Τον κώδωνα του κινδύνου για το ενδεχόμενο να μείνει αδιάθετο ένα μεγάλο τμήμα των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που αφορούν σε δράσεις για τη στεγαστική πολιτική, κρούουν οι τράπεζες.
Ο λόγος γίνεται για τα προγράμματα «Σπίτι Μου ΙΙ» και «Αναβαθμίζω το Σπίτι Μου», συνολικού προϋπολογισμού 2,4 δισ. ευρώ, τα οποία ολοκληρώνονται το ερχόμενο καλοκαίρι, Αύγουστο και Ιούνιο αντίστοιχα.
Τραπεζικοί κύκλοι που παρακολουθούν την πορεία των αιτήσεων και την πρόοδο των χρηματοδοτήσεων, μιλώντας στον «ΟΤ», τονίζουν πως εάν δεν αλλάξει κάτι δραματικά, είναι πολύ πιθανό περί τα 800 εκατ. ευρώ από τους διαθέσιμους πόρους, να μην διοχετευτούν στην οικονομία.
Οι λόγοι της χαμηλότερης του αναμενόμενου απορροφητικότητας είναι κατά τις ίδιες πηγές, οι εξής:
– Για το Σπίτι Μου ΙΙ
Η ζήτηση για το πρόγραμμα είναι εντυπωσιακή, καθώς μέχρι στιγμής έχει διαμορφωθεί σε επίπεδα υπερδιπλάσια της εμβέλειάς του.
Μέσω αυτού, φυσικά πρόσωπα ηλικίας έως 50 ετών μπορούν να λάβουν στεγαστικό δάνειο με 50% ή 75% επιδότηση στο επιτόκιο, εξασφαλίζοντας πολύ χαμηλές μηνιαίες δόσεις για την αγορά α’ κατοικίας.
Με βάση τα τελευταία στοιχεία που έχει δημοσιεύσει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, η απορρόφησή του κινείται λίγο κάτω από το 65%.
Ο λόγος που δεν έχουν εξαντληθεί οι πόροι της δράσης σχετίζεται με τη χαμηλή προσφορά ακινήτων που πληρούν τα κριτήριά της.
Έτσι, ένας μεγάλος αριθμός ενδιαφερόμενων που εξασφαλίζει χρηματοδότηση από την τράπεζά του, δεν βρίσκει κατοικία κατάλληλη για την αγορά της ή οι τιμές στα διαθέσιμα σπίτια είναι πολύ υψηλές.
Η κυβέρνηση βελτίωσε πρόσφατα τους όρους του προγράμματος, ωστόσο όπως επισημαίνει τραπεζικό στέλεχος, οι αλλαγές αυτές δεν βοηθούν στην επίλυση του προβλήματος, ήτοι στη διεύρυνση της περιμέτρου των επιλέξιμων ακινήτων.
Αντιθέτως, η μόνη επίδραση που μπορεί να έχουν είναι η ενίσχυση της ούτως ή αλλιώς μεγάλης ζήτησης για συμμετοχή στο πρόγραμμα.
Για το λόγο αυτό άλλωστε οι τράπεζες είχαν ζητήσει να απελευθερωθεί το κριτήριο αναφορικά με το χρόνο κατασκευής της κατοικίας (σήμερα μέχρι 31/12/2007).
– Αναβαθμίζω το Σπίτι Μου
Ακόμη πιο χαμηλά είναι τα ποσοστά απορρόφησης του πόρων της δράσης που στοχεύει στην αναβάθμιση υφιστάμενων κατοικιών μέσω άτοκων δανείων.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα συνολικού προϋπολογισμού 400 εκατ. ευρώ, 300 εκατ. ευρώ από το ΤΑΑ και 100 εκατ. ευρώ από τις τράπεζες.
Το επιτόκιο είναι 100% επιδοτούμενο, ενώ δεν υπάρχουν έξοδα οποιασδήποτε μορφής.
Επιπλέον, ο δανειολήπτης μπορεί να κάνει όποιες παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης επιθυμεί μέσω του δανείου, το οποίο μπορεί να φτάσει έως και τις 25.000 ευρώ.
Δεν είναι απαραίτητο δηλαδή να βελτιώσει την ενεργειακή απόδοση του ακινήτου κατά ορισμένες βαθμίδες, όπως ισχύει σε άλλες δράσεις της κατηγορίας.
Πρόκειται αναμφίβολα για το πιο προνομιακό χρηματοδοτικό σχήμα αυτήν τη στιγμή στην αγορά.
Παρ΄ όλα αυτά, το ενδιαφέρον από την πλευρά των νοικοκυριών είναι περιορισμένο. Εδώ δηλαδή το πρόβλημα εντοπίζεται στη ζήτηση από το κοινό.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία, τον περασμένο Σεπτέμβριο είχαν απορροφηθεί μόλις 60 εκατ. ευρώ, το 15% περίπου του προϋπολογισμού της δράσης.
Στις τράπεζες δεν μπορούν να δώσουν μία σαφή εξήγηση για αυτό. Ενδεχομένως, όπως λένε πηγές από τον κλάδο, οι ιδιοκτήτες ακινήτων να ενδιαφέρονται κυρίως για δράσεις που προβλέπουν και επιδότηση ή απλά να μην έχει προβληθεί σωστά το πρόγραμμα.
Οι εκτιμήσεις
Οι ίδιοι κύκλοι δεν αναμένουν να αλλάξει κάτι δραματικά τους επόμενους μήνες μέχρι τη λήξη των δύο προγραμμάτων.
Εκτιμούν πως σε ένα καλό σενάριο, μέσω του «Σπίτι Μου» θα διατεθούν 1,5 – 1,6 δισ. ευρώ και μέσω του «Αναβαθμίζω το Σπίτι μου» περί τα 100 εκατ. ευρώ.
Δηλαδή προβλέπουν πως δεν θα καταστεί δυνατή η διάθεση περί των 800 εκατ. ευρώ.
Στο πλαίσιο αυτό, καλούν την κυβέρνηση να αναβάλει πρωτοβουλίες είτε για νέες τροποποιήσεις στα δύο προγράμματα ή για ανακατεύθυνση των κονδυλίων σε άλλες δράσεις.
