Δασμοί: Aβεβαιότητα για την τύχη τους εν αναμονή της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ

Η κύρια πρόκληση για την παγκόσμια οικονομία το 2025 μπορεί να συνοψιστεί με μία λέξη, «δασμοί», με τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να ανατρέπει τις μακροχρόνιες εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ όταν ανακοίνωσε τον Απρίλιο νέους εισαγωγικούς δασμούς και «αμοιβαίους» δασμούς σε δεκάδες χώρες.

Ακολούθησαν μήνες πολιτικών ανατροπών και τεταμένων διαπραγματεύσεων, με ορισμένες χώρες να καταφέρνουν να συνάψουν συμφωνίες με τον Λευκό Οίκο είτε για τη μείωση — όπως στην περίπτωση της Ελβετίας — είτε για την αναστολή και την καθυστέρηση — όπως στην περίπτωση της Κίνας — μιας σειράς υψηλότερων δασμών επί των αγαθών και των εμπορευμάτων που αποστέλλονται στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι δασμοί που αναστάτωσαν το παγκόσμιο εμπόριο

Οι εμπορικοί δασμοί έχουν γίνει το όπλο επιλογής της Ουάσιγκτον, καθώς επιδιώκει — κατά την άποψή της — να διορθώσει τις εμπορικές ανισορροπίες με μια σειρά σημαντικών εμπορικών εταίρων, όπως η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση, τις οποίες θεωρεί δυσανάλογες και άδικες.

Ενώ φέτος έχουν συμφωνηθεί εμπορικές συμφωνίες με το Ηνωμένο Βασίλειο, την ΕΕ, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, το Βιετνάμ, τις Φιλιππίνες και την Ινδονησία, οι οποίες έχουν όλες συμφωνήσει σε συμφωνίες-πλαίσια με τις ΗΠΑ, πίσω από τα παρασκήνια συνεχίζονται οι εργασίες για την εφαρμογή αυτών των συμφωνιών.

Και όλο αυτό το διάστημα, υπάρχει τεράστια αβεβαιότητα σχετικά με την τύχη των παγκόσμιων δασμών, με το Ανώτατο Δικαστήριο να είναι έτοιμο να αποφανθεί σχετικά με τη νομιμότητα των «αμοιβαίων» δασμών του Τραμπ. Ο  Αμερικανός πρόεδρος , από την πλευρά του, έχει δηλώσει ότι οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν «οικονομική καταστροφή» εάν το δικαστήριο αποφανθεί κατά των δασμών.

Φυσικά, υπάρχουν χώρες που δεν κατάφεραν να πείσουν τον Τραμπ και τους εμπορικούς του αξιωματούχους, όπως η Βραζιλία και η Ινδία, στις οποίες επιβλήθηκαν δασμοί 50%. Αυτό συνέβη μετά την δήλωση του Τραμπ ότι οι πολιτικές της βραζιλιάνικης κυβέρνησης αποτελούσαν απειλή για τις ΗΠΑ, ενώ η Ινδία επλήγη από την αύξηση των δασμών λόγω των αγορών ρωσικού πετρελαίου.

Οπως φαινεται και στη λίστα των δασμών που ισχύουν σήμερα, τις πρωτες θέσεις καταλαμβάνουν αυτες οι δυο μεγάλες χώρες με δασμούς 50% . Ωστόσο, βρίσκεται σε εξέλιξη μια προσπάθεια προσέγγισης καθώς η διατήρηση αυτης της ρευστότητας δεν πλήτει μόνον τις εξαγωγές των δύο κρατών αλλα και τις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μάλιστα, παροτι έχει μεσολαβησει αρκετός χρόνος οι δυο πλευρές συνομιλούν όπως παραδέχτηκε και ο Ινδος πρωθυπουργος Ναρέντρα Μόντι. 

Οι δασμοί στις γειτονικές χώρες των ΗΠΑ, το Μεξικό και τον Καναδά, ίσχυαν πολύ πριν από την ανακοίνωση των αμοιβαίων δασμών νωρίτερα φέτος. Αντιμετωπίζουν δασμούς 25% και 35% αντίστοιχα για προϊόντα που δεν καλύπτονται από τη συμφωνία εμπορίου ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά (USMCA), η οποία θα αναθεωρηθεί το 2026.

Ως έχουν τα πράγματα, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να συζητούν αν θα παραμείνουν σε αυτή τη συμφωνία ή αν θα συνάψουν διμερείς συμφωνίες