Κλιματική κρίση: Γιατί η Μεσόγειος θερμαίνεται ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο

Στη Μεσόγειο θάλασσα εξακολουθούν να καταγράφονται θερμοκρασίες πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα, μετατρέποντάς την σε «hot spot», με την αύξηση του υδραργύρου να σημειώνεται ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Η κλιματική κρίση είναι πλέον παρούσα στην περιοχή της Μεσογείου και όχι σενάριο για το μέλλον. Καταγράφονται περισσότεροι καύσωνες και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα, που αυξάνονται ολοένα και περισσότερο.

Όταν τα ακραία φαινόμενα επαναλαμβάνονται με αυξανόμενη ένταση και διάρκεια, πρόκειται για σαφή τάση

Όπως εξηγεί ο γνωστός μετεωρολόγος Γιώργος Τσατραφύλλιας, ο συνδυασμός αυξανόμενων θερμοκρασιών, μειωμένων βροχοπτώσεων και παρατεταμένων ξηρών περιόδων οδηγεί σε περισσότερους καύσωνες, αυξημένο κίνδυνο δασικών πυρκαγιών και έντονες πλημμύρες όταν βρέχει.

Για τον λόγο που τα ακραία καιρικά φαινόμενα εμφανίζονται πλέον τόσο συχνά και εκτός «εποχής», ο κ. Τσατραφύλλιας σημειώνει μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ: «Τα ακραία καιρικά φαινόμενα δεν είναι νέο φαινόμενο, όμως η αυξανόμενη συχνότητά τους, η μεγαλύτερη έντασή τους και η εμφάνισή τους εκτός των συνηθισμένων εποχών αποτελούν σαφή ένδειξη της κλιματικής αλλαγής».

Όπως εξηγεί, η άνοδος της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας και των θαλασσών «φορτίζει» το κλιματικό σύστημα με περισσότερη ενέργεια και υγρασία, προκαλώντας ισχυρότερες καταιγίδες, παρατεταμένους καύσωνες, αλλά και επεισόδια ψύχους σε ασυνήθιστες περιόδους.

Φυσικά, «ένα μεμονωμένο φαινόμενο από μόνο του δεν αποτελεί απόδειξη της κλιματικής αλλαγής. Ο καιρός αφορά το ‘σήμερα’, ενώ το κλίμα είναι το στατιστικό αποτύπωμα δεκαετιών. Ωστόσο, όταν τα ακραία φαινόμενα επαναλαμβάνονται με αυξανόμενη ένταση και διάρκεια, τότε δεν πρόκειται για σύμπτωση, αλλά για σαφή τάση. Η επιστήμη πλέον μπορεί να ποσοτικοποιήσει πόσο πιο πιθανό ή πιο έντονο έγινε ένα φαινόμενο λόγω της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής».

Η Μεσόγειος ως «hot spot» της κλιματικής κρίσης

Η Μεσόγειος, συνεχίζει ο κ. Τσατραφύλλιας, θεωρείται «hot spot» της κλιματικής κρίσης γιατί θερμαίνεται ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Ο συνδυασμός αυξανόμενων θερμοκρασιών, μειωμένων βροχοπτώσεων και παρατεταμένων ξηρών περιόδων οδηγεί σε περισσότερους καύσωνες, αυξημένο κίνδυνο δασικών πυρκαγιών και έντονες πλημμύρες όταν βρέχει.

«Στη Μεσόγειο, η κλιματική αλλαγή δεν είναι ένα μελλοντικό σενάριο — είναι ήδη παρούσα» τονίζει. Ωστόσο, όπως διευκρινίζει ο ίδιος, η κλιματική αλλαγή δεν επηρεάζει μόνο τον καιρό. «Έχει επιπτώσεις στην υγεία, την αγροτική παραγωγή, τους υδάτινους πόρους, την ενεργειακή ζήτηση και την αστική ζωή. Περισσότερες νύχτες με υψηλές θερμοκρασίες, θερμικό στρες στις πόλεις και αυξημένη κατανάλωση ενέργειας δείχνουν ότι η κλιματική κρίση είναι επίσης ένα κοινωνικό ζήτημα που αγγίζει καθημερινά τη ζωή μας» λέει.

Όσον αφορά τις επιπτώσεις και αν υπάρχει ακόμα χρόνος να περιοριστούν, ο κ. Τσατραφύλλιας εμφανίζεται συγκρατημένα αισιόδοξος: «Ο χρόνος για να περιοριστούν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δεν έχει τελειώσει, αλλά δεν είναι απεριόριστος. Κάθε δεκαετία καθυστέρησης αυξάνει το κόστος και τις συνέπειες. Η μείωση των εκπομπών, η προσαρμογή των πόλεων και η έγκαιρη πρόγνωση καιρού μπορούν να σώσουν ζωές και υποδομές. Η γνώση υπάρχει – το ζητούμενο είναι η δράση».

Ο κ. Τσατραφύλλιας αναφέρθηκε, τέλος, στην προσωπική του επιλογή να ασχοληθεί με αυτό το αντικείμενο σπουδών. «Η επιλογή δεν ήταν τυχαία» τονίζει και προσθέτει: «Μεγαλώνοντας στο φυσικό περιβάλλον της Κεφαλονιάς, μαγεύτηκα από τους νόμους που διέπουν τη φύση και γεννήθηκε μέσα μου η επιθυμία να την προσεγγίσω σε επιστημονικό επίπεδο».

Η μετεωρολογία, εξηγεί ο ίδιος, «συνδυάζει επιστήμη, μαθηματικά, φυσική και στατιστική, και μου δίνει τη δυνατότητα να βλέπω τη σύνδεση ανάμεσα στη φύση και την κοινωνία. Για να ασχοληθεί κάποιος επαγγελματικά με τον καιρό πρέπει να κάνει έξι χρόνια πανεπιστημιακές σπουδές. Χρειάζονται τέσσερα χρόνια προπτυχιακές σπουδές στη Φυσική ή δτα Μαθηματικά και δύο χρόνια μεταπτυχιακές, στη Μετεωρολογία και το Περιβάλλον. Ακόμα ένα μεταπτυχιακό με ειδίκευση στη Στατιστική ανοίγει ακόμη περισσότερο τους ορίζοντες».