EE: Ανταγωνισμός της Wall Street Vs Προστασία των Καταναλωτών – Πού έγειρε η πλάστιγγα

Μετά από δυόμισι χρόνια διαπραγματεύσεων οι Ευρωπαίοι νομοθέτες και οι κυβερνήσεις κατέληξαν στην αναθεώρηση των κανόνων που διέπουν τις επενδύσεις των απλών πολιτών σε προϊόντα όπως μετοχές, ομόλογα και αμοιβαία κεφάλαια.

Οι διαπραγματευτές παρουσίασαν τη συμφωνία ως μια σημαντική νίκη για το σχέδιο της ΕΕ να ενθαρρύνει τους αποταμιευτές να επενδύσουν και να αναπτύξουν μια πιο βαθιά χρηματοπιστωτική αγορά. Αλλά αυτό που δεν είπαν είναι πόσο έχει αποδυναμωθεί το σχέδιο σε σχέση με την αρχική του φιλοδοξία, λόγω της έντονης πίεσης από τον χρηματοπιστωτικό τομέα και τις κυβερνήσεις, αναφέρει ρεπορτάζ του Politico.

Η αντίδραση της βιομηχανίας και τα εθνικά συμφέροντα έχουν εμποδίσει συστηματικά την δεκαετή προσπάθεια των Βρυξελλών να δημιουργήσουν μια χρηματοπιστωτική αγορά που θα μπορούσε να ανταγωνιστεί τη Wall Street  ένα κακό οιωνό για τις φιλόδοξες νέες πολιτικές της Κομισιόν για το σχέδιο των αγορών, συμπεριλαμβανομένης της προσπάθειάς της να δημιουργηθεί ένας ισχυρός  χρηματοπιστωτικός εποπτικός φορέας, καθώς ήδη παρατηρείται έντονη αντίδραση από τις πρωτεύουσες.

Ο Karel Lannoo, διευθύνων σύμβουλος του think tank της ΕΕ CEPS, χαρακτήρισε τη συμφωνία «ψευδή εκκίνηση» για το σχέδιο για τις κεφαλαιαγορές και δήλωσε ότι «θα πρέπει να αποσυρθεί».

Προσδοκίες έναντι πραγματικότητας

Το αρχικό σχέδιο για τους κανόνες πρόβλεπε την ισχυρή προστασία των καταναλωτών, προκειμένου να εμποδίσει τους χρηματοοικονομικούς συμβούλους να ωθούν τους καταναλωτές να επενδύουν σε προϊόντα που δεν τους προσφέρουν τις καλύτερες αποδόσεις και να τους εκμεταλλεύονται με τις προμήθειες.

Η Επιτροπή ήθελε επίσης να απαγορεύσει στις χρηματοπιστωτικές εταιρείες να λαμβάνουν προμήθειες για την πώληση επενδυτικών προϊόντων σε μικρούς επενδυτές. Η ανησυχία ήταν ότι μια τράπεζα, για παράδειγμα, θα αντιμετώπιζε σύγκρουση συμφερόντων εάν είχε οικονομικό κίνητρο από έναν διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων να συστήσει ένα συγκεκριμένο αμοιβαίο κεφάλαιο στους πελάτες της  ανεξάρτητα από το αν το κεφάλαιο αυτό έχει καλή απόδοση ή όχι.

Η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ ήθελε επίσης να θεσπίσει δημόσια κριτήρια αναφοράς σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με το κόστος και την απόδοση των χρηματοοικονομικών προϊόντων. Οι χρηματοπιστωτικές εταιρείες θα έπρεπε να συγκρίνουν αυτά τα προϊόντα με το κατώτατο όριο πριν τα διαθέσουν στην αγορά, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι οι πελάτες τους θα λάβουν δίκαιη αξία για τα χρήματά τους.

Ο χρηματοπιστωτικός κλάδος δεν δέχτηκε τίποτα από όλα αυτά. Η απαγόρευση των προμηθειών απορρίφθηκε πριν καν προταθεί το κείμενο, αφού η πλειοψηφία των κυβερνήσεων της ΕΕ, επιθυμώντας να προστατεύσουν τους εγχώριους χρηματοπιστωτικούς φορείς και υπό την πίεση των γιγάντων της Wall Street, αντιτάχθηκαν σε αυτήν.

Σύμφωνα με τη συμφωνία της Πέμπτης, οι εταιρείες και οι σύμβουλοι θα πρέπει να ελέγχουν εάν μια προμήθεια οδηγεί σε «απτό όφελος» για τον πελάτη και να δημοσιεύουν την τιμή της ξεχωριστά από άλλες αμοιβές. Και αντί να συμμορφώνονται με τους  δείκτες αναφοράς αξίας σε επίπεδο ΕΕ, οι περισσότερες εταιρείες επενδύσεων θα συγκρίνουν τα προϊόντα τους με αυτά που προσφέρουν οι ομόλογές τους.

Η επιτρεπόμενη καταβολή προμηθειών είναι «θεμελιωδώς λανθασμένη» εκτιμά ο κ. Lannoo του CEPS. Η πρακτική αυτή «δεν προσφέρει τη διαφάνεια και, πάνω απ’ όλα, τον ανταγωνισμό στις αγορές» που θα καθιστούσε τις επενδύσεις σε αμοιβαία κεφάλαια ελκυστικές μακροπρόθεσμα, πρόσθεσε.

Από τη θεωρία στην πράξη

Καθώς τα μέτρα προστασίας των καταναλωτών περιορίστηκαν, οι διαπραγματευτές προσπάθησαν να αναδείξουν τα οφέλη που συνδέονται με άλλους πολιτικούς στόχους της ΕΕ σχετικά με την «ανταγωνιστικότητα» ή την «απλούστευση».

Η Δανή υπουργός Οικονομικών Stephanie Lose δήλωσε ότι η συμφωνία «θα δώσει μια ευπρόσδεκτη ώθηση όσον αφορά τη συμβολή της χρηματοπιστωτικής αγοράς της ΕΕ στη συνολική ανταγωνιστικότητά μας» και θα συμβάλει στην «απλοποίηση της ρύθμισης των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών». Η επικεφαλής νομοθέτης Stéphanie Yon-Courtin  υπογράμμισε ότι η συμφωνία μεταφέρει το σχέδιο της ΕΕ για τις αγορές «από τη θεωρία στην πράξη».

Άλλοι όμως δεν είναι πεπεισμένοι. «Η πλήρης κατάργηση των προμηθειών θα ήταν πιο αποτελεσματική για την παροχή δίκαιων χρηματοοικονομικών συμβουλών στους καταναλωτές και πολύ λιγότερο δύσκολη στην εφαρμογή» τονίζει η ΜΚΟ BEUC.

Και παρά τις επιτυχίες της στον τομέα της άσκησης πίεσης, η βιομηχανία εξακολουθεί να μην είναι ικανοποιημένη. Η ομάδα άσκησης πίεσης για τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων ICI δήλωσε ότι χαιρετίζει την κίνηση «απομάκρυνσης από τα άκαμπτα κριτήρια κόστους και απόδοσης», αλλά υποστήριξε ότι η αξιολόγηση της αξίας των προϊόντων σε σχέση με το κόστος τους από ομότιμες ομάδες «κινδυνεύει να καταστεί απλώς μια επαχθής διαδικασία συμπλήρωσης ερωτηματολογίων».

Η Επίτροπος Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών Maria Luís Albuquerque υπερασπίστηκε το σχέδιο, δηλώνοντας τον περασμένο μήνα στο POLITICO ότι «δεν έχει τόσο σημασία το πόσα τέλη χρεώνεις, αλλά πόσα κερδίζει ο επενδυτής μετά την πληρωμή των τελών, γιατί αυτό είναι που έχει πραγματικά σημασία».