Ελληνικές τράπεζες: Νέες ευκαιρίες βλέπει η Jefferies στην αγορά REPO

Η πιστωτική επέκταση στην Ελλάδα παραμένει η υψηλότερη στην Ευρώπη, ωστόσο, σύμφωνα με ανάλυση της Jefferies, οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν ακόμη έναν πρόσθετο μοχλό ανάπτυξης.

H αγορά επαναγοράς εξυπηρετούμενων δανείων (REPO), μπορεί, σύμφωνα με την Jefferies, να ενισχύσει περαιτέρω τα χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών, μέσω της επιστροφής δανείων που έχουν επανέλθει σε καθεστώς εξυπηρέτησης.

Η συγκεκριμένη μορφή ανόργανης ανάπτυξης δεν έχει ενσωματωθεί στα υφιστάμενα επιχειρηματικά πλάνα των τραπεζών, ωστόσο αποτελεί έναν ακόμη τομέα στον οποίο θα μπορούσαν να κατευθύνουν τα πλεονάζοντα κεφάλαιά τους. Η Jefferies εκτιμά ότι η Εθνική Τράπεζα βρίσκεται στην καλύτερη θέση για να αξιοποιήσει αυτή την ευκαιρία, χάρη τόσο στο υψηλό επίπεδο κεφαλαιακής επάρκειας όσο και στις εσωτερικές της υποδομές.

Συμπληρωματική πηγή ανάπτυξης, όχι βασικό σενάριο

Παρότι η δανειακή ανάπτυξη στην Ελλάδα ήδη υπερβαίνει αυτήν των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών, η αγορά REPO προσφέρει έναν πρόσθετο τρόπο ενίσχυσης των δανειακών χαρτοφυλακίων. Στα τρέχοντα business plans των τραπεζών δεν αποτυπώνεται κάποιο όφελος από τη συγκεκριμένη αγορά.

Τυχόν ανάπτυξη δανείων μέσω REPO θα προστεθεί στις προβλέψεις για ετήσια αύξηση δανείων της τάξης του 7%-8% την επόμενη τριετία και, ως εκ τούτου, λειτουργεί συμπληρωματικά και όχι ως βασικός πυλώνας του επενδυτικού αφηγήματος.

Δάνεια 80 δισ. ευρώ υπό διαχείριση servicers

Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, περί τα 80 δισ. ευρώ δανείων βρίσκονταν υπό διαχείριση από Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων (Credit Servicing Firms – CSFs) τον Ιούνιο του 2025.

Οι εταιρείες αυτές διαχειρίζονται πιστωτικές απαιτήσεις για λογαριασμό επενδυτών, συμπεριλαμβανομένων των μη εξυπηρετούμενων δανείων που έχουν πωληθεί από τις τράπεζες και έχουν αφαιρεθεί από τους ισολογισμούς τους, στο πλαίσιο και του προγράμματος «Ηρακλής» (HAPS).

Στα 10–20 δισ. ευρώ το πραγματικό μέγεθος αγοράς

Ωστόσο, η Jefferies τονίζει ότι το πραγματικό μέγεθος της αγοράς REPO είναι σαφώς μικρότερο. Η πλειονότητα των δανείων αυτών εξακολουθεί να ταξινομείται ως μη εξυπηρετούμενα, με μόλις 17% να θεωρούνται εξυπηρετούμενα (Financial Stability Review, ΤτΕ – Οκτώβριος 2025).

Σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Εταιρειών Διαχείρισης Δανείων, τα πλήρως «τακτοποιημένα» δάνεια, δηλαδή όσα έχουν εξέλθει οριστικά από την κατηγορία NPE βάσει των κανόνων της EBA, ανήλθαν σε 3,2 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2025. Οι ίδιες οι τράπεζες εκτιμούν ότι το τμήμα της αγοράς που δυνητικά θα μπορούσε να επιστρέψει στους ισολογισμούς τους κυμαίνεται μεταξύ 10 και 20 δισ. ευρώ.

Ρυθμιστικές επιφυλάξεις

Η καθυστέρηση στην ανάπτυξη της αγοράς REPO αποδίδεται κυρίως στη στάση των εποπτικών αρχών. Με δεδομένο ότι τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα είχαν φτάσει στο παρελθόν σχεδόν το 50% του συνολικού τραπεζικού συστήματος, οι ρυθμιστές εμφανίζονται επιφυλακτικοί ως προς την επαναγορά δανείων που μέχρι πρόσφατα ήταν προβληματικά.

Ζητούν διασφαλίσεις ότι τα δάνεια που επιστρέφουν στους ισολογισμούς είναι υψηλής ποιότητας, με πλήρη τεκμηρίωση και αποδεδειγμένη επαναφορά σε καθεστώς κανονικής εξυπηρέτησης. Παράλληλα, οι ίδιες οι τράπεζες δεν επιθυμούν να επιβαρύνουν το προφίλ κινδύνου τους για περιορισμένο όφελος ανάπτυξης.

Ανά δανειολήπτη και όχι ανά χαρτοφυλάκιο… προς το παρόν

Προς άμβλυνση των ανησυχιών, οι εποπτικές αρχές επιβάλλουν, τουλάχιστον προς το παρόν, η διαδικασία να γίνεται σε επίπεδο μεμονωμένου δανειολήπτη και όχι μαζικά ανά χαρτοφυλάκιο.

Κάθε επιστροφή δανείου συνεπάγεται πλήρη νέα πιστοδοτική αξιολόγηση, σαν να πρόκειται για νέο πελάτη. Η Jefferies σημειώνει ότι η προσέγγιση αυτή ενδέχεται να αλλάξει το 2026, ανοίγοντας τον δρόμο για συναλλαγές σε επίπεδο χαρτοφυλακίων, κάτι που θα βελτίωνε την αποδοτικότητα για τους επενδυτές και θα καθιστούσε την αγορά πιο ελκυστική για τις τράπεζες.

Προβάδισμα για την Εθνική Τράπεζα

Η Jefferies ξεχωρίζει την Εθνική Τράπεζα ως τον όμιλο με τις καλύτερες προϋποθέσεις να αξιοποιήσει την αγορά REPO. Η NBG έχει μιλήσει πιο ξεκάθαρα από τους ανταγωνιστές της για τη χρήση της συγκεκριμένης αγοράς ως διέξοδο αξιοποίησης πλεονάζοντος κεφαλαίου. Παράλληλα, είναι η μόνη τράπεζα που διατήρησε εσωτερικά τη μονάδα διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες που βασίζονται σε εξωτερικούς servicers έναντι αμοιβής.

Ενδεικτικά, στο τρίτο τρίμηνο του 2025 το κόστος κινδύνου της Τράπεζας Πειραιώς περιλάμβανε 15 μονάδες βάσης για αμοιβές διαχείρισης και πιστωτική προστασία, ενώ η Alpha Bank κατέβαλε 8 μονάδες βάσης μόνο για αμοιβές servicing. Με πλεονάζον κεφάλαιο της τάξης των 500 μονάδων βάσης (3ο τρίμηνο 2025), η Jefferies εκτιμά ότι η αγορά REPO θα μπορούσε να αποτελέσει έναν ακόμη μοχλό ενίσχυσης της κερδοφορίας της Εθνικής Τράπεζας.