ΕΛΕΤΑΕΝ: Στα 40,9 GW τα υπό ανάπτυξη αιολικά πάρκα

Ένας τεράστιος αριθμός αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος 40,9 GW βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης και μικρό βαθμό ωριμότητας, σύμφωνα με την Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ).

Ωστόσο σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΕΤΑΕΝ που παρουσίασε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με αφορμή τη σημερινή παγκόσμια ημέρα αιολικής ενέργειας από αυτά τα έργα ακόμη κι αν διπλασιαστεί ο στόχος του ΕΣΕΚ για το 2030, που σήμερα δείχνει τα 7 GW, το 10% εκ των 40,9 GW εκτιμάται ότι θα υλοποιηθεί.

Σύμφωνα με την Επιστημονική Ένωση, τo ποσοστό αυτό είναι ήδη αισιόδοξο σε σχέση με αυτό που είχε μετρηθεί, πριν μερικά χρόνια, με βάση πραγματικά απολογιστικά στοιχεία: Σύμφωνα με τη μέτρηση εκείνη το ποσοστό επιτυχίας των υπό ανάπτυξη αιολικών πάρκων ήταν 3,14%.

Η χαμηλή αυτή επίδοση οφείλεται σε πλήθος παραγόντων όπως η περίπλοκη αδειοδοτική διαδικασία που εμπλέκει δεκάδες υπηρεσίες σε τοπικό και κεντρικό επίπεδο, μερικές από τις οποίες γνωμοδοτούν περισσότερες από μία φορά σε διαφορετικά στάδια της διαδικασίας,  οι χωροταξικοί περιορισμοί, ο κορεσμός των ηλεκτρικών δικτύων κλπ.

Η εικόνα της αγοράς

Το μέγεθος της ανάπτυξης της αιολικής ενέργειας για την επόμενη δεκαετία προσδιορίζεται από τους στόχους του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Σύμφωνα με το σενάριο του ΕΣΕΚ, ο στόχος για την αιολική ισχύ το 2030 είναι 7.000 MW. Ο στόχος αυτός θα αυξηθεί, κατά την επικείμενη αναθεώρηση του ΕΣΕΚ προκειμένου να ενσωματωθεί η αύξηση του Ευρωπαϊκού στόχου για το κλίμα το 2030 σε 55% μείωση των εκπομπών σε σχέση με τον προηγούμενο στόχο 40%.

Ο στόχος θα επιτευχθεί κυρίως από τα ώριμα αιολικά πάρκα, δηλαδή όσα επιβίωσαν της μακράς αδειοδοτικής διαδικασίας και έχουν πιθανά επιλεγεί από τους διαγωνισμούς της ΡΑΕ. Τα έργα αυτά έχουν ήδη καταθέσει υψηλές εγγυητικές επιστολές προς τον ΑΔΜΗΕ και τη ΡΑΕ ή είναι ήδη υπό κατασκευή.

Η ΕΛΕΤΑΕΝ παρουσίασε στοιχεία με βάση τα οποία η εικόνα για την αιολική ενέργεια στην Ελλάδα διαμορφώνεται σήμερα ως εξής:

Αιολικά Πάρκα σε λειτουργία: 4.268 MW

Αιολικά πάρκα που έχουν επιλεγεί σε διαγωνισμούς ή είναι υπό κατασκευή: 1.722 MW

Σύνολο εν λειτουργία και πλέον ώριμων έργων: 5.990 MW

Σύνολο Βεβαιώσεων Παραγωγού και Αδειών Παραγωγής Αιολικών Πάρκων                                                             30.295 MW

Εκκρεμή αιτήματα για χορήγηση Βεβαιώσεων Παραγωγού                                                                                             16.595 MW

Σύνολο εν ισχύ ΒΠ και αιτημάτων για ΒΠ :                                                                                                                           46.890 MW

Σύνολο υπό ανάπτυξη αιολικών πάρκων με μικρότερο βαθμό ωριμότητας :                                                                  40.900 ΜW

Οι εκκρεμείς αιτήσεις για χορήγηση βεβαίωσης παραγωγού ανέρχονται σε 16.595 MW

Συμπεράσματα

Tα πρακτικά συμπεράσματα από όλα αυτά είναι τα ακόλουθα:

1)        Δεν απεικονίζουν τη μελλοντική πραγματικότητα, οι χάρτες ή οι γραφικές απεικονίσεις που κυκλοφορούν και θεωρούν λανθασμένα ότι θα υλοποιηθούν όλα τα έργα των 40GW, που είναι υπό ανάπτυξη.

2)        Είναι απαραίτητο να αποσαφηνιστεί το ακριβές περιεχόμενο της Βεβαίωσης Παραγωγού που χορηγείται από τη ΡΑΕ. Δεν πρόκειται για κάποια άδεια που παρέχει δικαίωμα υλοποίησης της επένδυσης.

Πρόκειται για τη Βεβαίωση ότι κάποιος φορέας:

(α) έχει καταχωρήσει στο πληροφοριακό σύστημα της ΡΑΕ το ενδιαφέρον του να διερευνήσει αν μπορεί να αδειοδοτήσει αρχικά και να υλοποιήσει στη συνέχεια μια επένδυση Α.Π.Ε. σε συγκεκριμένη θέση και

(β)   έχει αποκτήσει το νόμιμο δικαίωμα να κάνει αυτή τη διερεύνηση εκτελώντας όλες τις απαραίτητες μελέτες και ενέργειες αδειοδότησης εντός των προθεσμιών που προβλέπει η νομοθεσία.

3)        Το Υπουργείο πρέπει να προωθήσει ταχύτερα τη 2η δέσμη μέτρων απλοποίησης της αδειοδοτικής διαδικασίας και να επιταχύνει την ψηφιοποίησή της και την απευθείας ηλεκτρονική διασύνδεση όλων των επιμέρους υπηρεσιών και βημάτων.  Η δουλειά που έχει γίνει στην ΡΑΕ αποτελεί ένα πολύ σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.

Απλοποίηση δεν σημαίνει ότι όλα τα υπό ανάπτυξη έργα εγκρίνονται ταχύτερα.

Σημαίνει ότι σε εύλογο χρόνο, που δεν μπορεί να ξεπερνά την τριετία, πρέπει να λαμβάνεται οριστική απόφαση για την επένδυση, θετική ή αρνητική, έτσι ώστε πολύ σύντομα όλοι να γνωρίζουν τι, πού και πώς θα γίνει. Με τον τρόπο αυτό, δεν θα δημιουργούνται λανθασμένες εντυπώσεις από την παραμονή αιτημάτων σε πολύχρονη εκκρεμότητα.

4)        Η επίτευξη των νέων αυξημένων στόχων για τα νέα αιολικά πάρκα είναι ρεαλιστική, αλλά απαιτεί πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια από όλους: την Πολιτεία, τον επιστημονικό κόσμο, τις επιχειρήσεις.

Απαιτεί επίσης την εγκατάλειψη της αντίληψης ότι αυτό που πρέπει να γίνει, να γίνει κάπου αλλού εκτός από εδώ. Το «Όχι σε όλα» είναι μια συντηρητική και στείρα άποψη. Δεν μπορεί το «Όχι» να καταλαμβάνει ταυτόχρονα και οριζόντια τα πάντα, αφού στερεί τη δυνατότητα να αξιολογηθούν τα οφέλη που απορρέουν για μια κοινωνία από μια τέτοια επένδυση. Όλα πρέπει να σταθμίζονται με βάση τους κανόνες της επιστήμης, της οικονομίας, του περιβάλλοντος και της νομοθεσίας.

Άλλωστε πρόσφατη είναι η τελευταία  έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Διατήρησης της Φύσης (International Union for Conservation of Nature, IUCN) για τη σημασία της Αιολικής Ενέργειας στην προστασία της Βιοποικιλότητας και για τους τρόπους που Βιοποικιλότητα και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μπορεί να συνυπάρξουν. Η έκθεση με τίτλο «Μετριασμός των επιπτώσεων στη βιοποικιλότητα που σχετίζονται με την ανάπτυξη της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας – Mitigating biodiversity impacts associated with solar and wind energy development» περιλαμβάνει κατευθυντήριες γραμμές, οδηγίες και συμβουλές που απευθύνονται κυρίως στους επενδυτές, μελετητές και όσους λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με τις επενδύσεις σε χερσαία και θαλάσσια αιολικά πάρκα και σε ηλιακά συστήματα.

Οι 6 +1 προτάσεις

Εξάλλου, η ΕΛΕΤΑΕΝ παρουσίασε επτά προτάσεις για την ανάπτυξης της αιολικής ενέργειας:

1.  Νέος αυξημένος στόχος Α.Π.Ε. το 2030

Αναθεώρηση του ΕΣΕΚ, με νέα μέτρα και πολιτικές, για την επίτευξη του νέου ευρωπαϊκού στόχου για το κλίμα 55% το 2030

2.  Οι Α.Π.Ε. στην ανταγωνιστική αγορά

2.1.      Νέο σύστημα διαγωνισμών, ειδικών ανά τεχνολογία Α.Π.Ε.

Η οικονομική ανάπτυξη του συστήματος και η βέλτιστη αξιοποίηση των δικτύων απαιτεί οι επόμενοι διαγωνισμοί να είναι ειδικοί ανά τεχνολογία

2.2.      Προϋποθέσεις για την αποτελεσματική συμμετοχή των Α.Π.Ε. στην αγορά

Η πλήρης ανάπτυξη και ωρίμανση μιας καλά σχεδιασμένης ενδοημερήσιας αγοράς με συχνές δημοπρασίες (ή και συνεχή λειτουργία), που θα έχει επιτύχει να διατηρεί για ικανό χρονικό διάστημα επαρκή ρευστότητα, είναι βασική προϋπόθεση για να μπορούν οι καταναλωτές να αξιοποιούν τα οφέλη από την πλήρη συμμετοχή των Α.Π.Ε. στην ανταγωνιστική αγορά. Ομοίως, απαιτείται ικανός ανταγωνισμός στην αγορά εξισορρόπησης.

3.  Απλοποίηση του αδειοδοτικού πλαισίου

Με έμφαση στα τελευταία στάδια της αδειοδότησης, ώστε να προωθηθούν οι ώριμες επενδύσεις.

Απλοποίηση δεν σημαίνει ότι όλες οι αιτήσεις θα εγκρίνονται. Σημαίνει ότι η πολιτεία αποφασίζει οριστικά, θετικά ή αρνητικά, για μια επένδυση εντός εύλογου χρόνου που δεν πρέπει να ξεπερνά τα 3 έτη.

4.  Θεσμικές δράσεις για τα επόμενα μεγάλα βήματα: Αποθήκευση και Θαλάσσια Αιολικά Πάρκα

Ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο με σαφή προβλεψιμότητα και ασφάλεια για την Αποθήκευση και τα ΘΑΠ.

Επενδύσεις σε αναγκαίες υποδομές, με έμφαση στα ναυπηγεία και τα λιμάνια, και ανάπτυξη εγχώριας εφοδιαστικής αλυσίδας.

5.  Διασυνδέσεις

Ανάπτυξη του Συστήματος και διεθνείς διασυνδέσεις, με στόχο να καταστεί η χώρα εξαγωγός πράσινης ενέργειας

6.  Χωροταξικός σχεδιασμός

Η εφαρμογή του υφιστάμενου Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου Α.Π.Ε., που έχει εγκριθεί από το ΣτΕ, αποτελεί βασικό στοιχείο της αδειοδότησης των έργων. Το ΕΧΠ Α.Π.Ε. επικαιροποιείται αυτή την περίοδο. Η επικαιροποίησή του θα πρέπει να επιλύσει προβλήματα εφαρμογής και να αξιοποιήσει την εμπειρία της προηγούμενης δεκαετίας όπως και τη πληροφορία που έχει αποκτηθεί από το επενδυτικό ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί εν τω μεταξύ.

και…

Μικρές Ανεμογεννήτριες: ενεργοποίηση και συμμετοχή

Η προώθηση των Μικρών Ανεμογεννητριών μπορεί να φέρει ευρύτερα στρώματα της κοινωνίας πιο κοντά στην Αιολική Ενέργεια, ώστε περισσότεροι να απολαύσουν τα οφέλη της, όχι μόνο ως καταναλωτές αλλά και ως παραγωγοί.