Γερμανία: Ο πολιτικός και εκλογικός αντίκτυπος των φονικών πλημμυρών

Το καλοκαίρι του 2002 το εκλογικό παιχνίδι για τον Γκέρχαρντ Σρέντερ και την «κοκκινοπράσινη» κυβέρνησή του (Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινοι) έμοιαζε χαμένο. Έχοντας αποδεχθεί εκείνο που φαινόταν μοιραίο, την παράδοση δηλαδή της εξουσίας στον υποψήφιο καγκελάριο των Χριστιανοδημοκρατών Έντμουντ Στόιμπερ, ο bon vivant πλην ρεαλιστής καγκελάριος απολάμβανε τις διακοπές με την τέταρτη σύζυγό του Ντόρις Κεπφ. Μέχρι που τον Αύγουστο της χρονιάς εκείνης άνοιξαν οι ουρανοί στη Γερμανία – κακή ώρα, όπως τις τελευταίες ημέρες.

Οι πλημμύρες έπληξαν κυρίως τα ανατολικά κρατίδια. Ο Έλβας ξεχείλισε και η ευρύτερη περιοχή της Δρέσδης βυθίστηκε στο νερό. Αμέσως ο καγκελάριος κινητοποιήθηκε. Επέστρεψε από τις διακοπές, φόρεσε τις γαλότσες του και έτρεξε στις περιοχές που χτύπησε η θεομηνία.

Οι φωτογραφίες του να τσαλαβουτά στις λάσπες δίπλα στους απελπισμένους πληγέντες που του εξηγούσαν πώς έγινε το κακό και του πρότειναν δράσεις που έπρεπε άμεσα να αποφασίσει η κυβέρνηση, έκαναν το γύρο του κόσμου.

Στις εκλογές της 22ης Σεπτεμβρίου ο Σρέντερ και οι Σοσιαλδημοκράτες πέτυχαν μια από τις μεγαλύτερες πολιτικές «επιστροφές» που έχουν καταγραφεί ποτέ στην ιστορία των εκλογικών αναμετρήσεων. Κέρδισαν έστω και με βραχεία κεφαλή τους Χριστιανοδημοκράτες (3 έδρες διαφορά στη Bundestag).

Μια δεκαετία μετά την ενοποίηση, οι απογοητευμένοι από τους Δυτικούς Ανατολικογερμανοί ανέβαλαν για λίγα χρόνια την ήδη καταγεγραμμένη στροφή τους προς τα άκρα (πρώην κομμουνιστές και φιλοναζιστές) και ο Σρέντερ ανανέωσε τη θητεία του για να εφαρμόσει την περιβόητη (ή μήπως διαβόητη;) Ατζέντα 2010, που κατά μερικούς μελετητές συνέβαλε τα μάλα για να ξεσπάσει η ευρωπαϊκή κρίση χρέους δέκα χρόνια αργότερα.

Η Μέρκελ στους πληγέντες

Η Άνγκελα Μέρκελ δεν έβαλε γαλότσες. Με τα χαμηλά μποτάκια της και ένα πιο σπορ σύνολο ξεκίνησε τις περιοδείες στις (πολύ πιο εκτεταμένες συγκριτικά με το 2002, ακόμα με το 2013) περιοχές της δυτικής και κεντρικής χώρας που επλήγησαν από τις φονικές πλημμύρες της περασμένης εβδομάδας συμπάσχοντας με τους συγγενείς των θυμάτων της εκατόμβης και υποσχόμενη αρωγή του κράτους σε όσους έχασαν τις περιουσίες τους.

Η πρώτη εκταμίευση για την αντιμετώπιση των επειγουσών αναγκών θα φθάνει τα 400 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης που επικαλούνται εσωτερικό κυβερνητικό έγγραφο.

Την Τρίτη από τη Ρηνανία-Βόρεια Βεστφαλία και τη Βάδη η Μέρκελ εξήγγειλε βοήθεια δισεκατομμυρίων ευρώ για την ανοικοδόμηση των πληγεισών περιοχών, «τις αμέσως επόμενες ημέρες και δίχως γραφειοκρατικά προσκόμματα».

Οι εφετινές πλημμύρες, πέρα από τους 171 νεκρούς που άφησαν πίσω τους – αριθμός πρωτοφανής, που ξεπερνά τους 200 αν συνυπολογιστούν και τα θύματα στο γειτονικό Βέλγιο) θα αποδειχθούν οι πλέον κοστοβόρες για τις γερμανικές επιχειρήσεις, σύμφωνα με εκτιμήσεις των γερμανικών ενώσεων εργοδοτών. Πιο δαπανηρές από εκείνες του 2013, όταν είχαν «φουσκώσει» ο Έλβας και ο Δούναβης και είχαν πλημμυρίσει τεράστιες εκτάσεις σε οκτώ κρατίδια.

Τότε, προ οκταετίας, το κόστος των υλικών καταστροφών είχε φθάσει στα 9,3 δισ. ευρώ, σύμφωνα με το γερμανό (Σοσιαλδημοκράτη) πολιτικό και πρώην κεντρικό τραπεζίτη Γιεργκ Άσμουσεν. Η τότε κυβέρνηση της Άνγκελα Μέρκελ είχε εκταμιεύσει 8 δισ. ευρώ για την αποκατάσταση των ζημιών μόνο των γερμανικών επιχειρήσεων. Το κόστος της αρωγής στους πληγέντες πολίτες υπό μορφή αμέσων χορηγήσεων και εγγυήσεων ήταν πολύ υψηλότερο.

Οι σημερινοί πολιτικοί πρωταγωνιστές

Τη φορά αυτή η καγκελάριος που θα εγκρίνει τα κονδύλια της αποκατάστασης (τα πρώτα τουλάχιστον) δεν θα εκτεθεί στη λαϊκή βούληση στις εκλογές του προσεχούς Σεπτεμβρίου. Υποψήφιος καγκελάριος του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος θα είναι ο Άρμιν Λάσετ.

Επιπλέον, η Μέρκελ ηγείται μιας κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού με τους Σοσιαλδημοκράτες οι οποίοι, κατά παράδοση, όποτε συνεργάζονται στην κυβέρνηση με τους Χριστιανοδημοκράτες βγαίνουν εκλογικά ζημιωμένοι. Πράγμα λογικό αφού μοιράζονται την κυβερνητική ευθύνη και τη φθορά και χάνουν το πλεονέκτημα της εναλλακτικής πολιτικής επιλογής για τους ψηφοφόρους.

Ποιος θα είναι, εν προκειμένω, ο εκλογικός αντίκτυπος της εφετινής θεομηνίας στη Γερμανία, σε μια συγκυρία δημοσκοπικής υποχώρησης των Σοσιαλδημοκρατών και κυρίως των Πρασίνων, που εμπνέουν πλέον στο εκλογικό σώμα ελάχιστο από τον ενθουσιασμό που ενέπνεαν προ ολίγων μηνών, όταν είχε αναλάβει το «τιμόνι» και το χρίσμα της υποψήφιας καγκελαρίου η Αναμπέλα Μπέρμποκ;

Συσπείρωση στην κυβέρνηση

Ο κανόνας σε περιπτώσεις σεισμών, λιμών και καταποντισμών, όπως καταδείχθηκε με εμβληματικό τρόπο στην περίπτωση επανεκλογής του Σρέντερ το 2002, είναι οι πολίτες να συσπειρώνονται πολιτικά γύρω από τους ηγέτες και τα κόμματα που ασκούν την εξουσία.

Αυτά σχεδιάζουν, εξάλλου, και δρομολογούν τα προγράμματα αρωγής των πληγέντων και αποκατάστασης των ζημιών.

Εν προκειμένω στη Γερμανία οι Πράσινοι, που προέβαλλαν ως η εναλλακτική επιλογή αφού δεν μετέχουν στην τέταρτη και τελευταία κυβέρνηση Μέρκελ, και πριν από την καταστροφή έχαναν σημαντικό έδαφος δημοσκοπικά και έμοιαζε ήδη απίθανο να διεκδικήσουν την πρωτιά στις εκλογές. Τώρα οι απώλειές τους έναντι των κυβερνώντων κομμάτων λογικά θα διευρυνθούν.

Οι Σοσιαλδημοκράτες (πάντα πριν από την καταστροφή) πλήρωναν το τίμημα της πολιτικής φθοράς ως συγκυβερνώντες. Αλλά ο ηγέτης τους υποψήφιος καγκελάριος (και υπουργός Οικονομικών) είχε ήδη περιπλέξει την κατάσταση: ενώ το κόμμα του απλώς διεκδικούσε δημοσκοπικά τη δεύτερη θέση από τους καταβυθιζόμενους Πράσινους, ο ίδιος προέβαλλε ως πρώτος στις επιλογές του εκλογικού σώματος για διάδοχος της Μέρκελ στην Καγκελαρία!

Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Infratest dimap/ARD, που δημοσίευσε στις 7 Ιουλίου η Deutsche Welle, στο ερώτημα «ποιος θα θέλατε να είναι ο επόμενος καγκελάριος» o Σολτς είχε «τσιμπήσει» 3 εκατοστιαίες μονάδες και είχε φθάσει στο 29% των προτιμήσεων των Γερμανών ψηφοφόρων, ξεπερνώντας τον Χριστιανοδημοκράτη υποψήφιο Λάνσετ που είχε χάσει μία μονάδα συγκριτικά με παλαιότερη δημοσκόπηση και είχε πέσει στο 28% – η Μπέρμποκ είχε το 18% των προτιμήσεων, ενώ 25% των ερωτηθέντων δεν είχε άποψη.

Ο αυτοκτονικός Λάσετ

Οι Γερμανοί, δηλαδή, θα επιθυμούσαν μια κυβέρνηση (συνασπισμού βέβαια) που θα ηγείται σαφώς το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα, αλλά θα έχει για καγκελάριο τον Σοσιαλδημοκράτη Όλαφ Σολτς (ο οποίος, παρεμπιπτόντως, αποδείχθηκε υπερδραστήριος στις περιοδείες του στις κατεστραμμένες από την πρόσφατη θεομηνία περιοχές μοιράζοντας υποσχέσεις και δίνοντας κουράγιο στους πληγέντες).

Τι κατάφερε να κάνει τις δύσκολες αυτές ημέρες για όλους τους Γερμανούς ο Άρμιν Λάσετ; Κατάφερε να τους εξοργίσει! Τον είδαν στις οθόνες των τηλεοράσεών τους να συνοδεύει τον πρόεδρο της χώρας Βάλτερ Σταϊνμάιερ στο κρατίδιο στο οποίο είναι μάλιστα ο ίδιος πρωθυπουργός, τη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία.

«Θρηνούμε μαζί με όσους έχουν χάσει την οικογένεια, τους γνωστούς, τους συγγενείς τους», δήλωνε μπροστά στις κάμερες ο Σταϊνμάιερ στην πόλη Έρφστατ, που επλήγη περισσότερο στην περιοχή. Και πίσω του, σε δεύτερο πλάνο, ο Λάνσετ φαινόταν να ξεκαρδίζεται στα γέλια μιλώντας με τους συνεργάτες του!

«Δεν μπορεί να συμπονάς και να γελάς έτσι, δεν γίνεται», έγραφε την επομένη η «Bild» για το τρανταχτό και ακατάσχετο γέλιο του Λάνσετ που διήρκεσε… 20 ολόκληρα δευτερόλεπτα (πολύ για Γερμανό ακόμα και μέσα σε μπυραρία).

Θα έχει σίγουρα πολιτικό αντίκτυπο η βιντεοσκοπημένη (άρα διαρκώς επίκαιρη) αποκοτιά του Λάνσετ. Μένει να φανεί πόσο θα κοστίσει εκλογικά στον ίδιο και στο κόμμα του.