Χρειαζόμαστε πράγματι αληθινά όπλα στις ταινίες;

Επαγγελματίες σε κάθε επίπεδο της κινηματογραφικής και της τηλεοπτικής βιομηχανίας συζητούν τον ρόλο των αληθινών όπλων στα γυρίσματα ταινιών και τους κινδύνους που αυτά ενέχουν, μετά τον θανατηφόρο πυροβολισμό στο γουέστερν «Rust» του Άλεκ Μπάλντουιν.

Με τις εταιρείες κινηματογραφικών παραγωγών να υποστηρίζουν ότι επανεξετάζουν τις πολιτικές ασφαλείας τους, ορισμένοι παραγωγοί αποφάσισαν ότι θα σταματήσουν να χρησιμοποιούν όπλα που εκτοξεύουν αβολίδωτα φυσίγγια στις δικές τους παραγωγές. Μεταξύ αυτών και η αστυνομική σειρά του ABC «The Rookie» και το δράμα υπερηρώων της Amazon «The Boys», του οποίου ο κύριος παραγωγός, Έρικ Κρίπκε, έγραψε στο Twitter, την περασμένη Παρασκευή, ότι «δεν θα χρησιμοποιηθούν ξανά άσφαιρα όπλα σε κανένα από τα γυρίσματά μου». Τα μέλη της οικογένειας του Μπράντον Λι, του ηθοποιού που σκοτώθηκε σε ατύχημα με όπλο, το 1993, πιέζουν για αυστηρότερα μέτρα ασφαλείας για τη χρήση όπλων σε όλη τη βιομηχανία. Άλλοι ελπίζουν ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν ξανά αληθινά όπλα κατά τη διάρκεια γυρισμάτων, υποστηρίζοντας ότι και οι απομιμήσεις μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους σε μία εποχή όπου η χρήση των οπτικών εφέ είναι ευρέως διαδεδομένη.

Ωστόσο, ορισμένοι προμηθευτές όπλων και άλλοι υποστηρικτές της χρήσης αληθινών όπλων στον κινηματογράφο και την τηλεόραση υποστηρίζουν ότι μόνο τα αληθινά όπλα μπορούν να προσδώσουν κάποιου είδους ρεαλισμό στις παραγωγές. Επισημαίνουν, επίσης, ότι η βιομηχανία έχει επιτυχώς αλλάξει τις πολιτικές της επί του ζητήματος, τρεις δεκαετίες μετά τον θάνατο του Λι, παραπέμποντας σε αναφορές που δείχνουν ότι τα μέλη του συνεργείου από τη ταινία «Rust» δεν ακολούθησαν τις διαδικασίες ασφαλείας της εταιρείας.

Ο Στεφάν Φλιτ, επόπτης οπτικών εφέ στο “The Boys” και σε άλλες σειρές, όπως το “Timeless” του NBC και το “Iron Fist” της Marvel, λέει ότι δεν θα εργάζεται εις το εξής σε καμία παραγωγή που θα απαιτεί τη χρήση αληθινών όπλων. Στα γυρίσματα, τέτοια όπλα χρησιμοποιούνται για να πυροβολούν φυσίγγια που είναι γεμισμένα μόνο με πυρίτιδα, σε αντίθεση με τα ψεύτικα όπλα από χυτευμένο πλαστικό ή απομιμήσεις “airsoft” που γεμίζουν με αέριο, ελατήρια ή ηλεκτρικό ρεύμα.

Η ασφάλεια δεν είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο και άλλες παραγωγές θα πρέπει να σκεφτούν να κάνουν το ίδιο, ο Φλιτ αναφέρει: «Αυτό που ουσιαστικά έχει σημασία είναι ο χρόνος και το χρήμα. Από καθαρά υλικοτεχνικής και οικονομικής απόψεως, δεν είναι και τόσο λογικό να χρησιμοποιούμε αληθινά όπλα».

H χρήση άσφαιρων όπλων επιβραδύνει τα γυρίσματα, καθώς θα πρέπει να τηρηθούν συγκεκριμένες οδηγίες, αναφέρει ο ίδιος. Τακτικοί έλεγχοι ασφαλείας στα όπλα, η διαδικασία καθαρισμού μετά τα γυρίσματα σκηνών με καπνογόνα όπλα, η ειδοποίηση των γειτόνων που βρίσκονται κοντά στα γυρίσματα ότι πρόκειται να ακούσουν πυροβολισμούς—όλα αυτά χρειάζονται χρόνο, πράγμα που μεταφράζεται σε υψηλότερο κόστος παραγωγής, συνεχίζει ο ίδιος. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο πολλοί παραγωγοί, ειδικά στην τηλεόραση, κάνουν ήδη ευρεία χρήση άσφαιρων όπλων χωρίς εκρηκτικά στοιχεία.

Ο Φλιτ αναφέρει ότι οι εξελίξεις στην τεχνολογία οπτικών εφέ βοηθούν τα κατασκευασμένα πυρά να φαίνονται πιο ρεαλιστικά σε σχέση με τις παλιές μεθόδους μεταπαραγωγής που κατέληγαν στην τοποθέτηση ορισμένων εκρηκτικών πυρών στο στόμιο του όπλου. Όταν οι ηθοποιοί χρησιμοποιούν ψεύτικα όπλα σε κοντινή απόσταση, για παράδειγμα, ο ίδιος μετά επεξεργάζεται τα πάντα στον υπολογιστή, από τα κινούμενα μέρη του όπλου μέχρι τις λάμψεις από την κάννη τους ενώ πυροβολούν. Ο καπνός είναι πολύ δύσκολο να φανεί, προσθέτει ο ίδιος.

Ο Φλιτ αναφέρει ότι μεγάλο μέρος των πυροβολισμών που βλέπουν οι θεατές στην οθόνη έχει, ούτως ή άλλως, υποστεί επεξεργασία, επειδή οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές δεν μπορούν εύκολα να καταγράψουν πλήρως τις λάμψεις κάννης που συμβαίνουν εντός δευτερολέπτων.

«Αυτές οι λάμψεις που βλέπουμε στην οθόνη μας, συνήθως, δημιουργούνται από υπολογιστή, καθώς, χωρίς τη βοήθεια των εφέ, δεν θα φαίνονταν τόσο αληθινές», προσθέτει ο ίδιος.

Οι προμηθευτές όπλων που δίνουν στις κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές ψεύτικα όπλα υποστηρίζουν ότι τα ηλεκτρονικά εφέ αφαιρούν από το αποτέλεσμα και ότι τα αληθινά όπλα είναι αυτά που προσδίδουν μία αυθεντικότητα στις ερμηνείες των ηθοποιών. Τα ψεύτικα όπλα μπορεί να μοιάζουν με παιχνίδια, όταν οι ηθοποιοί προσποιούνται ότι τα πυροβολούν και αντιδρούν στην ανύπαρκτη ανάκρουση των όπλων, ισχυρίζεται ο Λάρι Ζάνοφ, επικεφαλής προμηθευτής όπλων για ταινίες στην Independent Studio Services, σημαντικός προμηθευτής όπλων στην κινηματογραφική και τηλεοπτική βιομηχανία.

«Υπάρχουν πράγματα που μπορείς μόνο να τα παραποιήσεις μέχρι στιγμής χωρίς να τα κάνεις να φαίνονται ανόητα», λέει. «Ο καλύτερος τρόπος να προσομοιώσεις πυροβολισμούς είναι με αληθινά άσφαιρα όπλα. Για αυτό και τα χρησιμοποιούμε στα γυρίσματα.»

Από τα εκατοντάδες κινηματογραφικά και τηλεοπτικά έργα με τα οποία συνεργάζεται η Independent Studio Services, λέει ο Ζάνοφ, καμία παραγωγή δεν έχει αλλάξει τα σχέδιά της για τη χρήση άσφαιρων όπλων, αν και ορισμένες παραγωγές έχουν διακόψει τη χρήση τους, ώστε να επανεξετάσουν τα πρωτόκολλα ασφαλείας.

Η Σάνον Λι, ο αδελφός της οποίας, Μπράντον Λι, τραυματίστηκε θανάσιμα στα γυρίσματα του “The Crow” το 1993, λέει ότι η ίδια και η πρώην αρραβωνιαστικιά του Μπράντον, Ελίζα Χάτον, προσλαμβάνουν συναδέλφους από τον κλάδο, για να ασκήσουν πιέσεις στις παραγωγές και τα συνδικάτα για αυστηρότερους κανόνες σχετικά με τη χρήση όπλων. Οι προτεραιότητές τους αφορούν την υποχρεωτική παρουσία ειδικών για θέματα ασφαλείας σχετικά με τη χρήση όπλων στα γυρίσματα, καθώς και την παροχή εκπαίδευσης σε θέματα ασφάλειας σε όσους ηθοποιούς χειρίζονται όπλα.

Παρόλο που τέτοια μέτρα είναι συνηθισμένα σε πολλές παραγωγές, δεν απαιτούνται πάντα από το νόμο ή τις συμβάσεις των συνδικάτων που υπαγορεύουν τον τρόπο λειτουργίας των παραγωγών.

«Τα πρότυπα ασφαλείας έγιναν αυστηρότερα μετά το ατύχημα του Μπράντον, αλλά δεν άλλαξαν», λέει η Λι, προσθέτοντας ότι η ίδια προτιμάει να μην χρησιμοποιούνται καθόλου άσφαιρα όπλα.

Όσο για την κριτική ότι τα ψεύτικα όπλα φαίνονται αρκετά ψεύτικα, η ίδια αναφέρει «Είσαι ηθοποιός. Κάντο να φαίνεται αληθινό».

Ακόμα κι αν οι νέοι κανόνες ασφάλειας χρήσης όπλων δεν προβλέπονται από τις παραγωγές και τα συνδικάτα, τα μέλη του συνεργείου θα μπορούσαν να πιέσουν τους παραγωγούς και τους σκηνοθέτες να μην χρησιμοποιούν αληθινά όπλα.

«Παρατηρείται αλλαγή νοοτροπίας», λέει ο Λούκας Τζοακίν, ανεξάρτητος παραγωγός ταινιών, αναφερόμενος στις δημοσιεύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τη σταδιακή κατάργηση χρήσης των λειτουργικών όπλων, ειδικά από συνομηλίκους της Χαλίνα Χατσκινς, της κινηματογραφίστριας που σκοτώθηκε στο πλατό των γυρισμάτων της ταινίας «Rust».

Ταυτόχρονα, ο Τζοακίν θεωρεί ότι είναι σημαντικό να υποστηρίξει επαγγελματίες που τηρούν τους κανόνες ασφαλείας. «Κάνουμε τόσα πολλά πράγματα που είναι επικίνδυνα χωρίς προβλήματα, από πυροτεχνία μέχρι και επικίνδυνη οδήγηση. Δεν θέλω να πάρω τη δουλειά από αυτούς τους προμηθευτές όπλων που είναι καλοί στη δουλειά τους και το κάνουν με ασφάλεια εδώ και χρόνια».

Η τραγωδία στα γυρίσματα της ταινίας «Rust» έχει προκαλέσει την επανεξέταση της χρήσης όπλων κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Η Ένωση Παραγωγών, που δημιουργήθηκε πρόσφατα για να εκπροσωπεί τους παραγωγούς ταινιών, λέει ότι το περιστατικό καταδεικνύει την ανάγκη κωδικοποίησης του ρόλου των παραγωγών, των οποίων οι ευθύνες περιλαμβάνουν την προστασία κάθε ατόμου κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων.

Η σκηνοθέτης, Ρεμπέκα Γκριν, πρόεδρος της Ένωσης Παραγωγών, υποστηρίζει ότι η μαγεία των οπτικών εφέ προσφέρει την ασφαλέστερη λύση: «Κάνουμε τους νέους να φαίνονται γέροι, τους ηλικιωμένους να φαίνονται νέοι και δημιουργούμε κόσμους από το τίποτα, οπότε δεν υπάρχει λόγος να πούμε ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τα ψεύτικα όπλα να φαίνονται αληθινά».