Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα συμπληρώσει τα τέσσερα χρόνια του τον Φεβρουάριο του 2026, με τις διαπραγματεύσεις για μια ειρηνευτική συμφωνία που θα τον τερματίσει να έχουν δεχτεί νέο πλήγμα.
Το ζήτημα του ελέγχου του τμήματος της περιοχής του Ντoνέτσκ που εξακολουθεί να ελέγχεται από την Ουκρανία είναι από τα μεγαλύτερα «αγκάθια»
Η Μόσχα κατηγόρησε το Κίεβο ότι πραγματοποίησε επίθεση στην κατοικία του Βλαντίμιρ Πούτιν στο Νόβγκοροντ, κάτι που η Ουκρανία διέψευσε αμέσως με δηλώσεις του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ό,τι κι αν έχει συμβεί, αυτή η εξέλιξη αναμένεται να δυσκολέψει τις συνομιλίες αφού η Ρωσία όχι μόνο απείλησε με αντίποινα, αλλά ανακοίνωσε ότι θα σκληρύνει τη στάση της στις διαπραγματεύσεις.
Πώς έχει η κατάσταση στο έδαφος
Το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW), όπως κάνει από την αρχή της σύγκρουσης ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία, παρουσίασε πώς έχει η κατάσταση στο έδαφος στις 30 Δεκεμβρίου του 2025.
Υπενθυμίζεται ότι η Ρωσία υποστηρίζει ότι ελέγχει περίπου το 90% του Ντονμπάς ή αλλιώς περίπου το 99% του Λουγκάνσκ και περίπου το 75% του Ντονέτσκ (σ.σ. οι δύο αυτές περιοχές αποτελούν το Ντονμπάς).
Δείτε τον σχετικό χάρτη του ISW: 
Τα κύρια εμπόδια για την ειρηνευτική συμφωνία
Τα κύρια εμπόδια για την ειρηνευτική συμφωνία παραμένουν τα εξής:
- Ο έλεγχος του Ντονμπάς
- Ο έλεγχος του κατεχόμενου από τη Ρωσία πυρηνικού σταθμού στη Ζαπορίζια
- Οι εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία
- Η εναντίωση της Μόσχας σε μια προσωρινή εκεχειρία.
Όπως αναφέρει το Radio Liberty, σε σχετική ανάλυσή του, η Ουκρανία και οι ΗΠΑ επιχείρησαν να διαμορφώσουν ένα σχέδιο 20 σημείων αφού το αμερικάνικο σχέδιο των 28 σημείων θεωρήθηκε από το Κίεβο και τους Ευρωπαίους συμμάχους του ότι ευνοούσε τη Ρωσία.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ μετά τη συνάντησή του με τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις 28 Δεκεμβρίου, και αφού είχε προηγηθεί τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν, δήλωσε ότι μια συμφωνία «είναι πιο κοντά από ποτέ».
Ωστόσο, ο Αμερικανός πρόεδρος παραδέχθηκε ότι παραμένουν «ένα ή δύο πολύ ακανθώδη ζητήματα» και ότι η ειρηνευτική συμφωνία μπορεί να μη γίνει πράξη.
Η μάχη για το Ντονμπάς
Το ζήτημα του ελέγχου του Ντονμπάς είναι από τα κορυφαία ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν.
Όπως αναφέρει το Radio Liberty, το ζήτημα του ελέγχου του τμήματος της περιοχής του Ντoνέτσκ που εξακολουθεί να ελέγχεται από την Ουκρανία, το οποίο περιλαμβάνει μεγάλες πόλεις και οχυρώσεις που θα μπορούσαν να αποδειχθούν κρίσιμες για την αναχαίτιση της περαιτέρω προώθησης των ρωσικών δυνάμεων, αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο εμπόδιο για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας.
Η Μόσχα απαιτεί εδώ και καιρό από την Ουκρανία να παραχωρήσει ολόκληρο το Ντονέτσκ, μία από τις πέντε ουκρανικές περιοχές που το Κρεμλίνο ισχυρίζεται ότι πλέον ανήκουν στη Ρωσία.
Ο Πούτιν έχει επαναλάβει αρκετές φορές πρόσφατα ότι η Ρωσία θα καταλάβει το υπόλοιπο της συγκεκριμένης περιφέρειας με στρατιωτικά μέσα, αν το ζήτημα δεν επιλυθεί διπλωματικά.
Η Ουκρανία δηλώνει ότι δεν θα παραχωρήσει επισήμως κανένα τμήμα της χώρας και δεν βλέπει κανένα λόγο να ανταμείψει την επιθετικότητα της Ρωσίας παραχωρώντας της, de facto ή de jure, ένα κομμάτι γης που δεν κατάφερε να καταλάβει.
Ουκρανός στρατιώτης στη Ζαπορίζια
Ο συμβιβασμός της ελεύθερης οικονομικής ζώνης
Η Ουκρανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συζητήσει έναν πιθανό συμβιβασμό, σύμφωνα με τον οποίο τμήμα του Ντονμπάς θα μετατραπεί σε αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη ή ελεύθερη οικονομική ζώνη, με την αποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων και την απαγόρευση εισόδου των ρωσικών στρατευμάτων.
Ο Ζελένσκι δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι είναι ανοιχτός σε ένα τέτοιο σχέδιο, εάν οι Ουκρανοί το υποστηρίξουν, αλλά τόνισε ότι εάν η Ουκρανία αποσύρει τα στρατεύματά της, η Ρωσία θα πρέπει να πράξει το ίδιο, αποσύροντας τις δυνάμεις της σε αντίστοιχη απόσταση.
Το Κρεμλίνο έχει δηλώσει ότι δεν θα συμφωνήσει να αποσύρει τις δυνάμεις του σε κανένα σενάριο που δεν αναγνωρίζει ολόκληρο το Ντονμπάς ως ρωσικό έδαφος και δεν του επιτρέπει να περιπολεί στην περιοχή με αστυνομικές δυνάμεις και μονάδες της εθνικής φρουράς, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις είναι βαριά οπλισμένες.
Ο Ζελένσκι, αντίθετα, πρότεινε ότι οι αποστρατιωτικοποιημένες περιοχές θα μπορούσαν να αστυνομεύονται από την Ουκρανία, με διεθνείς δυνάμεις να ελέγχουν τη γραμμή επαφής μεταξύ των δύο πλευρών.
Ο πυρηνικός σταθμός στη Ζαπορίζια
Το προφανώς ημιτελές ειρηνευτικό σχέδιο των 20 σημείων δεν έχει δημοσιοποιηθεί, αν και ο Ζελένσκι το περιέγραψε μετά τις συνομιλίες του με τον Τραμπ στο θέρετρο Μαρ-α-Λάγκο στις 28 Δεκεμβρίου.
Εκτός από το εδαφικό ζήτημα, συμφωνία δεν υπάρχει και για τον πυρηνικό σταθμό στη Ζαπορίζια.
Με έξι αντιδραστήρες, το εργοστάσιο στον ποταμό Δνείπερο στη νοτιοανατολική Ουκρανία είναι το μεγαλύτερο της Ευρώπης.
Το εργοστάσιο είχε καταληφθεί από τη Ρωσία στις αρχές Μαρτίου του 2022, δεν παράγει ηλεκτρική ενέργεια, αλλά χρειάζεται εξωτερική παροχή ρεύματος — η οποία διακόπτεται κατά διαστήματα λόγω επιθέσεων — για την ψύξη του νερού και την αποφυγή τήξης.
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρότειναν κοινή διαχείριση και κατανομή των κερδών μεταξύ των ΗΠΑ, της Ουκρανίας και της Ρωσίας.
Η Ουκρανία αντιτίθεται σε αυτό και αντιθέτως ζητά τον έλεγχο να τον έχουν ΗΠΑ και Ουκρανία, με τις ΗΠΑ να στέλνουν το ήμισυ της παραγόμενης ενέργειας στη Ρωσία, αν το επιθυμεί.
Ο πυρηνικός σταθμός στη Ζαπορίζια ελέγχεται από τη Ρωσία
Δεν υπάρχει καμία ένδειξη από τη Ρωσία ότι θα μπορούσε να συμφωνήσει σε αυτό ή να υπάρξει έγκριση σε οποιαδήποτε συμφωνία που θα απαιτούσε από τη Μόσχα να παραχωρήσει εξ ολοκλήρου τον έλεγχο του εργοστασίου.
Το ζήτημα περιπλέκεται από το γεγονός ότι η Ζαπορίζια είναι μία από τις ηπειρωτικές περιοχές της Ουκρανίας – μαζί με το Ντονέτσκ, το Λουγκάνσκ και τη Χερσώνα – που η Μόσχα ισχυρίζεται από τον Σεπτέμβριο του 2022 ότι ανήκουν στη Ρωσία αφού ανακοίνωσε την προσάρτησή τους.
Μπορεί να προκύψουν και νέα εμπόδια
Αυτή η αξίωση, η οποία απορρίπτεται σχεδόν καθολικά σε διεθνές επίπεδο, δημιουργεί επίσης πρόσθετα πιθανά εμπόδια για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας.
Η πρόταση των 28 σημείων προέβλεπε το πάγωμα των μετώπων στη Ζαπορίζια και τη Χερσώνα, αλλά ο Πούτιν υπονόησε σε πρόσφατες δηλώσεις του ότι η Ρωσία ενδέχεται να επιχειρήσει να καταλάβει τα σημαντικά τμήματα των δύο αυτών περιοχών που δεν ελέγχει επί του παρόντος, συμπεριλαμβανομένων και των δύο πρωτευουσών, εάν δεν επιτευχθεί ικανοποιητική ειρηνευτική συμφωνία.
Επίσης, η Ουκρανία θέλει η Ρωσία να αποσυρθεί από άλλες περιοχές όπου κατέχει μικρότερα τμήματα εδάφους – Σούμι, Χάρκοβο, Ντνιπροπετρόφσκ και Μικολάιβ – πριν τεθεί σε ισχύ η ειρηνευτική συμφωνία.
Η Ρωσία φαίνεται απίθανο να συμφωνήσει σε αυτό χωρίς τουλάχιστον να αποκτήσει τον έλεγχο του Ντονμπάς ή την αναγνώριση του Ντονμπάς ως ρωσικού εδάφους, ή και τα δύο.
Άλλα πιθανά εμπόδια συνδέονται με την προσπάθεια του Κιέβου να εξασφαλίσει εγγυήσεις ασφάλειας από τη Δύση, οι οποίες, όπως υποστηρίζει, είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι μια ειρηνευτική συμφωνία δεν θα αφήσει την Ουκρανία ευάλωτη σε πιθανές περαιτέρω επιθέσεις.
Η Ρωσία έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν πρέπει να αποσταλούν στρατεύματα από χώρες του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία και έχει ζητήσει να απαγορευτεί μόνιμα η ένταξη της Ουκρανίας στη Συμμαχία — κάτι που δεν περιλαμβάνεται στο σχέδιο των 20 σημείων που παρουσίασε ο Ζελένσκι.
Ο Ουκρανός πρόεδρος ζητά από τις χώρες της Δύσης να παρέχουν στην Ουκρανία εγγυήσεις τύπου «Άρθρου 5», αναφερόμενος στη ρήτρα της συνθήκης του ΝΑΤΟ που ορίζει ότι μια ένοπλη επίθεση εναντίον ενός μέλους θεωρείται επίθεση εναντίον όλων.
Η Ουκρανία ζητά εγγυήσεις ασφάλειας από τη Δύση
Το ζήτημα του δημοψηφίσματος
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι πιθανές εδαφικές παραχωρήσεις και άλλες πτυχές μιας ειρηνευτικής συμφωνίας θα πρέπει να τεθούν σε δημοψήφισμα στην Ουκρανία και έχει ζητήσει κατάπαυση του πυρός για τουλάχιστον 60 ημέρες, προκειμένου να προετοιμαστεί ένα τέτοιο δημοψήφισμα.
Αυτό, επίσης, μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο.
Η Ρωσία έχει επανειλημμένα απορρίψει τα αιτήματα για κατάπαυση του πυρός, υποστηρίζοντας ότι αυτό που χρειάζεται είναι μια μόνιμη ειρηνευτική συμφωνία.
Στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου που δίνει κάθε χρόνο ο Πούτιν στο τέλος του έτους, την οποία φέτος παραχώρησε στις 19 Δεκεμβρίου, ο Ρώσος πρόεδρος δήλωσε ότι η Μόσχα θα μπορούσε να σταματήσει τις εχθροπραξίες για μία μόνο ημέρα, αν η Ουκρανία διεξαγάγει εκλογές και επιτρέψει στους Ουκρανούς που ζουν στη Ρωσία να ψηφίσουν.
Ο Πούτιν επανέλαβε τις μακροχρόνιες απαιτήσεις της Ρωσίας σε μια ομιλία διάρκειας τεσσεράμισι ωρών, επικρίνοντας σκληρά την ηγεσία της Ουκρανίας και χωρίς να δώσει καμία ένδειξη ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να κάνει ουσιαστικές παραχωρήσεις για να τερματίσει τον πόλεμο.
Στη συνέχεια, η καταγγελλόμενη επίθεση στο σπίτι του Ρώσου προέδρου οδήγησε στη δήλωση περί σκλήρυνση της διαπραγματευτικής στάσης της Μόσχας, όπως προαναφέρθηκε.
Το τέλος του πολέμου μόνο κοντά δεν φαίνεται να είναι…
Πηγή in.gr
