Εκτός σχεδίου: Πώς θα χτίζουμε, πώς κατοχυρώνονται οι ιδιοκτήτες

Αν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας μέχρι την 1η Ιουλίου 2001 (έστω κι αν έχουν μεταγραφεί μεταγενέστερα) και η έκταση δεν διεκδικείται από το Δημόσιο, τότε η κυριότητα της έκτασης κατοχυρώνεται υπέρ των ιδιωτών. Αυτό προβλέπεται σε τροπολογία του υπουργείου Περιβάλλοντος (που κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου για τα απόβλητα) μέσω της οποίας επιχειρείται να δοθεί λύση στις ιδιοκτησιακές διαφορές του Δημοσίου με τους ιδιώτες. Με άλλη τροπολογία προσδιορίζεται η επιφάνεια δόμησης σε εκτός σχεδίου οικόπεδα η οποία κυμαίνεται από 86 τ.μ. για οικόπεδο έως 750 τ.μ. έως 186 τ.μ. για οικόπεδο 2.000 τ.μ.

Στο πλαίσιο αυτό συγκροτούνται Συμβούλια Ιδιοκτησίας με έδρα την Κέρκυρα, το Ηράκλειο Κρήτης, τη Μυτιλήνη και τον Πειραιά. Οπως επισημαίνεται στην τροπολογία, η κρίση του Συμβουλίων σχηματίζεται με ελεύθερη εκτίμηση των αποδεικτικών στοιχείων «υπόκειται δε στην έγκριση του υπουργού Περιβάλλοντος, δυνάμενου να αποδεχτεί ή μη αυτή, εν όλω ή εν μέρει, αλλά επ’ ωφελεία του Δημοσίου, όχι όμως και να τροποποιήσει αυτήν εις βάρος του Δημοσίου».

Η διατύπωση αυτή, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, είναι «αόριστη» και αφήνει περιθώρια να διεκδικήσει το Δημόσιο περιουσιακά στοιχεία σε βάρος ιδιωτών, ενώ μπορεί να καθυστερήσει και η όλη διαδικασία. Την ίδια ώρα, αποσαφηνίζεται πως το Δημόσιο δεν ασκεί ένδικα μέσα κατά αποφάσεων του κτηματολογικού δικαστή με τις οποίες αναγνωρίζεται η κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα ιδιωτών ή νομικών προσώπων δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα εφόσον δεν διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητάς του.

Επιπλέον, με την τροπολογία επιχειρείται το ξεμπλοκάρισμα των μεταβιβάσεων, αφού προβλέπεται σε μια έκταση που έχει και δασικό τμήμα, να μπορεί να μεταβιβαστεί το «καθαρό» μέρος της χωρίς η πράξη αυτή να θεωρηθεί κατάτμηση. «Η μεταβίβαση αυτοτελών ιδιωτικών δασοτεμαχίων που δεν συνορεύουν μεταξύ τους, καθώς και η μεταβίβαση ιδανικού εξ’ αδιαίρετου μεριδίου ιδιωτικού δάσους ή δασικής έκτασης δεν συνιστά κατάτμηση», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Το νέο τοπίο

Η επιτρεπόμενη δόμηση για κατοικία σε οικόπεδο 2.000 τετραγωνικών μέτρων δεν μπορεί να ξεπερνάει τα 186 τετραγωνικά μέτρα. Στα οικόπεδα από 1.200 έως και 2.000 τετραγωνικά μέτρα η επιτρεπόμενη δόμηση περιορίζεται στα 136 τετραγωνικά μέτρα (από τα 150 τ.μ. που ισχύει σήμερα), ενώ σε οικόπεδα από 750 έως 1.200 τετραγωνικά μέτρα, η δόμηση διαμορφώνεται στα 86 τετραγωνικά μέτρα (από τα 100 τ.μ. που ισχύει σήμερα).

Αυτό προβλέπεται σε 2η τροπολογία του υπουργείου Περιβάλλοντος μέσω της οποίας ξεκαθαρίζεται το τοπίο για το πώς και πόσο μπορούν να χτίζουν στις εκτός σχεδίου περιοχές.

Η τροπολογία καθορίζει με μαθηματικό τύπο την ανωτάτη επιτρεπόμενη δόμηση από τα 86 έως τα 186 τετραγωνικά μέτρα, ενώ επανακαθορίζει το τέλος εκτός σχεδίου δόμησης, που θα επιβαρύνει τις οικοδομικές άδειες από 250 έως 5.000 ευρώ (σ.σ.: 5% επί του κόστους του συμβατικού προϋπολογισμού του έργου ή πέντε τις χιλίοις στην περίπτωση που γίνεται χρήση αναλυτικού προϋπολογισμού, το οποίο αποδίδεται στο Πράσινο Ταμείο για τη χρηματοδότηση δράσεων στις εκτός σχεδίου περιοχές).

Σημειώνεται πως πρόκειται για ρυθμίσεις στις εκτός σχεδίου δόμησης και είναι συνέχεια του νόμου που ψηφίστηκε τον προηγούμενο Δεκέμβριο (είναι ο νόμος 4559/2020), που θέτουν για την παρέκκλιση δόμηση σε οικόπεδα μικρότερα των τεσσάρων στρεμμάτων περιορισμούς δόμησης και μεταβατική διετία έως το 2022 για την οριστική κατάργησή της.