Αμερικανικά ομόλογα: Η απαράμιλλη ικανότητα να τρομοκρατούν τον Λευκό Οίκο

Η αντίδραση της αγοράς αμερικανικών ομολόγων στην ανακοίνωση των αμοιβαίων δασμών τον Απρίλιο του 2025 οδήγησε σε αναδίπλωση τον Αμερικανό πρόεδρο υπό το φόβο της αύξησης των αποδόσεων.

Από τότε η κυβέρνηση υιοθέτησε μια πιο προσεκτική προσέγγιση στα μηνύματα και στις πολιτικές της ώστε να αποφύγει αναταράξεις στα αμερικανικά ομόλογα, μια αγορά που αποτιμάται στα 30 τρισ. Εξάλλου κανείς εχέφρων δεν προκαλεί τους δανειστές του και ακόμα περισσότερο όταν τα ελλείμματα και το χρέος είναι σε δυσθεώρητα επίπεδα.

Η αμερικανική κυβέρνηση έχει συνάψει νοερά εκεχειρία με τους δανειστές της που όμως, όπως αναφέρει έρευνα του Reuters, βρίσκεται σε τεντωμένο σχοινί.

Το προειδοποιητικό σημάδι ήλθε στις αρχές του Νοεμβρίου όταν το υπουργείο Οικονομικών υπονόησε ότι εξετάζει να εκδώσει περισσότερα μακροπρόθεσμα ομόλογα. Ταυτόχρονα ξεκίνησε η ακροαματική διαδικασία στο Ανώτατο Δικαστήριο για τη νομιμότητα των αμοιβαίων δασμών.

Η αγορά ομολόγων μπορεί να εκφοβίζει τους πάντες

Η απόδοση των δεκαετών ομολόγων, που είναι ο δείκτης αναφοράς της αγοράς, καταγράφει τη μεγαλύτερη αύξηση των τελευταίων μηνών. Ο αναλυτής της Citigroup, Edward Acton, χαρακτήρισε τη στιγμή «τσεκάρισμα της πραγματικότητας».

Η απαράμιλλη ικανότητα της αγοράς ομολόγων

Το Reuters μίλησε με περισσότερα από δώδεκα στελέχη τραπεζών και διαχειριστές χαρτοφυλακίων αξίας τρισ. δολαρίων, οι οποίοι εκτιμούν ότι κάτω από τη σχετική ηρεμία της αγοράς ομολόγων τους τελευταίους μήνες, διεξάγεται μια μάχη μεταξύ της κυβέρνησης και των επενδυτών που ανησυχούν για το επίμονα υψηλό έλλειμμα και τα επίπεδα χρέους των ΗΠΑ.

Η ανησυχία αποτυπώνεται στο «premium», την επιπλέον απόδοση που ζητούν οι επενδυτές για να διακρατήσουν τα 10ετή αμερικανικά ομόλογα, το οποίο έχει πάρει την ανιούσα τις τελευταίες εβδομάδες.

«Η ικανότητα των αγορών ομολόγων να τρομοκρατούν κυβερνήσεις και πολιτικούς είναι απαράμιλλη και το είδαμε αυτό στις ΗΠΑ φέτος», σημειώνει ο Daniel McCormack, επικεφαλής έρευνας στην Macquarie Asset Management. Είναι μνημειώδης εξάλλου η φράση του επικεφαλής στρατηγικού αναλυτή του Μπιλ Κλίντον, Τζέιμς Κάρβιλ, «Συνήθιζα να πιστεύω ότι αν υπήρχε μετενσάρκωση, ήθελα να επιστρέψω ως Πρόεδρος ή Πάπας ή ως παίκτης του μπέιζμπολ με μέσο όρο 0,400 Αλλά τώρα θα ήθελα να επιστρέψω ως η αγορά ομολόγων. Μπορείς να εκφοβίσεις τους πάντες».

Η απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου

Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, πρώην διαχειριστής hedge fund, έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι επικεντρώνεται στη διατήρηση χαμηλών αποδόσεων, ειδικά στο 10ετές ομόλογο αναφοράς, το οποίο επηρεάζει το κόστος για τα πάντα, από το έλλειμμα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης έως τον δανεισμό των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.

«Ως υπουργός Οικονομικών, η δουλειά μου είναι να είμαι ο κορυφαίος πωλητής ομολόγων της χώρας. Και οι αποδόσεις των ομολόγων του δημοσίου αποτελούν ισχυρό βαρόμετρο για τη μέτρηση της επιτυχίας σε αυτή την προσπάθεια» υπογράμμισε σε ομιλία του στις 12 Νοεμβρίου, σημειώνοντας ότι το κόστος δανεισμού μειώθηκε σε όλη την καμπύλη.

Οι παρασκηνιακές κινήσεις του υπουργείου Οικονομικών

Τέτοια δημόσια μηνύματα αλλά και παρασκηνιακές αλληλεπιδράσεις με επενδυτές έχουν πείσει πολλούς στην αγορά ότι η κυβέρνηση Τραμπ σκέφτεται σοβαρά να διατηρήσει υπό έλεγχο τις αποδόσεις. Κάποιοι στοιχημάτισαν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού ότι οι τιμές των ομολόγων θα μειωνόταν, αφού το υπουργείο Οικονομικών πρότεινε την αύξηση των αγορών ομολογιακών τίτλων στο πλαίσιο του συνεχιζόμενου προγράμματος επαναγοράς που αποσκοπεί στη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς, σύμφωνα με στοιχεία.

Το υπουργείο Οικονομικών έχει επίσης ζητήσει διακριτικά τις απόψεις των επενδυτών για σημαντικές αποφάσεις, σύμφωνα με ανώνυμη πηγή που γνωρίζει το θέμα περιγράφοντας ως «προληπτικές» τις συζητήσεις.

Τις τελευταίες εβδομάδες συμβουλεύτηκε επενδυτές ομολόγων σχετικά με τους πέντε υποψηφίους για τη θέση του προέδρου της Fed, ρωτώντας πώς θα αντιδράσει η αγορά, σύμφωνα με την ίδια πηγή. Ο διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου Κέβιν Χάσετ έλαβε αρνητική αξιολόγηση καθώς δεν θεωρείται αρκετά ανεξάρτητος από τον Τραμπ.

Το ίδιο είχε αναφέρει και ρεπορτάζ των Financial Times στις αρχές Δεκεμβρίου.

Αρκετοί επενδυτές εκτιμούν ότι η κυβέρνηση Τραμπ απλώς κερδίζει χρόνο με αυτές τις κινήσεις και καθώς οι ΗΠΑ χρειάζεται να χρηματοδοτούν το δημοσιονομικό έλλειμμα κοντά στο 6% παραμένουν οι κίνδυνοι που απειλούν τη νηνεμία στην αγορά ομολόγων.

Η κυβέρνηση κρατά τους  εκδικητές ομολόγων σε απόσταση, αλλά μόνο οριακά, προσθέτουν.

«Οι εκδικητές ομολόγων δεν εξαφανίζονται ποτέ. Είναι πάντα εκεί. Το μόνο που έχει σημασία είναι αν είναι ενεργοί ή όχι» υπογραμμίζει η Sinead Colton Grant, επικεφαλής επενδύσεων στην BNY Wealth Management.

Καραδοκούν οι εκδικητές ομολόγων

Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Κους Ντεσάι, δήλωσε στο Reuters ότι η κυβέρνηση δεσμεύεται να διασφαλίσει ισχυρές και υγιείς χρηματοπιστωτικές αγορές.

«Η μείωση της σπατάλης, της απάτης και της κατάχρησης στις αχαλίνωτες κρατικές δαπάνες και η μείωση του πληθωρισμού είναι μερικές από τις πολλές ενέργειες αυτής της κυβέρνησης που έχουν αυξήσει την εμπιστοσύνη στα οικονομικά της κυβέρνησης των ΗΠΑ και έχουν μειώσει τις αποδόσεις των 10ετών ομολόγων του Δημοσίου κατά σχεδόν 40 μονάδες βάσης τον τελευταίο χρόνο», είπε.

Οι εκδικητές των ομολόγων, έκφραση που εμπνεύστηκε ο Edward Yardeni το 1983, είναι οι επενδυτές ομολόγων, που ζητούν υψηλότερα επιτόκια δανεισμού (απόδοση του ομολόγου) ως απάντηση στους μη ορθολογικούς κρατικούς προϋπολογισμούς, καθιστώντας τα κυβερνητικά σχέδια απρόσιτα στη διαδικασία.

H Λιζ Τρας «πλήρωσε» χάνοντας την πρωθυπουργία όταν παρουσίασε έναν αίολο προϋπολογισμό που οδήγησε σε sell off των βρετανικών ομολόγων αναγκάζοντας την Τράπεζα της Αγγλίας να παρέμβει πυροσβεστικά. Πιο πρόσφατα, στην Ιαπωνία, η πρωθυπουργός Σανάε Τακαΐτσι αγωνίζεται να κρατήσει τους επενδυτές ομολόγων ευχαριστημένους, ενώ προσπαθεί να προωθήσει την οικονομική ατζέντα της.

Όταν ο Τραμπ ξεκίνησε τη δεύτερη θητεία του, αρκετοί δείκτες που παρακολουθούν οι χρηματιστές ομολόγων αναβόσβηναν κόκκινοι. Το συνολικό δημόσιο χρέος των ΗΠΑ ανερχόταν σε πάνω από 120% του ΑΕΠ. Αυτές οι ανησυχίες ξέσπασαν μετά τις 2 Απριλίου, όταν ο Τραμπ επέβαλε μαζικούς δασμούς σε δεκάδες χώρες.

Οι αποδόσεις των ομολόγων κατέγραψαν την πιο απότομη εβδομαδιαία άνοδό τους από το 2001. Οι επενδυτές πουλούσαν αμερικανικά ομόλογα, μετοχές και δολάριο. Ο Αμερικανός πρόεδρος πάτησε φρένο στην επιβολή των δασμών οδηγώντας σε αποκλιμάκωση τις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων.

Από τότε, οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων έχουν μειωθεί περισσότερο από 30 μονάδες βάσης και ο δείκτης μεταβλητότητας της αγοράς ομολόγων υποχώρησε πρόσφατα στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων ετών. Επιφανειακά, φαίνεται ότι οι εκδικητές των ομολόγων έχουν σιωπήσει.

Σήματα προς την αγορά των ομολόγων

Ένας λόγος για τη σιωπή, ανέφεραν οι επενδυτές, είναι η ανθεκτικότητα της οικονομίας των ΗΠΑ, με τις μαζικές δαπάνες που καθοδηγούνται από την Τεχνητή Νοημοσύνη να αντισταθμίζουν την επιβράδυνση της ανάπτυξης από τους δασμούς, και με την Fed σε λειτουργία χαλάρωσης λόγω της επιβράδυνσης της αγοράς εργασίας.

Ένας άλλος λόγος είναι τα βήματα που έχει κάνει η κυβέρνηση Τραμπ που στέλνουν σήμα στην αγορά ότι δεν θέλει αυξημένες αποδόσεις.

Στις 30 Ιουλίου, το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε την επέκταση του προγράμματος επαναγοράς που θα μειώσει το ποσό των μακροπρόθεσμων, μη ρευστοποιήσιμων χρεών. Οι επαναγορές έχουν ως στόχο να διευκολύνουν την εμπορία ομολόγων, αλλά επειδή η επέκταση επικεντρώθηκε σε ομόλογα 10, 20 και 30 ετών, ορισμένοι συμμετέχοντες στην αγορά αναρωτήθηκαν αν επρόκειτο για μια προσπάθεια να περιοριστούν οι αποδόσεις αυτών των ομολόγων.

Η Συμβουλευτική Επιτροπή Δανεισμού του υπουργείου ανακοίνωσε ότι υπήρξε «κάποια συζήτηση» μεταξύ των μελών της σχετικά με το αν θα μπορούσε να «παρερμηνευθεί» ως ένας τρόπος για να μειωθεί η μέση διάρκεια των εκκρεμών ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου.

Σύμφωνα με την πηγή του Reuters  ορισμένοι επενδυτές ανησυχούσαν για το ενδεχόμενο το υπουργείο να λάβει μη συμβατικά μέτρα, όπως ένα επιθετικό πρόγραμμα επαναγοράς ή τη μείωση της προσφοράς μακροπρόθεσμων ομολόγων, προκειμένου να περιορίσει τις αποδόσεις.

Καθώς αυτές οι συζητήσεις συνεχίζονταν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, οι short θέσεις – στοιχήματα ότι οι τιμές των μακροπρόθεσμων ομολόγων θα μειωνόταν και οι αποδόσεις θα αυξάνονταν – μειώθηκαν, σύμφωνα με τα στοιχεία. Τα short στοιχήματα έναντι ομολόγων με τουλάχιστον 25 χρόνια υπολειπόμενης διάρκειας μέχρι τη λήξη τους μειώθηκαν απότομα τον Αύγουστο. Έχουν αυξηθεί ξανά τις τελευταίες εβδομάδες.

«Βρισκόμαστε σε μια εποχή χρηματοοικονομικής καταστολής, με τις κυβερνήσεις να χρησιμοποιούν διάφορα εργαλεία για να περιορίσουν τεχνητά τις αποδόσεις των ομολόγων» υπογραμμίζει ο Jimmy Chang, διευθύνων σύμβουλος επενδύσεων της Rockefeller Global Family Office, μέλος της Rockefeller Capital Management, η οποία διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία αξίας 193 δισ. δολαρίων, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση ως «επισφαλή ισορροπία».

Το υπουργείο Οικονομικών έχει επίσης λάβει και άλλα μέτρα για να στηρίξει την αγορά, όπως η μεγαλύτερη έμφαση στον βραχυπρόθεσμο δανεισμό μέσω εντόκων γραμματίων του Δημοσίου για τη χρηματοδότηση του ελλείμματος αντί της αύξησης της προσφοράς μακροπρόθεσμων ομολόγων. Έχει επίσης καλέσει τις ρυθμιστικές αρχές των τραπεζών να διευκολύνουν τις τράπεζες να αγοράζουν ομόλογα του Δημοσίου.

Η ζήτηση για έντοκα γραμμάτια αναμένεται επίσης να αυξηθεί. Η Fed ολοκλήρωσε τη μείωση του ισολογισμού της, πράγμα που σημαίνει ότι θα είναι και πάλι ενεργός αγοραστής ομολόγων, ιδίως βραχυπρόθεσμων.

 Πώς τα  crypto στηρίζουν τα αμερικανικά ομόλογα

Και η υιοθέτηση κρυπτονομισμάτων από την κυβέρνηση Τραμπ έχει δημιουργήσει έναν νέο σημαντικό αγοραστή τέτοιου χρέους τους εκδότες σταθερών κρυπτονομισμάτων.

Ο Μπέσεντ δήλωσε τον Νοέμβριο ότι η αγορά σταθερών κρυπτονομισμάτων, αξίας περίπου 300 δισ. δολαρίων, θα μπορούσε να δεκαπλασιαστεί μέχρι το τέλος της δεκαετίας, αυξάνοντας τη ζήτηση για έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου.

«Νιώθω ότι υπάρχει λιγότερη αβεβαιότητα στην αγορά ομολόγων. Υπάρχει απλώς μεγαλύτερη εξίσωση όσον αφορά την προσφορά και τη ζήτηση», δήλωσε η Ayako Yoshioka, διευθύντρια συμβούλων χαρτοφυλακίου στην Wealth Enhancement Group. «Ήταν λίγο περίεργο, αλλά μέχρι στιγμής έχει λειτουργήσει».

Το ερώτημα για πολλούς συμμετέχοντες στην αγορά, ωστόσο, είναι πόσο καιρό μπορεί να διαρκέσει. Η Meghan Swiber, ανώτερη στρατηγικός αναλυτής επιτοκίων των ΗΠΑ στην BofA,  υπογράμμισε ότι η τρέχουσα σταθερότητα της αγοράς ομολόγων βασίζεται σε μια «εύθραυστη ισορροπία» μεταξύ των υποτονικών προσδοκιών για τον πληθωρισμό και της εξάρτησης του Υπουργείου Οικονομικών από την έκδοση ομολόγων μικρότερης διάρκειας, η οποία έχει βοηθήσει στον έλεγχο των ανησυχιών για την προσφορά.

Εάν ο πληθωρισμός αυξηθεί κατακόρυφα και η Fed γίνει επιθετική, είπε, τα ομόλογα θα μπορούσαν να χάσουν την ελκυστικότητά τους για τη διαφοροποίηση, αναζωπυρώνοντας τις ανησυχίες για τη ζήτηση.

Η εξάρτηση από τα έντοκα γραμμάτια του Λευκού Οίκου για τη χρηματοδότηση του ελλείμματος ενέχει επίσης κινδύνους και ορισμένες πηγές ζήτησης, όπως τα σταθερά κρυπτονομίσματα, είναι ασταθείς.