COP26 – Δεσμεύσεις για περιορισμό εκπομπών άνθρακα αλλά και ηχηρές απουσίες

Τα αυτοκίνητα, τα αεροσκάφη και τα πλοία «συνεισφέρουν» σχεδόν το 25% των παγκόσμιων εκπομπών που προέρχονται από ανθρώπινες δραστηριότητες, κάνοντας έτσι τις μεταφορές βασικό στόχο στην ευρύτερη προσπάθεια καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής.

Οι αυτοκινητοβιομηχανίες

Οι αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες Ford και General Motors ήταν μεταξύ της ομάδας που δεσμεύτηκε να αποσύρει τα μοντέλα αυτοκινήτων που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα για την κίνησή τους έως το 2040, επιταχύνοντας τη μετάβαση προς τα ηλεκτροκίνητα οχήματα. Στην ίδια πρωτοβουλία δεσμεύτηκε και η Ινδία, η δεύτερη πολυπληθέστερη χώρα του πλανήτη.

Ωστόσο, υπάρχουν και ηχηρές απουσίες. Όπως αναφέρει το Reuters οι δύο μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες του κόσμου, Toyota και Volkswagen, δεν υπέγραψαν τη συμφωνία μετάπτωσης σε μηδενικές εκπομπές αερίων. Το ίδιο έκαναν Κίνα, Ηνωμένες Πολιτείες και Γερμανία, όλες μεγάλες αγορές αυτοκινήτων.

Ο Μάρτιν Κάιζερ, της γερμανικής Greenpeace, δήλωσε ότι η απουσία από τη συμφωνία μεγάλων οικονομιών και κατασκευαστών είναι «σοβαρά ανησυχητική». Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρότεινε τον Ιούλιο στα 27 κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, την απαγόρευση πώλησης συμβατικών οχημάτων μέχρι το 2035, ωστόσο το συγκεκριμένο σχέδιο δεν έχει ακόμα υπογραφεί.

Ο κλάδος των αερομεταφορών

Στον αντίποδα μεγάλοι αερομεταφορείς των Ηνωμένων Πολιτειών συμπαρατάσσονται στην προσπάθεια και επιταχύνουν την ανάπτυξη και χρήση των αποκαλούμενων «βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων» για να μειωθούν οι εκπομπές αεριών στις αεροπορικές μεταφορές.

Τα βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα προέρχονται από ανανεώσιμες πηγές (φυτά ή μαγειρικό έλαιο) και μπορούν να μειώσουν τις εκπομπές έως και κατά 80%, αλλά είναι ακριβότερα από τα αεροπορικά καύσιμα με βάση το πετρέλαιο και δεν είναι διαθέσιμα στις πραγματικά μεγάλες ποσότητες που απαιτούνται.

Ήδη οι Alaska Airlines, JetBlue, United Airlines και Amazon Air (η αεροπορική υπηρεσία της Amazon) είναι μεταξύ των εταιριών που έχουν δεσμευτεί να βοηθήσουν στη μεγαλύτερη παραγωγή βιώσιμων καυσίμων. Την Τρίτη, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν ότι έθεσαν σαν στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα της πολιτικής αεροπορίας έως το 2050, ευθυγραμμιζόμενες με τον παγκόσμιο στόχο της IATA (International Air Transport Association).

Ο γενικός διευθυντής της IATA, Γουίλι Γουόλς, δήλωσε σχετικά ότι αναμένει οι αεροπορικές εταιρείες να πετύχουν των εσωτερικό στόχο να καλύπτουν το 5,2% των αναγκών τους με βιώσιμα καύσιμα έως το 2030 υπό τον όρο ότι οι εταιρείες ενέργειας θα αυξήσουν την παραγωγή τους.

Τα αεροπορικά ταξίδια είναι υπεύθυνα για το 3% των παγκόσμιων εκπομπών, ένας αριθμός που σύμφωνα με τους ερευνητές θα μπορούσε να αυξηθεί ραγδαία καθώς αυξάνεται η ζήτηση για αεροπορικά ταξίδια.

Πάντως, περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους καθώς ο στόχος περιορισμού των εκπομπών με τη χρήση βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων είναι μεγαλοποιημένος και πιέζουν για μέτρα που θα μειώσουν τα αεροπορικά ταξίδια ή την ανάπτυξη τεχνολογιών μηδενικών εκπομπών για τους κινητήρες των αεροσκαφών.

Ο παράγοντας ναυτιλία

Σχεδόν το 80% των αγαθών διακινούνται στον πλανήτη δια θαλάσσης, ενώ η ναυτιλία είναι «υπεύθυνη» για το 3% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα. Δεκαεννέα χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Βρετανίας, έχουν δεσμευτεί στην καθιέρωση έξι «διαδρόμων πράσινης ναυτιλίας» με μηδενικές εκπομπές έως το 2050. Η διακήρυξη δεν προβλέπει ακριβώς πώς θα γίνει αυτό, απλά αναφέρει ότι θα απαιτούσε τη συνεργασία ανάμεσα σε λιμάνια και ναυτιλιακές για να επιταχυνθεί η «απολιγνιτοποίηση» του κλάδου.