Οι «ευαίσθητες ψυχές» που «ανησυχούν» για την πρόοδο του «νεοφιλελευθερισμού», μπορούν να κοιμούνται ήσυχες. Ο κρατισμός καλπάζει παγκοσμίως και τα αυταρχικά καθεστώτα αυξάνονται. Παράλληλα στις φιλελεύθερες δημοκρατίες ο ιδιωτικός πλούτος παραμένει στάσιμος ενώ ο κρατικός αυξάνεται με ρυθμούς θεαματικούς.
Όσο για τα ελεγχόμενα από κράτη διεθνή επενδυτικά ταμεία, διαχειρίζονται το 80% των παγκόσμιων επενδύσεων, την ώρα που τα αυταρχικά κράτη παράγουν το 65% του παγκόσμιου Ακαθάριστου Εγχώριου προϊόντος.
Καθώς όμως τα κράτη με κεφάλαια αναζητούν επενδυτικές ευκαιρίες, σε κρίσιμες τεχνολογίες και περιοχές που εκτείνονται σε όλο τον κόσμο, οι δυτικές δημοκρατίες, επιστρέφουν σε εμπορικές πολιτικές άλλων αιώνων.
Από στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας αλλά και υποτιθεμένων ιδιωτικών οργανισμών, όπως το Carnegy Endowment, οι χώρες του Κόλπου και η Κίνα, διαχειρίζονται πάνω από 25 τρισεκατομμύρια δολλάρια εργαλειακά κεφάλαια και βέβαια αντιμετωπίζουν τη γεωοικονομία ως θέμα εθνικής ασφάλειας.
Επενδύουν έτσι σε γεωπολιτικές στρατηγικές μέσω κρατικών επενδυτικών ταμείων τα οποία μέρος του κεφαλαίου τους το αφιερώνουν επίσης στην προώθηση δράσεων που υπονομεύουν δημοκρατικές αξίες, προβάλλοντας πρότυπα και γεγονότα που αμαυρώνουν τα κράτη δικαίου.
«……Σε κάθε περίπτωση η χρήση κρατικών κεφαλαίων υπακούει στην επιδίωξη μιας διπλής εντολής, που είναι η δημιουργία αποδόσεων και προβολών κρατικής εξουσίας. Αυτό το κεφάλαιο είναι υπομονετικό, μακροπρόθεσμο και ευθυγραμμισμένο με τις εγχώριες και διεθνείς ατζέντες συγκεκριμένων ηγετών. Ο τρόπος με τον οποίο επενδύουν οι χώρες είναι, ολοένα και περισσότερο, ο τρόπος με τον οποίο ανταγωνίζονται. Σε αυτό το νέο παράδειγμα, οι κυβερνήσεις είναι κάτι περισσότερο από ρυθμιστές των αγορών, είναι πλέον μεταξύ των πιο σημαντικών κατόχων περιουσιακών στοιχείων και κατανεμητών κεφαλαίου στην παγκόσμια οικονομία.
Πουθενά αλλού δεν είναι αυτό πιο ξεκάθαρο από ό,τι στη Μέση Ανατολή. Ενώ η ανάπτυξη ορισμένων χωρών στην περιοχή έχει καθυστερήσει λόγω της παρουσίας εξτρεμιστικών ομάδων ή της έλλειψης πόρων, οι πλούσιες αραβικές μοναρχίες του Κόλπου έχουν τεθεί σε σαφή πορεία προς την ευημερία. Αυτές οι χώρες είναι σταθερές, διαθέτουν επαρκείς πόρους και είναι σε θέση να επιδιώξουν οικονομικές ατζέντες που είναι σε μεγάλο βαθμό απομονωμένες από τις συγκρούσεις της περιοχής. Η άνοδός τους είναι μια από τις σημαντικότερες τάσεις στη γεωπολιτική και τα παγκόσμια χρηματοοικονομικά»τονίζει ο Τζαρεντ Κοέν. Πρόεδρος Παγκόσμιων Υοποθέσεων.της Goldman Sachs
Η σύγχρονη έλευση των κρατικών επενδυτικών ταμείων βρίσκεται στην καρδιά αυτής της επανάστασης. Το Κουβέιτ ίδρυσε το πρώτο κρατικό επενδυτικό ταμείο στον κόσμο το 1953. Το μοντέλο του Κουβέιτ εξαπλώθηκε διεθνώς και τα κράτη της Μέσης Ανατολής έκτοτε έχουν οδηγήσει τις παγκόσμιες ροές κεφαλαίων. Σύμφωνα με το Global SWF, κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2025, οι κρατικοί επενδυτές της Μέσης Ανατολής αντιπροσώπευαν έως και το 40% της αξίας των συμφωνιών μεταξύ κρατών και επενδυτών παγκοσμίως, με συμφωνίες συνολικού ύψους 356,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τα κρατικά επενδυτικά ταμεία της Μέσης Ανατολής έχουν υπό διαχείριση περισσότερα από 5,6 τρισεκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία, γεγονός που θα καθιστούσε αυτές τις δεξαμενές κεφαλαίων συλλογικά την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Μέχρι το 2030, ο αριθμός αυτός προβλέπεται να ανέλθει στα 8,8 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Έως και 170 κρατικά επενδυτικά ταμεία παγκοσμίως – από την Κίνα μέχρι τη Νορβηγία και τη Σιγκαπούρη – κατέχουν περιουσιακά στοιχεία αξίας άνω των 14 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Οι εντολές για τον κρατικό πλούτο αλλάζουν μαζί με την κλίμακά τους. Για μεγάλο μέρος της ιστορίας τους, αυτά τα κεφάλαια χάραξαν παθητικές επενδυτικές στρατηγικές, ακολουθώντας σε μεγάλο βαθμό τις μακροοικονομικές τάσεις. Σήμερα, ένας αυξανόμενος αριθμός αυτών των κρατικών επενδυτικών ταμείων έχει μετατραπεί σε ενεργούς κατανεμητές κεφαλαίων και σε μηχανές πίσω από ευρείες τεχνολογικές και γεωοικονομικές εντολές, που αντιπροσωπεύουν μερικά από τα πιο φιλόδοξα και υψηλού επιπέδου στοιχήματα στον κόσμο. Η πιο επιθετική μετατόπιση λαμβάνει χώρα μεταξύ των μοναρχιών του Κόλπου της Μέσης Ανατολής, όπου συχνά μια μικρή ομάδα πολιτικών ηγετών και οι στενοί κύκλοι τους, όχι μόνο οι διαχειριστές επενδύσεων, αποφασίζουν πού, πότε και γιατί γίνονται οι επενδύσεις.
Η κλίμακα και το εύρος του εργαλειακού κεφαλαίου δημιουργούν νέους τομείς ανταγωνισμού και συνεργασίας. Ανακατευθύνει την κρατική ικανότητα προς την οικονομική διαφοροποίηση, το τεχνολογικό πλεονέκτημα και τη γεωπολιτική μόχλευση. Εάν το μοντέλο επιβιώσει, θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει όχι μόνο τη Μέση Ανατολή αλλά και την αρχιτεκτονική των παγκόσμιων οικονομικών και την πρακτική της πολιτικής χειροτεχνίας…….».
Η παγκοσμιοποίηση ‘έτσι του κρατισμού θα είναι πλέον γεγονός για την ανθρωπότητα και την πορεία της. Και ενώ κάποιοι θα ξορκίζουν τον «νεοφιλελευθερισμό», η Κίνα και η Μ.Ανατολή θα είναι οι πυλώνες μιας νέας εποχής γνήσιου κρατικού καπιταλισμού, εξόχως άνισου , αυταρχικού και ως εκ της φύσεως του βίαιου.
