Ιστορίες από το Αρχείο: Η άγνωστη λέξη «μαγκάλι», οι τουρίστες και τα αεροπορικά δυστυχήματα

Στις αρχές της δεκαετίας του ΄60 η Ελλάδα καλείται να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ άστεως και υπαίθρου, και να αντιμετωπίσει τη ραγδαία εξάπλωση της αστυφιλίας.

Ταυτόχρονα όπως κάθε αρχή καλοκαιριού, μέχρι και σήμερα, την ελληνική επικαιρότητα απασχολεί η συζήτηση γύρω από την τουριστική κίνηση στη χώρας, ενώ οι αερομεταφορές κάνουν την παρουσία τους ολοένα και πιο αισθητή.

Εκπαιδευτικά προβλήματα πρωτευούσης και επαρχιών

«Στο ερώτημα αν η εκπαίδευσι όπως λειτουργεί σήμερα και με τα στελέχη που διαθέτει, δίνει στα ελληνόπουλα τα εφόδια για μια επαγγελματική και κοινωνική ζωή που θα συντελέση στη βελτίωσι των ατομικών τους συνθηκών και στην οικονομική ανάπτυξι του τόπου γενικώτερα, η απάντησι θα είναι ασυζητητί: Όχι.

(…)

»Τα σχολικά βιβλία που θα δώσουν κατευθύνσεις στον δάσκαλο και θα παρουσιάσουν την ύλη ευχάριστη στον μαθητή, έχουν άραγε υπ’ όψη ότι τα παιδιά των μεγάλων αστικών κέντρων και ιδίως της Αθήνας έχουν άλλες προσλαμβάνουσες παραστάσεις από τα παιδιά του χωριού και αντιθέτως;

»Για να αναφέρω ως παράδειγμα κάτι που συνέβη σε ιδιωτικό σχολείο στο Ψυχικό. Στο αναγνωστικό της τάξεως έλεγε: “Και η γιαγιά εφώναξε τα παιδιά γύρω στο μαγκάλι”. Κανένα παιδί στην τάξη δεν ήξερε τι είναι το μαγκάλι. Αναγκάστηκε τότε η δασκάλα να πάη τα παιδιά σε κάποια γωνία που ήταν ένας καστανάς για να τους εξηγήση τι είναι το άγνωστον αυτό είδος.

»Αντίστοιχα τα παιδιά του χωριού δεν ξέρουν τι είναι το τηλέφωνο και το καλοριφέρ. Με ποιον τρόπο θα μπορέσουν  λοιπόν να καταλάβουν ωρισμένες αφηρημένες έννοιες τα παιδιά της πόλεως και με ποιον τρόπο τα παιδιά του χωριού δεν ξέρουν τι είναι το τηλέφωνο και το καλοριφέρ. Με ποιον τρόπο θα μπορέσουν λοιπόν να καταλάβουν ωρισμένες αφηρημένες έννοιες τα παιδιά της πόλεως και με ποιον τρόπο τα παιδιά του χωριού;

(…)

Βουτιάνοι Λακωνίας, 1961. Η.Cartier-Bresson. Πηγή: voutianoi-oinountos.blogspot.com/

»Βρισκόμαστε όμως σήμερα σ’ ένα στάδιο μεταβατικό. Οι συγκοινωνίες, το ραδιόφωνο και ο κινηματογράφος, έχουν φέρει στην επαρχία τα ήθη και έθιμα της πρωτευούσης, ώστε να επέλθη σε μερικά χρόνια μία εξίσωσις στις προσλαμβάνουσες παραστάσεις των παιδιών του χωριού και των παιδιών των αστικών κέντρων.

(…)

»Πριν όμως συντελεσθή αυτή η εξίσωσις και ακριβώς για να μην επέλθη μονάχα σε θέματα που δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να ενισχύσουν την αστυφιλία, χωρίς να συμβάλλουν καθόλου στην περιφερειακή ανάπτυξι και συντελούν μονάχα ο κάτοικος της υπάιθρου να αισθάνεται ότι ευρίσκεται σ’ ένα είδος «τμήματος μεταγωγών», από όπου περιμένει την κατάλληλη ευκαιρία διά να φύγη, θα ήταν δυνατόν να υποδειχθούν ωρισμένα μέτρα που θα δώσουν την ορθή κατεύθυνσι στην πνευματική ανάπτυξι του τόπου.

»Και πρώτα απ’ όλα θα έπρεπε να δοθούν πρωτοβουλία και πιστώσεις στην τοπική αυτοδιοίκησι για να έχη το δικαίωμα και τα μέσα να προσαρμόση στις περιφερειακές ανάγκες ωρισμένες κοινωνικές και πνευματικές εκδηλώσεις, χωρίς ν’ απομακρυνθή από τις τοπικές παραδόσεις.

»Εκτός όμως αυτόυ θα ήταν δυνατόν (…) να ωργανωθή  η μετεκπαίδευσις λ.χ. των δημοδιδασκάλων που θα υπηρετήσουν σε μια ωρισμένη επαρχία, τα ειδικά οικονομικά και πνευματικά προβλήματα της επαρχίας αυτής».

Τουριστική κίνησις

«Η τουριστική κίνησις κατά το τρέχον έτος προβλέπεται σημαντικώς ηυξημένη έναντι του παρελθόντος και όλων των προηγουμένων ετών, ανάλογος δεν αύξησις αναμένεται και εις το κονδύλιον των τουριστικών συναλλαγματικών προσόδων.

»Χαρακτηριστική είναι η εις το ανωτέρω διάγραμμα εμφανιζομένη αύξησις του αριθμού των κατελθόντων εις Ελλάδα αλλοδαπών τουριστών κατά το πρώτον τετράμηνον του τρέχοντος έτους, παρ’ ότι βεβαίως η καθαυτό τουριστική περίοδος μόλις είχεν αρχίσει.

«ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», 1.6.1961, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ»

»Ούτω μεταξύ των δύο αντιστοίχων τετραμήνων των δύο τελευταίων ετών η αύξησις των ξένων τουριστών προσήγγισε το 16%. Σημειούται ότι το πλείστον της αυξήσεως προήλθεν από τας χώρας της Δυτικής Ευρώπης οι εκ των οποίων τουρίσται ηυξήθησαν κατά 25% περίπου. Σημειούται ότι εις τα στοιχεία του διαγράμματος δεν περιλαμβάνονται οι καθ’ ομάδας περίπλου τουρίσται.

Μεταφοραί δι’ αεροπλάνων

«Εις την ετήσιαν έκθεσίν του, το Συμβούλιον Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας, (I.C.A.O), αναφέρει ότι αι αεροπορικαί εταιρείαι των 84 χωρών μελών του, ετριπλασίασαν τας αεροπορικάς των μεταφοράς, από του 1950 μέχρι του 1960».

»Τα συνολικά κέρδη των αεροπορικών εταιρειών ανήλθον εις 50 εκατομμύρι δολλάρια περίπου κατά το παρελθόν έτος, έναντι των 105 εκατομμυρίων δολλαρίων του 1959. (…)

»Εκ των 32 μοιραίων ατυχημάτων τα οποία υπέστησαν αι αεροπορικαί αυταί εταιρείαι κατά το παρελθόν έτος μόνον τρία αναφέρονται εις αεριωθούμενα επιβατηγά αεροσκάφη.

»Τα μοιραία ατυχήματα των ελικοφόρων αεριωθουμένων ανήλθον εις επτά, τα ανθρώπινα όμως θύματα εκ τούτων ανέρχονται εις τον ίδιο περίπου αριθμόν με τα θύματα εκ των ατυχημάτων των ελικοφόρων αεροσκαφών».