Η Βρετανία επιστρέφει στις πρώην αποικίες της Ασίας και του Ειρηνικού

Το αυτοκρατορικό σύνδρομο δύσκολα συμβαδίζει με τον κοινοτισμό. Από την 1η Ιανουαρίου 1973 που εντάχθηκε στην ΕΕ έως την 31η Ιανουαρίου 2020 που αποχώρησε, η Βρετανία – ακριβέστερα η Αγγλία – ουδέποτε αισθάνθηκε μέλος τη ευρωπαϊκής οικογένειας. Απαλλαγμένοι από τους εταίρους τους στο «Continent», όπως συνηθίζουν να αποκαλούν την ηπειρωτική Ευρώπη οι Βρετανοί – ακριβέστερα οι Άγγλοι – στρέφονται τώρα προς τις πρώην αποικίες τους. Πρώτο βήμα η ένταξη στην εμπορική συμφωνία CPTPP.

Τον Ιανουάριο της εφετινής χρονιάς, ένα χρόνο δηλαδή μετά το Brexit, η κυβέρνηση του Λονδίνου υπέβαλε αίτηση ένταξης στη Συνεκτική και Προοδευτική Συμφωνία Συνεργασία των χωρών του Ειρηνικού (CPTPP). Και την Τρίτη 22 Ιουνίου η υπουργός Διεθνούς Εμπορίου Λιζ Τρας ξεκινά (διαδικτυακές) διαπραγματεύσεις για την υπογραφή μιας συμφωνίας συνεργασίας σε μια «εμπορική περιοχή που ήταν το μέρος του κόσμου όπου βρίσκονται οι μεγαλύτερες ευκαιρίες για τη Βρετανία». Οι γραμματικοί χρόνοι στη φράση της βρετανίδας υπουργού είναι σαφείς και δεν χρειάζονται ανάλυση.

Μεγάλες προσδοκίες

Η κυβέρνηση του Λονδίνου εγκατέλειψε μια ένωση κρατών με 500 εκατ. καταναλωτές (βέβαια η ΕΕ υποτίθεται ότι είναι κάτι παραπάνω από εμπορική και οικονομική ένωση) και διαπραγματεύεται την ένταξή της σε μιαν άλλη, αμιγώς εμπορική ένωση, με επίσης με 500 εκατ. καταναλωτές. Η CPTPP ιδρύθηκε το 2018 από 11 χώρες που βρέχονται από τον Ειρηνικό Ωκεανό: η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, η Ιαπωνία, η Μαλαισία, η Σιγκαπούρη, το Βιετνάμ, το Μπρουνέι, ο Καναδάς, το Μεξικό, η Χιλή και το Περού.

Η Βρετανία είναι η πρώτη χώρα που αιτείται να ενταχθεί στην CPTPP (οι 11 είναι ιδρυτικές) και, αν ευοδωθούν οι διαπραγματεύσεις, θα είναι η δεύτερη σε μέγεθος οικονομία του εμπορικού «μπλοκ» μετά την Ιαπωνία. Πρόκειται για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου που εξαλείφει ή μειώνει δραστικά (κατά 95%) τους δασμούς στα προϊόντα που διασχίζουν τα σύνορα των κρατών-μελών. Τα κράτη-μέλη, βέβαια, θα πρέπει να συνεργάζονται και να τηρούν ορισμένους κανόνες που αφορούν την παραγωγή των αγαθών, κυρίως των τροφίμων. Οι κανόνες αυτοί, όμως, δεν είναι απαραίτητο να είναι κοινοί. Μπορούν να συναποφασίζονται από δύο ή περισσότερα κράτη-μέλη και να αφορούν μόνο αυτά.

Σύμφωνα με το βρετανικό Υπουργείου για το Διεθνές Εμπόριο, οι εξαγωγές της Βρετανίας προς τις χώρες της Ασίας και του Ειρηνικού θα αυξηθούν κατά 65% μετά την υπογραφή της συμφωνίας και θα φθάσουν τα 37 δισ. στερλίνες (πάνω από 43 δισ. ευρώ) έως το έτος 2030. Επίσης το Υπουργείο σημειώνει ότι θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και προσθέτει ότι η CPTPP συν τω χρόνω θα μπορούσε να μεγαλώσει με την ένταξη των χωρών που χωρών που έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον, δηλαδή των Φιλιππίνων, της Ταϊλάνδης, της Ταϊβάν και της Κορεατικής Δημοκρατίας.

Η γκρίνια δεν θα λείψει

Όπως σημειώνει το BBC, πάντως, οι εμπορικές συμφωνίες που έχει υπογράψει μετά το Brexit το Λονδίνο ενδέχεται να ξεσηκώσουν πολιτικές διαμάχες στη χώρα. Ως παράδειγμα ο κρατικός βρετανικός όμιλος ΜΜΕ αναφέρει τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου που υπέγραψε η κυβέρνηση του Μπορίς Τζόνσον με την Αυστραλία. «Οι Βρετανοί αγρότες υποστηρίζουν ότι οι εισαγωγές από την Αυστραλία θα μπορούσαν να ρίξουν τις τιμές των προϊόντων τους και να υπονομεύσουν το επίπεδο ευημερίας τους», αναφέρει στην ιστοσελίδα του το BBC.

Η βρετανίδα υπουργός Διεθνούς Εμπορίου πανηγύρισε ότι «η ένταξη στην CPTPP θα είναι μια μεγάλη ευκαιρία που δεν θα πρέπει να χάσει η χώρα». Αλλά η αρμόδια για θέματα εμπορίου συντάκτρια του BBC Ντάρσινι Ντέιβιντ σημειώνει ότι το Λονδίνο έχει ήδη υπογράψει εμπορικές συμφωνίες με οκτώ από τα μέλη της CPTPP. Και με την πλήρη ένταξη η βρετανική οικονομία θα αυξήσει το ΑΕΠ της κατά μόλις 0,1%. Επίσης η Ντέιβιντ σημειώνει ότι δεν είναι ακόμα γνωστό ποιες παραχωρήσεις θα χρειαστεί να κάνει το Λονδίνο για να ενταχθεί και επίσης πόσο θα διαρκέσουν οι διαπραγματεύσεις.

Ο αμερικανικός παράγοντας

Η βρετανίδα δημοσιογράφος εκτιμά ότι το μεγάλο όφελος από την ένταξη στην CPTPP θα ερχόταν αν εντάσσονταν οι ΗΠΑ στο μπλοκ. Αλλά ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν μέχρι στιγμής δεν έχει εκφράσει τέτοια πρόθεση, σημειώνει η Ντέιβιντ. Και προσθέτει ότι η ίδια η υπουργός Λιζ Τρας τής αποκάλυψε ότι στόχος της κυβέρνησης είναι να συνεχιστούν οι διακοπείσες προ ολίγων μηνών διμερείς διαπραγματεύσεις μεταξύ Βρετανίας και ΗΠΑ για την υπογραφή εμπορικής συμφωνίας.

Όπως και να έχει το πράγμα, η κυβέρνηση Τζόνσον διακηρύσσει ότι η ένταξη στην CPTPP θα μειώσει τους δασμούς στις εξαγωγές προϊόντων όπως τα αυτοκίνητα και το ουίσκι. Θα παρατηρούσε κανείς ότι για τα αυτοκίνητα πιθανότατα κάτι τέτοιο να συμβεί. Το ουίσκι όμως παράγεται κατά κύριο λόγο στη Σκωτία. Και η τοπική κυβέρνηση του Εδιμβούργου μελετά τη διεξαγωγή δεύτερου δημοψηφίσματος με το ερώτημα της απόσχισης της Σκωτίας από το Ηνωμένο Βασίλειο και της επανένταξής της στην ΕΕ.