Αποκαθιστώντας την εμπιστοσύνη των πολιτών

Project Syndicate

Ο κόσμος πρέπει να αλλάξει τον τρόπο που αντιμετωπίζει την κλιματική κρίση. Η σημερινή προσέγγιση είναι πολύ αργή και ενέχει τον κίνδυνο να μην επιτευχθούν οι στόχοι που έχουμε οι ίδιοι θέσει για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη και των συνεπειών της. Οι άνθρωποι, μη ικανοποιούμενοι πλέον από τις πολιτικές εξαγγελίες, απαιτούν δράση.

Η λαϊκή δυσφορία αποτυπώνεται στην ετήσια έρευνα για το κλίμα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Περίπου το 75% των πολιτών της ΕΕ, το 69% των Βρετανών και το 59% των Αμερικανών δηλώνουν πιο ανήσυχοι για το επείγον της κατάστασης του κλίματος σε σύγκριση με τις κυβερνήσεις τους. Σχεδόν οι μισοί δε από όσους ερωτήθηκαν στο πλαίσιο της έρευνας είπαν πως η δυσκολία για την επίλυση της κρίσης έγκειται πρωτίστως στην αδράνεια των κυβερνήσεων.

Για όσους από εμάς διευθύνουμε δημόσιους οργανισμούς, αυτά τα ευρήματα θα έπρεπε να αποτελούν μια ισχυρή προειδοποίηση. Εάν οι πολίτες σταματήσουν να εμπιστεύονται τις κυβερνήσεις τους για να κάνουν κάτι σε σχέση με την κλιματική κρίση, πολλοί ενδέχεται να συμπεράνουν ότι δεν υπάρχει ελπίδα και να τα παρατήσουν. Σε αυτή την περίπτωση, οι κυβερνήσεις θα βρίσκονταν αντιμέτωπες με το ακόμη δυσκολότερο καθήκον να κερδίσουν την υποστήριξη της κοινής γνώμης για τις πολιτικές και τα προγράμματα που έχουν ζωτική σημασία για το μέλλον μας.

Δεν είναι κάτι που μπορούμε να επιτρέψουμε να συμβεί. Η απάντηση στην έλλειψη εμπιστοσύνης από την πλευρά των κοινωνιών είναι οι μαζικές επενδύσεις σε σημαντικά έργα που έχουν σχέση με το κλίμα και σε καινοτόμες δράσεις, ξεκινώντας αμέσως. Η κλιματική δράση αντιπροσωπεύει, άλλωστε, μια τεράστια επιχειρηματική ευκαιρία και τα κέντρα πολιτικών αποφάσεων οφείλουν να αποδειχθούν επαρκώς προνοητικά και να την αγκαλιάσουν. Η  διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών COP26 στη Γλασκώβη θα αποτελέσει μια σημαντική δοκιμασία όσον αφορά στην αξιοπιστία των κυβερνήσεων στις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει. Ολος ο κόσμος θα έχει εκεί στραμμένο το βλέμμα του.

Διανύουμε μια κρίσιμη δεκαετία για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την απώλεια της βιοποικιλότητας. Σε όλες τις χώρες στις οποίες διεξήχθη η έρευνα, ευρύτατες πλειοψηφίες (93% στην Κίνα, 81% στην ΕΕ, 74% στο Ηνωμένο Βασίλειο και 59% στις ΗΠΑ) θεωρούν την κλιματική αλλαγή ως τη μεγαλύτερη πρόκληση του αιώνα. Παρ’ όλα αυτά, παρατηρείται έλλειψη πίστης αναφορικά με τις πιθανότητες να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί. Σε επίπεδο ΕΕ, το 58% πιστεύει ότι η χώρα τους θα αποτύχει να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου δραστικά ως το 2050, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό σε Βρετανία και ΗΠΑ είναι 55% και 49%.

Σημαίνει, άραγε, αυτό ότι οι πολίτες μας έχουν παραιτηθεί απέναντι στην περιβαλλοντική καταστροφή; Οχι ακόμη. Μια μικρή μερίδα των πολιτών της ΕΕ και της Βρετανίας πιστεύουν ότι μια ριζική αλλαγή στις συνήθειες είναι ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή. Ομως, θα απαιτηθεί τεχνολογική καινοτομία που θα επιτρέψει αυτές τις αναπροσαρμογές, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τα ευρήματα για το πώς πιστεύουν οι πολίτες σε ΗΠΑ και Κίνα ότι θα προχωρήσουμε μπροστά.

Σε κάθε περίπτωση, οι επενδύσεις υπερτερούν της αλλαγής συμπεριφοράς. Αυτό που απαιτείται είναι μια τεχνολογική επανάσταση και όταν αυτή η στιγμή έρθει, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να τη χρηματοδοτήσουμε. Οι δεκαετίες των επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές έχουν αρχίσει να αποδίδουν.

Τώρα, πρέπει να επιταχύνουμε την ανάπτυξη τεχνολογιών που είναι ικανές να αλλάξουν τους όρους του παιχνιδιού, όπως είναι το πράσινο υδρογόνο και οι προηγμένες λύσεις για την αποθήκευση ενέργειας. Με 75% περισσότερες ευρεσιτεχνίες στις πράσινες ψηφιακές τεχνολογίες σε σύγκριση με τις ΗΠΑ (και τέσσερις φορές περισσότερες έναντι της Κίνας), η ΕΕ είναι παγκόσμια ηγέτιδα σε αυτόν τον τομέα. Διαθέτει επίσης εμπειρία όσον αφορά στην ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, στην κλιματική προσαρμογή, τον έλεγχο των πλημμυρών, καθώς και προηγμένα εργαλεία μετεωρολογίας, όπως και ανθεκτικές υποδομές.

Επιπλέον, το ένα τρίτο των 2 τρισ. που περιλαμβάνουν το Ταμείο Ανάκαμψης και ο νέος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ έχουν ήδη δεσμευτεί για το ευρωπαϊκό Green Deal. Ομως, για να φανούμε αντάξιοι της πρόκλησης, έχουμε ανάγκη ένα παγκόσμιο Green Deal, που θα μπορεί να κινητοποιήσει όλο το καινοτόμο δυναμικό και την οικονομική ισχύ του ιδιωτικού τομέα. Εξάγοντας αυτές τις προηγμένες πράσινες τεχνολογίες, η ΕΕ είναι σε θέση να αποδειχθεί ο σύνδεσμος ανάμεσα σε εκείνους που οργανώνουν την κλιματική δράση, όσους προωθούν την καινοτομία και αυτούς που ασχολούνται με την οικονομική διαχείριση. Αυτοί είναι οι πυλώνες πάνω στους οποίους μπορεί να στηριχθεί μια βιώσιμη παγκόσμια οικονομία.

Το μήνυμα από τη φετινή κλιματική έρευνα είναι σαφές. Οι κυβερνήσεις οφείλουν να αναλάβουν δράση τώρα, εάν θέλουν να ανακτήσουν την καλοπιστία των πολιτών τους.

Ο Βέρνερ Χόιερ είναι πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων