Πολυτελή θέρετρα δίπλα στη θάλασσα, σιδηρόδρομοι υψηλής ταχύτητας, έξυπνα δίκτυα βελτιστοποιημένα με τεχνητή νοημοσύνη. Τέτοια και άλλα… θαυμαστά περιλαμβάνει το «Project Sunrise», το σχέδιο του Λευκού Οίκου που απευθύνεται σε κυβερνήσεις και επενδυτές για την «ανοικοδόμηση» της Γάζας και με το οποίο επιδιώκει να μετατρέψει την ισοπεδωμένη από τους ανελέητους ισραηλινούς βομβαρδισμούς περιοχή, που ακόμα δεν έχει τελειώσει με τις ταφές των νεκρών της, σε φουτουριστικό παραθαλάσσιο προορισμό.
Μια ομάδα με επικεφαλής τον… πολυπράγμονα γαμπρό του Τραμπ, Τζάρετ Κούσνερ, και τον απεσταλμένο για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, ανέπτυξε ένα προσχέδιο πρότασης για τη μετατροπή της βομβαρδισμένης περιοχής σε μια λαμπερή μητρόπολη.
Η WSJ που παρουσιάζει το σχέδιο γράφει με ανατριχιαστικά φυσικό τρόπο: στις 32 σελίδες διαφανειών PowerPoint, γεμάτες με εικόνες από παράκτιους ουρανοξύστες, διαγράμματα και πίνακες κόστους, το σχέδιο περιγράφει τα βήματα που πρέπει να γίνουν για να μεταφερθούν οι κάτοικοι της Γάζας από σκηνές σε ρετιρέ και από τη φτώχεια στην ευημερία, όπως γράφει η WSJ.
Οι… επενδυτές
Η παρουσίαση φέρει την ένδειξη «ευαίσθητη αλλά μη ταξινομημένη» και δεν αναλύει λεπτομερώς ποιες χώρες ή εταιρείες θα χρηματοδοτήσουν την ανοικοδόμηση της Γάζας. Ούτε προσδιορίζει πού ακριβώς θα ζήσουν τα 2 εκατομμύρια εκτοπισμένων Παλαιστινίων κατά τη διάρκεια της ανοικοδόμησης. Οι ΗΠΑ έχουν δείξει τις διαφάνειες σε υποψήφιες χώρες δωρητές, σύμφωνα με αμερικανούς αξιωματούχους, που επικαλείται η εφημερίδα, συμπεριλαμβανομένων των πλούσιων βασιλείων του Κόλπου, της Τουρκίας και της Αιγύπτου.
Οι σκεπτικιστές
Ορισμένοι αμερικανοί αξιωματούχοι που έχουν εξετάσει το σχέδιο έχουν σοβαρές αμφιβολίες για το πόσο ρεαλιστικό είναι. Εκφράζουν σκεπτικισμό ως προς το αν η Χαμάς θα συμφωνήσει να αφοπλιστεί, ώστε το σχέδιο να τεθεί σε εφαρμογή, και ακόμη και αν αυτό συμβεί, αν οι ΗΠΑ θα καταφέρουν να πείσουν τις πλούσιες χώρες να χρηματοδοτήσουν τη μετατροπή ενός επικίνδυνου μεταπολεμικού περιβάλλοντος σε ένα αστικό τοπίο υψηλής τεχνολογίας.
Άλλοι πιστεύουν ότι προσφέρει την πιο λεπτομερή και αισιόδοξη εικόνα μέχρι στιγμής για το πώς θα μπορούσε να είναι η Γάζα αν η Χαμάς κατέθετε τα όπλα και γύριζε σελίδα σε δεκαετίες σύγκρουσης.
«Μπορούν να φτιάξουν όσες διαφάνειες θέλουν», είπε ο Στίβεν Κουκ, ανώτερος ερευνητής για τη Μέση Ανατολή στο think tank Council on Foreign Relations, ο οποίος μόλις ταξίδεψε στο Ισραήλ αλλά δεν είδε το σχέδιο. «Κανείς στο Ισραήλ δεν πιστεύει ότι θα ξεπεράσουν την τρέχουσα κατάσταση και όλοι είναι εντάξει με αυτό».
«Τίποτα δεν θα συμβεί μέχρι η Χαμάς να αφοπλιστεί. Η Χαμάς δεν θα αφοπλιστεί, οπότε τίποτα δεν θα συμβεί», είπε.
Κόστος 112,1 δισ. δολ. σε 10 χρόνια
Σύμφωνα με το σχέδιο, το έργο θα κοστίσει συνολικά 112,1 δισεκατομμύρια δολάρια σε 10 χρόνια, αν και οι ΗΠΑ θα δεσμευτούν να αποτελέσουν «άγκυρα» υποστηρίζοντας σχεδόν 60 δισεκατομμύρια δολάρια σε επιχορηγήσεις και εγγυήσεις για το χρέος για «όλα τα προβλεπόμενα έργα» κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Η Γάζα θα μπορούσε τότε να αυτοχρηματοδοτήσει πολλά έργα κατά τα επόμενα έτη του σχεδίου, σύμφωνα με την πρόταση, και τελικά να αποπληρώσει το χρέος της, καθώς οι βελτιώσεις θα τροφοδοτήσουν την τοπική βιομηχανία και την ευρύτερη οικονομία.
Ο Κούσνερ, ο Γουίτκοφ, ο ανώτερος σύμβουλος του Λευκού Οίκου Τζος Γκρούενμπαουμ και άλλοι Αμερικανοί αξιωματούχοι συνέταξαν την πρόταση τις τελευταίες 45 ημέρες, λένε στη WSJ οι αξιωματούχοι, προσθέτοντας ότι έλαβαν πληροφορίες από Ισραηλινούς αξιωματούχους, ιδιώτες επιχειρηματίες και εργολάβους. Εάν το έργο προχωρήσει, σχεδιάζουν να ενημερώνουν και να αναθεωρούν τα στοιχεία περίπου κάθε δύο χρόνια, καθώς αυτό εξελίσσεται, είπαν οι ίδιοι.
Οι υποστηρικτές του έργου επιμένουν ότι το να αφήσουν τη Γάζα σε συνθήκες υπανάπτυξης και να επιτρέψουν την επιδείνωση της ανθρωπιστικής κρίσης είναι μια πολύ χειρότερη εναλλακτική λύση, προσθέτοντας ότι είναι καλύτερο να υλοποιηθεί το όραμα του Τραμπ να μετατρέψει τη Γάζα στη «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής».
Πρακτικό εμπόδιο… οι νεκροί
Τα εμπόδια για την ανάπτυξη της περιοχής είναι τεράστια. Μετά από χιλιάδες ισραηλινές επιθέσεις στη Γάζα κατά τη διάρκεια του διετούς πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, περίπου 10.000 νεκροί βρίσκονται κάτω από 68 εκατομμύρια τόνους ερειπίων, σύμφωνα με εκτιμήσεις αξιωματούχων. Το έδαφος είναι τοξικό και γεμάτο με βόμβες που δεν έχουν εκραγεί. Οι μαχητές της Χαμάς παραμένουν οχυρωμένοι.
Η πρόταση αναγνωρίζει στη δεύτερη σελίδα, με έντονα κόκκινα γράμματα, ότι η ανοικοδόμηση της Γάζας εξαρτάται από τη Χαμάς: «να αφοπλιστεί και να αποσύρει όλα τα όπλα από τα τούνελ».
Βιάζεται ο Τραμπ
Εάν οι συνθήκες ασφαλείας το επιτρέψουν, οι αξιωματούχοι του Τραμπ δήλωσαν ότι θα μπορούσαν να θέσουν το σχέδιο σε εφαρμογή σε δύο μήνες.
«Δεν θα πείσετε κανέναν να επενδύσει χρήματα στη Γάζα αν πιστεύεται ότι σε δύο ή τρία χρόνια θα ξεσπάσει ένας άλλος πόλεμος», δήλωσε την Παρασκευή ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο σχετικά με τη γενική κατάσταση στην περιοχή. «Είμαστε πολύ αισιόδοξοι ότι θα βρούμε δωρητές για την προσπάθεια ανασυγκρότησης και για όλη την ανθρωπιστική βοήθεια μακροπρόθεσμα», δήλωσε ο Ρούμπιο.
Ο Κούσνερ, ο Γουίτκοφ και ο Γκρούνμπαουμ συναντήθηκαν με αξιωματούχους από την Αίγυπτο, την Τουρκία και το Κατάρ στο Μαϊάμι την Παρασκευή για να συζητήσουν τις εξελίξεις στη Γάζα, σύμφωνα με αξιωματούχους, τους οποίους επικαλείται το ρεπορτάζ.
Βήμα-βήμα το σχέδιο
Ένας οδικός χάρτης διάρκειας άνω των 20 ετών δείχνει ότι η προσπάθεια θα ξεκινήσει με την απομάκρυνση των κατεστραμμένων κτιρίων, των πυρομαχικών και των τούνελ της Χαμάς, ενώ στους κατοίκους θα παρασχεθούν προσωρινά καταλύματα, κινητά νοσοκομεία και κινητές κλινικές.
Μόλις ολοκληρωθεί η απομάκρυνση, θα ξεκινήσει η κατασκευή μόνιμων κατοικιών, ιατρικών εγκαταστάσεων, σχολείων και θρησκευτικών χώρων.
Θα γίνουν ασφαλτοστρώσεις, θα συνδεθούν ηλεκτροφόρα καλώδια, θα φυτευτούν καλλιέργειες.
Μόνο μετά από αυτό θα πραγματοποιηθούν οι μακροπρόθεσμοι στόχοι για πολυτελείς παραθαλάσσιες ιδιοκτησίες και σύγχρονους συγκοινωνιακούς κόμβους.
Η ανοικοδόμηση θα πραγματοποιηθεί σε τέσσερις φάσεις, ξεκινώντας από το νότο με τη Ράφα και το Χαν Γιούνις, προχωρώντας στη συνέχεια προς τα βόρεια στα «κεντρικά στρατόπεδα» και, τέλος, στην πρωτεύουσα Γάζα.
Οι αριθμοί και η Παγκόσμια Τράπεζα
Μια διαφάνεια, με τίτλο «Νέα Ράφα», την παρουσιάζει ως «έδρα της διακυβέρνησης» της Γάζας και τόπο διαμονής για περισσότερους από 500.000 κατοίκους. Αυτοί θα ζουν σε μια πόλη με περισσότερες από 100.000 κατοικίες, 200 ή περισσότερες σχολές, περισσότερες από 75 ιατρικές εγκαταστάσεις και 180 τζαμιά και πολιτιστικά κέντρα.
Οι εμπνευστές του σχεδίου δεν έχουν αφήσει τίποτα στην τύχη όσον αφορά το οικονομικό μέρος. Είναι όλα υπολογισμένα μέχρι το τελυταίο ευρώ: το συνολικό κόστος θα ανέλθει σε 112,1 δισεκατομμύρια δολάρια, συμπεριλαμβανομένων των μισθών του δημόσιου τομέα, κατά τη διάρκεια αυτών των 10 ετών, με μεγάλο μέρος του ποσού να διατίθεται αρχικά για ανθρωπιστικές ανάγκες. Λίγο λιγότερο από 60 δισεκατομμύρια δολάρια θα χρηματοδοτηθούν από επιχορηγήσεις (41,9 δισεκατομμύρια δολάρια) και νέο χρέος (15,2 δισεκατομμύρια δολάρια) κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, με τις ΗΠΑ να προσφέρουν να «στερεώσουν» το 20% ή περισσότερο της υποστήριξης.
Η Παγκόσμια Τράπεζα θα διαδραματίσει επίσης χρηματοδοτικό ρόλο.
Τα έξοδα προβλέπεται να μειωθούν καθώς η Γάζα θα αρχίσει να αποφέρει κέρδη κατά τη δεύτερη δεκαετία του σχεδίου. Η πρόταση προβλέπει την αξιοποίηση του 70% της ακτογραμμής της Γάζας από το 10ο έτος και εκτιμά ότι η λαμπερή Ριβιέρα θα μπορούσε να αποφέρει μακροπρόθεσμα επενδυτικές αποδόσεις άνω των 55 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Το σχέδιο των τριών φάσεων
Στη Μέση Ανατολή, βρίσκεται σε εξέλιξη η «Φάση 1» ενός σχεδίου τριών φάσεων, καθώς η Χαμάς δεν έχει παραδώσει ακόμα τον τελευταίο όμηρό της, τη σορό του Ραν Γβίλι. Αν αυτό συμβεί, οι ισραηλινές δυνάμεις μπορούν να ξεκινήσουν την αποχώρησή τους από τη Γάζα στη«Φάση 2», καθώς η Χαμάς θα παραδώσει τα όπλα της, δεσμευόμενη να μην επιδιώξει ξανά την εξουσία στην περιοχή. Μόνο τότε, όταν η Γάζα δεν θα φιλοξενεί πλέον μαχητές της Χαμάς ούτε θα είναι κατεχόμενη από τις ισραηλινές δυνάμεις, θα μπορεί να ξεκινήσει η πολυετής ανοικοδόμηση στη «Φάση 3».
