Όταν έχεις τα πάντα, τι άλλο να κάνεις; Μπορεί και να πεις «δεν φτιάχνω και ένα κράτος». Έτσι ένας πλούσιος επενδυτής bitcoin θέλει να δημιουργήσει το δικό του δικαστικό σύστημα εντός μιας ελευθεριακής – libertarian κοινότητας σε ένα νησί της Καραϊβικής, στο πλαίσιο του κινήματος «δικτυωμένου κράτους» που υποστηρίζεται από γκουρού της τεχνολογίας.
Η εταιρεία του Ολιβιέ Γιάνσενς, South Nevis Ltd, αγοράζει γη στο Νέβις για την ανάπτυξη «Destiny» — το πρώτο σχέδιο αυτού του είδους στο νησί, το οποίο έχει καταστεί δυνατό από έναν νέο νόμο του Νέβις.
Το Destiny, το οποίο η κυβέρνηση του νησιού έχει χαρακτηρίσει έργο πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, πρόκειται να συμπεριλάβει και μια μαζική αναμόρφωση της νότιας ακτής του νησιού, με κατασκευή επαύλεων και ιατρικών κλινικών.
Μιλώντας μέσω βιντεοκλήσης σε μια ομάδα νησιωτών στα τέλη Νοεμβρίου, ο Γιάνσενς επέκρινε το δικαστικό σύστημα του Νέβις για έλλειψη «αποτελεσματικότητας» και μη ελκυστικό.
Αντ’ αυτού, είπε ότι το Destiny θα μπορούσε «να προτείνει ότι για ορισμένα θέματα θα έχουμε τα δικά μας αποτελεσματικά δικαστικά συστήματα», αλλά τελικά θα «συμμορφώνεται» με το εθνικό νομικό σύστημα.
Το πολυτελές συγκρότημα, έχει σχεδιαστεί από τους Skidmore, Owings και Merrill, τους αρχιτέκτονες πίσω από το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου 7 στη Νέα Υόρκη και τον Πύργο Broadgate στο Λονδίνο. Ο Γιάνσενς αρνήθηκε να σχολιάσει το κόστος του ή την τιμή των κατοικιών εντός του έργου.
Οι πλούσιοι θέλουν δικές τους κοινότητες με δικούς του νόμους
Το Destiny αποτελεί μέρος μιας τάσης στην οποία πλούσιες προσωπικότητες προσπαθούν να δημιουργήσουν τις δικές τους, πιο «ελευθεριακές» (libertarian), περιοχές, γνωστές ως κίνημα του «δικτυακού κράτους».
Συλλογικά εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε επιχειρηματικά κεφάλαια έχουν επενδυθεί από funds που υποστηρίζονται από επενδυτές όπως οι Πίτερ Τιλ, Μαρκ Άντρισεν, Σαμ Άλτμαν και ο Μπράιαν Άρμστρονγκ. Πολλά παραμένουν θεωρητικά σε αυτό το σημείο.
Ωστόσο, ο ιδρυτής της Próspera, μιας περιφραγμένης ιδιωτικής κοινότητας σε ένα νησί της Ονδούρας που διοικείται από μια εταιρεία με έδρα το Ντέλαγουερ, ισχυρίζεται ότι έχει δημιουργήσει περισσότερες από 4.000 θέσεις εργασίας και έχει φέρει πάνω από 150 εκατομμύρια δολάρια σε άμεσες ξένες επενδύσεις. Η κυβέρνηση της Ονδούρας προσπάθησε να καταργήσει το καταστατικό της και η Próspera μηνύει τώρα την κυβέρνηση για 11 δισεκατομμύρια δολάρια για χαμένα μελλοντικά κέρδη.
Το καλοκαίρι του 2025, η κυβέρνηση του Αγίου Χριστόφορου και Νέβις ψήφισε τον Νόμο Εξουσιοδότησης Ειδικών Ζωνών Βιωσιμότητας, ο οποίος επιτρέπει στην κυβέρνηση να συνάπτει συμφωνίες για αναπτύξεις όπως το Destiny. Ο Γιάνσενς βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση και έχει δηλώσει ότι το έργο θα επενδύσει 50 εκατομμύρια δολάρια στις υποδομές του Νέβις εάν προχωρήσει.
«Κράτος εν κράτει»
Ο νόμος προβλέπει ότι οι κατασκευαστές μπορούν να δημιουργήσουν τις δικές τους «υπηρεσίες και μηχανισμούς επίλυσης διαφορών», κάτι που έχει ανησυχήσει τους νησιώτες, αρκετοί από τους οποίους έχουν εκφράσει φόβους ότι το Destiny θα μπορούσε να γίνει «κράτος εν κράτει». Κάποιος έχει γράψει ακόμη και ένα τραγούδι σε αντίθεση.
Ο Κέλβιν Ντέιλι, μέλος του αντιπολιτευόμενου Κόμματος Μεταρρύθμισης του Νέβις (NRP), δήλωσε στους Financial Times ότι ο νόμος που επιτρέπει ειδικές ζώνες βιωσιμότητας «ψηφίστηκε χωρίς καμία διαβούλευση με το κοινό. Αυτό προκαλεί πραγματική ανησυχία στον γενικό πληθυσμό».
«Ήταν πολύ προσεκτικοί στη χρήση της λέξης «βιώσιμος» επειδή μεταφράζεται σε κάτι καλό και αξιοπρεπές», πρόσθεσε ο Ντέιλι. «Είναι απλώς ένας υπερβολικός τρόπος να ειπωθεί οικονομική ζώνη με πρόσθετο όφελος».
Ο Γιάνσενς απέρριψε τον χαρακτηρισμό κράτος εν κράτει, λέγοντας ότι το Destiny θα είναι ανοιχτό σε όλους τους νησιώτες και τελικά θα υπόκειται στη δικαιοδοσία της κυβέρνησης.
Ο Γιάνσενς είπε ότι ήθελε μια φιλελεύθερη κοινότητα επειδή «δεν εμπιστεύομαι τους πολιτικούς… απλώς λέμε, “Αφήστε μας ήσυχους και αφήστε μας να κάνουμε τα δικά μας”». Αναφέρθηκε στο Νέβις ως «έθνος υποδοχής».
Ο Μακ Κι Φρανς, γενικός διευθυντής του ξενοδοχείου Palm Garden στο Νέβις, το οποίο φιλοξένησε το πάνελ, δήλωσε όταν το έργο είχε ανακοινωθεί, είχε ερωτήσεις σχετικά με το μέγεθος του Destiny και πώς θα ωφελούσε τους κατοίκους του Νέβις.
Ωστόσο, είπε ότι οι συμμετέχοντες στο πάνελ και ο ίδιος, είχαν καθησυχαστεί από τις απαντήσεις του Γιάνσενς.
Ο νόμος έχει προκαλέσει διαμάχη στο νησί επειδή καθορίζει ευρείες παραμέτρους για πιθανές αναπτύξεις χωρίς να καθορίζει μέγιστο μέγεθος.
Οι φόβοι των ντόπιων
Οι κάτοικοι του νησιού φοβούνται ότι το σχέδιο θα καταναλώσει τους υπάρχοντες πόρους νερού και ενέργειας, ότι ήδη εκτοπίζει τους μακροχρόνιους κατοίκους αγοράζοντας τη γη τους και ότι θα αποκοπεί από το υπόλοιπο νησί.
Ο Γιάνσενς υποστήριξε κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο πάνελ ότι ο νόμος έθεσε αρχές και κανονισμούς για την ενέργεια, τη χρήση νερού και τη βιωσιμότητα, όπως η απαίτηση τουλάχιστον το 70% της ενέργειας των νέων αναπτύξεων να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές.
Ορισμένοι τοπικοί πολιτικοί έχουν επικρίνει το γεγονός ότι η μεσίτρια ακινήτων που βοηθά την Τζάνσενς στις αγορές γης ήταν η Σάρον Μπράντλεϊ, η οποία είναι παντρεμένη με τον πρωθυπουργό του Νέβις, Μαρκ Μπράντλεϊ.
Η Πατρίσια Μπαρτλέτ του αντιπολιτευόμενου NRP δήλωσε σε ραδιοφωνική συνέντευξη το φθινόπωρο ότι ήθελε να «φτάσει στην ουσία του ζητήματος».
Ο Γιάνσενς κατέχει τόσο βελγική όσο και νεβισιανή υπηκοότητα, χάρη στο πρόγραμμα υπηκοότητας μέσω επενδύσεων. Αυτό προσφέρει πλέον διαβατήρια σε άτομα που πραγματοποιούν ελάχιστη επένδυση 250.000 δολαρίων στην οικονομία του νησιού ή αγορά διαμερίσματος από 325.000 δολάρια.
Ο Γιάνσενς δήλωσε στην επιτροπή ότι θα αποποιούταν το βελγικό του διαβατήριο αν μπορούσε να βρει μια εναλλακτική λύση που θα του παρείχε ευρωπαϊκή βίζα και ότι είχε «σχεδόν μια απέχθεια για το Βέλγιο».
Το Νέβις, μέρος της νησιωτικής ομοσπονδίας του Αγίου Χριστόφορου και Νέβις, έχει πληθυσμό 13.200 κατοίκους και έκταση 93 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Τα συνολικά νησιά έχουν ΑΕΠ 1,1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, με την οικονομία του Νέβις να βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό και τα ακίνητα.
