Πυρκαγιές – Πως θα χορηγείται η αποζημίωση στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις

Διευκρινίσεις όσον αφορά στην αποζημίωση αγροτικών εκμεταλλεύσεων, που έχουν πληγεί από τις πρόσφατες πυρκαγιές δίνονται με σχετική εγκύκλιο του υπουργείου Οικονομικών.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο δικαιούχοι επιχορήγησης είναι μεταξύ άλλων και οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Ειδικότερα, στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, περιλαμβάνονται γεωργικές ή κτηνοτροφικές μονάδες οι οποίες ανήκουν σε ένα ή περισσότερα φυσικά πρόσωπα ή και σε νομικά πρόσωπα. Επίσης, δικαιούχοι επιχορήγησης μπορεί να είναι και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, εγγεγραμμένοι στο μητρώο αγροτών και αγροτικών εκμεταλλεύσεων.

Περαιτέρω, δικαιούχοι – όπως ορίζεται παρακάτω – μπορεί να είναι και φυσικά πρόσωπα που δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, αλλά κατέχουν αγροτικές εκμεταλλεύσεις.

Στην περίπτωση αυτή, η επιχορήγηση δεν ξεπερνά το πενήντα τοις εκατό (50%) της επιχορήγησης που καθορίζεται για τις λοιπές επιχειρήσεις και αγροτικές εκμεταλλεύσεις, μετά από έκδοση σχετικής κοινής υπουργικής απόφασης.

Για τις παραπάνω κατηγορίες είναι δικαιούχοι της ενίσχυσης εφόσον:

• ασκούσαν νόμιμη οικονομική δραστηριότητα – σχετιζόμενη με την πληττόμενη εκμετάλλευση – την ημέρα επέλευσης της θεομηνίας και συνεχίζουν να λειτουργούν (με το ίδιο ΑΦΜ) κατά το χρόνο καταβολής της,
• έχουν την έδρα τους ή ασκούν νόμιμα την δραστηριότητά τους στις οριοθετημένες με σχετικές ΚΥΑ περιοχές που επλήγησαν,
• έχουν υποστεί υλικές ζημίες σε στοιχεία ενεργητικού τους ως άμεση συνέπεια της πυρκαγιάς,
• υποβάλλουν δήλωση ενιαίας ενίσχυσης στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Ελέγχου (ΟΣΔΕ),
• έχουν εκπληρώσει την υποχρέωση καταβολής της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς στον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ).

Όσον αφορά τις καλυπτόμενες ζημίες, επισημαίνεται ότι για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, ενισχύσεις, οι οποίες χορηγούνται βάσει του Κανονισμού Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ), δύνανται να χορηγούνται και βάσει του ν.4797/2021, με την επιφύλαξη των Κανονισμών του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) για την ασφάλιση της φυτικής παραγωγής και του ζωικού κεφαλαίου.

Σε κάθε περίπτωση, η επιχορήγηση μπορεί να καλύπτει μέρος των υλικών ζημιών οι οποίες θα καταγραφούν από τις αρμόδιες, για την καταγραφή και αποτίμηση ζημιών, επιτροπές κρατικής αρωγής της κάθε Περιφέρειας και οι οποίες προκλήθηκαν από την πυρκαγιά σε στοιχεία ενεργητικού, όπως κτιριακές εγκαταστάσεις, εξοπλισμός, πρώτες ύλες, εμπορεύματα, φορτηγά αυτοκίνητα δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης, καθώς και αυτοκίνητα επαγγελματικής χρήσης, μέσα παραγωγής, συμπεριλαμβανομένου και του εγγείου κεφαλαίου και αποθηκευμένα προϊόντα, τα οποία καταγράφηκαν ως κατεστραμμένα.

Ειδικότερα, για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις στις ζημιές σε εξοπλισμό, πρώτες ύλες, εμπορεύματα και μέσα παραγωγής, δύναται να περιλαμβάνονται ζημιές που έχουν συνάφεια με το αντικείμενο και τη δραστηριότητα της αγροτικής εκμετάλλευσης, όπως ενδεικτικά:

– Μηχανολογικός εξοπλισμός: τρακτέρ, μηχανήματα συγκομιδής, αντλιοστάσια, θερμοκήπια, πομώνες, κλπ.

– Πρώτες ύλες: λιπάσματα, οι ζωοτροφές, κλπ.

– Εμπορεύματα: αποθέματα γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής.

– Μέσα παραγωγής: για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, ως μέσα παραγωγής νοούνται και το έγγειο κεφάλαιο, τα δέντρα πολυετούς καλλιέργειας, κλπ.

Επισημαίνεται ότι με τη διαδικασία του ν.4797/2021 δεν καλύπτονται άλλες κατηγορίες ζημιών πέραν των ζημιών σε στοιχεία ενεργητικού που προβλέπονται στο νόμο. Τυχόν επιπλέον ενισχύσεις που προβλέπονται στον Κανονισμό ΚΟΕ, όπως ενισχύσεις για απώλεια εισοδήματος λόγω ανασύστασης φυτικού κεφαλαίου.

Τι ισχύει για το ζωικό κεφάλαιο και η φυτική παραγωγή

Επίσης, με τη διαδικασία του ν.4797/2021 δεν αποζημιώνεται το ζωικό κεφάλαιο και η φυτική παραγωγή. Απώλειες ζωικού κεφαλαίου (αιγοπροβάτων, βοοειδών, μελισσοσμηνών, κυψελών) που είχε δηλωθεί στον ΕΛΓΑ μέσω της Δήλωσης Καλλιέργειας Εκτροφής και εφόσον είχε καταβληθεί η Ειδική Ασφαλιστική Εισφορά στον ΕΛΓΑ, αποζημιώνονται από τον ΕΛΓΑ, σύμφωνα με τον Κανονισμό ασφάλισης ζωικού κεφαλαίου

Ειδικά στην περίπτωση των πυρκαγιών, δεν αποζημιώνονται από τον ΕΛΓΑ απώλειες φυτικού κεφαλαίου, σύμφωνα με τον Κανονισμό ασφάλισης φυτικής παραγωγής. Ωστόσο επισημαίνεται ότι οι απώλειες των δέντρων πολυετούς καλλιέργειας δύναται να αποζημιωθούν ως μέσα παραγωγής, σύμφωνα με τις διαδικασίες του ν.4797/2021.

Όσον αφορά τις επιτροπές κρατικής αρωγής, υπενθυμίζεται ότι στις περιπτώσεις ζημιών σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις και ειδικότερα σε μέσα παραγωγής (έγγειο κεφάλαιο, δέντρα πολυετούς καλλιέργειας), στις αρμόδιες επιτροπές συμμετέχουν και στελέχη του ΕΛΓΑ.

Επισημαίνεται δε ότι, μέχρι τη λειτουργία του εθνικού μητρώου στελεχών επιτροπών κρατικής αρωγής, προβλέπεται μεταβατικά ότι οι επιτροπές δύναται να στελεχώνονται και με υπαλλήλους του στενού και ευρύτερου δημοσίου τομέα, συμπεριλαμβανομένων και στελεχών του ΕΛΓΑ, καθώς και μέλη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), του Οικονομικού Επιμελητήριου Ελλάδος (ΟΕΕ) και του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤΕΕ).

Τέλος, επισημαίνεται ότι οι επιτροπές κρατικής αρωγής, για το σκοπό εκτίμησης ζημιών σε αγροτικές εκμεταλλεύσεις, δύνανται να αξιοποιούν και εκθέσεις και στοιχεία που προσκομίζονται από τον ΕΛΓΑ. Ειδικότερα, ο ΕΛΓΑ θα υποβάλει στις επιτροπές πορίσματα εξατομικευμένων εκτιμήσεων αναφορικά με το ύψος της ζημίας που μπορεί να καλυφθεί ανά αγροτική εκμετάλλευση, προκειμένου να είναι δυνατή η αποτελεσματικότερη και ταχύτερη καταγραφή και εκτίμηση των ζημιών. Συνεπώς, η συνεργασία των επιτροπών με τον ΕΛΓΑ είναι καθοριστική για την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκτίμησης.