αρχιτέκτονες και δημόσιες διοικήσεις είναι απαραίτητη για την υιοθέτηση καινοτόμων και αποδοτικών πρακτικών στον κλάδο.
2.  Ενίσχυση της τεχνογνωσίας στην αξιολόγηση χρηματοδότησης. Οι δημόσιες αρχές χρειάζεται να βελτιώσουν την ικανότητά τους να αξιολογούν χρηματοδοτικά σχήματα και κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις στεγαστικών έργων.
3.  Καθορισμός σαφών επενδυτικών αρχών για μακροχρόνια προσιτότητα και κοινωνικές δικλείδες. Η χρηματοδότηση της προσιτής κατοικίας πρέπει να βασίζεται σε αυστηρά ρυθμισμένα πλαίσια που αποτρέπουν τη «χρηματιστικοποίηση» και διασφαλίζουν ότι τα ακίνητα παραμένουν μακροπρόθεσμα στο σύστημα.
4.  Αξιοποίηση υφιστάμενων χρηματοδοτικών εργαλείων για άμεσο αποτέλεσμα. Προτείνεται η δημιουργία μεταβατικού μηχανισμού εντός του InvestEU για ταχεία χρηματοδότηση νέων κατασκευών, ανακαινίσεων και υποστηρικτικών υποδομών πριν από το επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο.
5.  Προώθηση του μοντέλου cost-rental προσιτής κατοικίας σε όλη την Ευρώπη. Το μοντέλο διασφαλίζει ελεγχόμενες αποδόσεις, περιορισμούς μεταβίβασης και προσιτά ενοίκια, αποτρέποντας την κερδοσκοπία.
6.  Χρήση επιδοτήσεων ζήτησης για στοχευμένη στήριξη ευάλωτων ομάδων σε επενδύσεις προσφοράς. Προτείνεται να εφαρμόζονται περιορισμένα και μόνο εντός ρυθμιζόμενων κατοικιών, ώστε να αποφεύγονται πληθωριστικές πιέσεις στις τιμές.
7.  Αξιολόγηση ειδικής ρυθμιστικής μεταχείρισης της προσιτής κατοικίας στις κεφαλαιαγορές. Η προσιτή κατοικία προτείνεται να αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστή επενδυτική κατηγορία κοινωνικού αντίκτυπου.
8.  Δημιουργία Ευρωπαϊκού Επενδυτικού Ταμείου Προσιτής Κατοικίας, που θα μπορούσε να κινητοποιήσει θεσμικά κεφάλαια και αποταμιεύσεις για επενδύσεις σε αυστηρά ρυθμιζόμενη προσιτή κατοικία.
9.  Δημιουργία Ευρωπαϊκού Αποταμιευτικού Λογαριασμού για Προσιτή Κατοικία. Ένας ειδικός λογαριασμός αποταμίευσης σε επίπεδο ΕΕ θα επέτρεπε τη διοχέτευση ιδιωτικών αποταμιεύσεων σε έργα προσιτής και κοινωνικής κατοικίας.
10.  Ενθάρρυνση της έκδοσης ομολόγων προσιτής κατοικίας. Η ανάπτυξή τους, με ευρωπαϊκά πρότυπα διαφάνειας, μπορεί να προσελκύσει μακροπρόθεσμα κεφάλαια χαμηλού ρίσκου.
11.  Ενθάρρυνση της ΕΚΤ να επανεξετάσει τις αξιολογήσεις ενεχύρων για τίτλους προσιτής κατοικίας. Η έκθεση προτείνει να εξεταστεί ευνοϊκότερη μεταχείριση τίτλων προσιτής κατοικίας, εφόσον τεκμηριωθεί χαμηλότερος συστημικός κίνδυνος.
12.  Αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων για απλοποίηση και επιτάχυνση της χρηματοδότησης. Ο συνδυασμός επιχορηγήσεων και επιστρεπτέας χρηματοδότησης μπορεί να μειώσει το ρίσκο και να διατηρήσει τα ενοίκια προσιτά.
13.  Ενίσχυση της χρήσης μεικτής χρηματοδότησης για προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων, η οποία, με μεγαλύτερη ανάληψη ρίσκου από δημόσιους πόρους, μπορεί να κινητοποιήσει ιδιωτικές επενδύσεις σε μεγάλη κλίμακα.
14.  Σαφήνεια στη λογιστική ταξινόμηση επενδύσεων δημόσιας κατοικίας. Η αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων κρίνεται αναγκαία ώστε οι επενδύσεις σε προσιτή κατοικία να μην αποθαρρύνονται από λογιστικούς περιορισμούς.
15.  Ορισμός περιοχών Tax Increment Financing (TIF) για τη στέγαση. Οι δήμοι μπορούν να αξιοποιούν μελλοντικά φορολογικά έσοδα από νέες αναπτύξεις για τη χρηματοδότηση προσιτής κατοικίας υπό αυστηρούς όρους προσιτότητας.
16.  Αναζήτηση νέων «ίδιων πόρων» της ΕΕ για την υλοποίηση του Σχεδίου Προσιτής Κατοικίας. Η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού απαιτεί ενίσχυση των ίδιων πόρων της ΕΕ, πέρα από τους εθνικούς προϋπολογισμούς.
17.  Αξιοποίηση φορολογικών αλλαγών σε εθνικό και τοπικό επίπεδο για καλύτερα στεγαστικά αποτελέσματα. Οι μεταρρυθμίσεις στη φορολογία γης και κατοικίας μπορούν να περιορίσουν την κερδοσκοπία και να ενισχύσουν επενδύσεις σε προσιτή και βιώσιμη στέγαση.
18.  Δημιουργία Κόμβου Συντονισμού για την Προσιτή Κατοικία. Προτείνεται η σύσταση μόνιμου, διατομεακού ευρωπαϊκού μηχανισμού συντονισμού, με στόχο τη συνοχή πολιτικών, χρηματοδότησης και υλοποίησης του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Προσιτής Κατοικίας.
19.  Συμφωνία Κοινών Σχεδίων Υλοποίησης για τη Στέγαση, τα οποία προτείνονται ως τετραετή εργαλεία ευθυγράμμισης ευρωπαϊκών, εθνικών και τοπικών στόχων, μετατρέποντας τις στρατηγικές σε συγκεκριμένα έργα.
20.  Αναγνώριση των τοπικών αρχών ως κρίσιμων εταίρων υλοποίησης. Οι τοπικές αρχές θα πρέπει να έχουν άμεση πρόσβαση σε ευρωπαϊκά κονδύλια, καθώς βρίσκονται πλησιέστερα στις στεγαστικές ανάγκες και διαθέτουν εμπειρία στην υλοποίηση έργων.
21.  Διασφάλιση θεσμικής ικανότητας σε όλα τα κράτη-μέλη. Η ενίσχυση των δημόσιων και μη κερδοσκοπικών φορέων στέγασης κρίνεται απαραίτητη ώστε να μπορούν να απορροφούν και να αξιοποιούν αποτελεσματικά ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
22.  Εξισορρόπηση μεταξύ αναγκών υφιστάμενων κατοίκων και μελλοντικής στέγασης. Οι όποιες πολιτικές καλούνται να λαμβάνουν υπόψη τόσο την ποιότητα ζωής των σημερινών κατοίκων όσο και τις ανάγκες όσων αναζητούν κατοικία στο μέλλον.
23.  Ευθυγράμμιση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης με τοπικές ανάγκες και τεκμηριωμένες στρατηγικές. Η κατανομή πόρων προτείνεται να βασίζεται σε αξιόπιστα δεδομένα και να κατευθύνεται κατά προτεραιότητα σε περιοχές με έντονη στεγαστική πίεση.
24.  Υποχρεωτική, αξιόπιστη και συγκρίσιμη συλλογή δεδομένων για την αστεγία. Η καθιέρωση κοινών ευρωπαϊκών προτύπων καταγραφής (ETHOS Light) κρίνεται αναγκαία για την αποτελεσματική παρακολούθηση και αξιολόγηση των πολιτικών.
25.  Δημιουργία Πολυεπίπεδης Πλατφόρμας Στέγασης για παρακολούθηση και αναφορές. Η πλατφόρμα προτείνεται να λειτουργεί ως κοινός χώρος συλλογής δεδομένων, ανταλλαγής πρακτικών και δημόσιας ενημέρωσης για την πορεία της στεγαστικής πολιτικής στην ΕΕ.
26.  Προώθηση ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών. Η πλατφόρμα στέγασης θα λειτουργεί ως μηχανισμός διάχυσης γνώσης και εμπειρίας μεταξύ κρατών, περιφερειών και πόλεων για πιο αποτελεσματικές στεγαστικές λύσεις.

Πηγή: In.gr