Μια δύσκολη σχέση

Στην Ελλάδα η Ανγκελα Μέρκελ, έχει μόνο φίλους ή εχθρούς. Εχει ανθρώπους που θεωρούν ότι αυτή ευθύνεται για τη μείωση των εισοδημάτων που έφεραν τα τρία μνημόνια. Υπάρχουν και άλλοι που καταλαβαίνουν ότι η στάση της αποσκοπούσε στην προαγωγή του κοινού ευρωπαϊκού καλού και την τήρηση των κανόνων. Τώρα που έχει φτάσει στο τέλος της πολιτικής της καριέρας, αποτιμώνται και άλλες αποφάσεις της ακόμα πιο επίκαιρες. Την ώρα που η υπηρεσιακή καγκελάριος της Γερμανίας έφτιαχνε τις αποσκευές της για το τελευταίο της, με αυτή την ιδιότητα, ταξίδι προς την Ελλάδα, ο επίσης υπηρεσιακός υπουργός Οικονομίας άλλαζε τα δεδομένα στην οικονομία. Ο Πέτερ Αλτμάιερ μείωσε την πρόβλεψη για την ανάπτυξη για φέτος κατά 25% από 3,5% σε 2,6%. Αιτία σε αυτή την εσπευσμένη, λίγες εβδομάδες πριν από το κλείσιμο της χρονιάς, κίνηση, είναι το συντριπτικό κόστος ενέργειας και τα σημεία συμφόρησης στην αλυσίδα εφοδιασμού για ημιαγωγούς. Εξαρτήματα πολύτιμα για την αυτοκινητοβιομηχανία. Ολα αυτά έχουν προκαλέσει μεγάλη πίεση σε όλες τις οικονομίες.

Η έκρηξη δεν θα συμβεί φέτος, πρόσθεσε. Στην ουσία η επιστροφή της γερμανικής οικονομίας στα προ της πανδημίας επίπεδα μετατέθηκε για το 2022. Το πρόβλημα, ωστόσο, τουλάχιστον στο σκέλος του αυξημένου ενεργειακού κόστους αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό σε μια απόφαση της Ανγκελα Μέρκελ που εκ των υστέρων στη Γερμανία λένε ότι ήταν λάθος. Ή ότι βιάστηκε. Συγκεκριμένα, πριν από μια δεκαετία, στον απόηχο της καταστροφής της πυρηνικής μονάδας στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας, η γερμανίδα καγκελάριος ανακοίνωσε ότι η χώρα θα έκλεινε οριστικά οκτώ από τους 17 αντιδραστήρες της και δεσμεύτηκε να κλείσει τους υπόλοιπους μέχρι το τέλος του 2022. Δέκα χρόνια αργότερα, χτυπημένη από τη χειρότερη ενεργειακή κρίση στην ευρωπαϊκή ιστορία και χωρίς δυνατότητες αντίδρασης τα πράγματα έχουν αλλάξει. Είναι πλέον αναγκασμένη τις τελευταίες μέρες της πολιτικής της καριέρας, να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις της Ρωσίας για το καθεστώς προμήθειας φυσικού αερίου. Την ίδια στιγμή είναι επίσης υποχρεωμένη να βλέπει τη Γαλλία να απολαμβάνει χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας λόγω της διατήρησης των πυρηνικών της εργοστασίων.

Η πολιτική καριέρα της κ. Μέρκελ, τώρα που φτάνει η ώρα της αποτίμησης, δεν πρόκειται να κριθεί από μια της απόφαση, ούτε από μια της δήλωση. Αυτό ισχύει και για το ενεργειακό. Ισχύει και για τις σχέσεις με την Ελλάδα. Γνωρίζουμε ότι το 2010 ο μύθος του «τεμπέλη» Ελληνα, που δίχασε Βορρά και Νότο στην Ευρώπη, ξεκίνησε από μια κομματική της ομιλία. Η περίφημη βόλτα της τον Οκτώβριο του 2010 με τον γάλλο πρόεδρο Σαρκοζί στην παραλιακή πόλη Ντοβίλ της Γαλλίας, γνωρίζουμε ότι μας έδωσε την τελική «σφαλιάρα». Εδωσε το μήνυμα στους ομολογιούχους δανειστές ότι μπορεί να μην πάρουν πίσω τα λεφτά τους και προετοίμασε το δεύτερο μνημόνιο.

Γνωρίζουμε όμως και τη φράση της ότι «αν αποτύχει το ευρώ θα αποτύχει και η Ευρώπη», που συνόδευσε την απόφαση έγκρισης του πρώτου προγράμματος στήριξης της ελληνικής οικονομίας. Κυρίως όμως γνωρίζουμε ότι χωρίς τη Μέρκελ η ΕΕ μπορεί να είχε πάψει να υπάρχει. Ειδικά για την Ελλάδα η σχέση μπορεί να ήταν για μεγάλο διάστημα επώδυνη, άνιση, γεμάτη αγκάθια, αμηχανία και κυνισμό. Αλλά αν δεν είχε πει εκείνη το μεγάλο ναι το 2015, τότε η χώρα μπορεί να ήταν ήδη 6 χρόνια εκτός ΕΕ, ακόμα πιο φτωχή και με πιο δύσκολο μέλλον…