Μπουλντόζες…

Πριν από περίπου 40 χρόνια ( για την ακρίβεια 38) ένας καθηγητής μου στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, μας είχε πει πως για να γίνει πόλη η Αθήνα θα χρειάζονταν να μπουν μπουλντόζες με «φαγάνες » το άνοιγμα των οποίων θα έφτανε τα 40 μέτρα…

Τότε, θεώρησα την άποψη αυτή ως ένα από τα αστεία που έκανε, αλλά πάντα τη θυμόμουν. Και την ανέσυρα και πάλι  από τη μνήμη μου την περασμένη Παρασκευή, όταν παραλίγο  να …πνιγώ στην Ηλιούπολη- στην Ελευθερίου Βενιζέλου- κατά τη διάρκεια της έντονης βροχόπτωσης (!).

Και αυτήν την ιστορία θα ήθελα να τη μοιραστώ μαζί σας. Θα σας περιγράψω αυτό που εγώ έζησα περνώντας από συγκεκριμένους δρόμους/ σημεία  –και όχι τι συνέβη στο υπόλοιπο λεκανοπέδιο.

Κατεβαίνοντας λοιπόν την Ελευθερίου Βενιζέλου με κατεύθυνση την πλατεία της Ηλιούπολης, νοιώθω το νερό που κατέβαινε από το βουνό ανάμεσα στα ανοίγματα των πολυκατοικιών με τρομερή ένταση,  να «χτυπάει» το αυτοκίνητο, και  να φτάνει σχεδόν στο ύψος του παραθύρου (!). Μπροστά μου, ουρά τα αυτοκίνητα με συνέπεια να μην μπορώ να πατήσω γκάζι για  να …σωθώ.

Το θεώρημα του Μπερνούλι…

Φοβήθηκα, το ομολογώ, όπως και οι άλλοι οδηγοί φαντάζομαι, αλλά αυτό που συνέβη ήταν απολύτως φυσικό να συμβεί. Και όσοι κάνουν ιστιοπλοΐα το ξέρουν πολύ καλά. Είναι το λεγόμενο θεώρημα του Μπερνούλι.  Με απλά λόγια, όταν ο αέρας περνάει μέσα από στενά περάσματα ( νησιά, νησίδες)  γίνεται πολύ δυνατός. Έτσι και το νερό που περνούσε μέσα από τα στενά ανοίγματα αύξανε την ταχύτητά του.

Συνεχίζω:  το ίδιο σκηνικό σε αρκετά σημεία επί της λεωφόρου Βουλιαγμένης, ενώ στην Αλίμου, στο ύψος του Jumbo το πεζοδρόμιο είχε εξαφανιστεί, όπως και το μισό οδόστρωμα και τα αυτοκίνητα προσπαθούσαν να κινηθούν σε μια λωρίδα. Τα ίδια και σε πολλά σημεία της παραλιακής, αλλά και στην Αχιλλέως, στο Παλαιό Φάληρο λίγο πριν το σπίτι μου, όπου κάθε φορά που πέφτει πολύ νερό, πλημμυρίζουν αρκετά ισόγεια καταστήματα κατά μήκος των γραμμών του τραμ.

Τόσες ζημιές και τόσο χαμένο νερό…

Αναρωτιέμαι λοιπόν. Γιατί κάθε φορά που έχουμε μια έντονη βροχόπτωση είμαστε στο ίδιο έργο θεατές; Γιατί τόσες ζημιές και γιατί να πηγαίνει χαμένο τόσο νερό που θα μπορούσε να εμπλουτίσει τον υδροφόρο ορίζοντα;

Νομίζω την απάντηση την ξέρετε: γιατί έχουμε τσιμεντώσει τα πάντα. Και γιατί, όπως μου λέει, ο Ομότιμος Καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) Γιάννης Πολύζος « κανένα εμπόδιο δεν μπορεί να εμποδίσει το νερό…».

Ναι, υπάρχει κλιματική κρίση, αλλά για το σκηνικό της Παρασκευής δεν φταίει αυτή. Κι αυτό διότι, τα τελευταία χρόνια πάντα τα ίδια σημεία πλημμυρίζουν χωρίς να ιδρώνει το αυτί κανενός…

Ωστόσο, νομίζω σας οφείλω μια εξήγηση, γιατί ανέσυρα από τη μνήμη μου, την άποψη του καθηγητή μου. Την ανέσυρα, γιατί με θυμό διαπίστωσα για άλλη μια φορά, πως στην Ελλάδα ( δεν ξέρω τι γίνεται σε άλλες χώρες) τίποτα δεν είναι αυτονόητο. Ναι, το λέω μετά λόγου γνώσεως μετά από τρεις –και- δεκαετίες στη δημοσιογραφία.

Ψάχνοντας χώμα με το κιάλι…

Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Είναι αυτονόητο ή όχι το νερό να απορροφάται από το χώμα. Είναι θα μου πείτε. Εμ, δεν είναι. Γιατί αν ήταν, δεν θα ψάχναμε να βρούμε χώμα με το κιάλι…

Για την ιστορία, όπως μου αναφέρει, ο Γιάννης Πολύζος, πριν από 35 χρόνια –προτού εντατικοποιηθεί η τσιμεντοποίηση- το 80% της βροχής το απορροφούσε το χώμα και μόλις το 20% κατέληγε στη θάλασσα. Σήμερα το ποσοστό αυτό έχει αλλάξει δραματικά.

Επίσης, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι δομημένες επιφάνειες στην Αθήνα κάλυπταν περίπου το 25% της έκτασης του Λεκανοπεδίου. Μετά το 1975, το 75% καλύφθηκε από δομημένες επιφάνειες και δρόμους –δίκτυα, ενώ οι ελεύθεροι χώροι αποτελούν μόλις το 4%.

Δρόμοι χείμαρροι…

Μια δυνατή νεροποντή και οι δρόμοι μετατράπηκαν σε ορμητικούς χειμάρρους. Τόσο απλά. Γιατί; Επειδή είναι μπαζωμένα τα ρέματα. Πάνω από 60 χρόνια κρατάει αυτή η κουβέντα και βρισκόμαστε και πάλι στο σημείο μηδέν. Διάβασα πρόσφατα, πως τα ανοιχτά ρέματα το 1945, είχαν μήκος 1.280 χιλιόμετρα και σήμερα μόλις 434 (!).

Ας είμαστε ρεαλιστές…

Για άλλη μια φορά τίθεται το ερώτημα: τι κάνουμε; Οκ, είναι αυτονόητο πως δεν μπορούμε να βάλουμε μπουλντόζες  με μεγάλες « φαγάνες» στην Αθήνα και να γκρεμίζουν τα πάντα μπροστά τους για να απελευθερωθεί χώρος, προκειμένου να ανασάνει η πόλη. Ούτε μπορούμε να γκρεμίσουμε ολόκληρες πολυκατοικίες για να μπαζωθούν τα ρέματα.

Για την ιστορία, μεταξύ αστείου και σοβαρού, ο αείμνηστος Γιάννης Τσαρούχης, είχε πει ( αν δεν το μεταφέρω σωστά , ζητώ εκ των προτέρων συγγνώμη) πως οι μεγάλοι ευεργέτες στο μέλλον θα είναι εκείνοι που θα γκρεμίζουν και όχι εκείνοι που θα χτίζουν.

Τι κάνουμε λοιπόν;

-«Μπορούμε να κάνουμε μικρά αλλά ουσιαστικά πράγματα», μου επισημαίνει, ο αρχιτέκτονας –Δρ. πολεοδόμος Σπύρος Τσαγκαράτος.

-Δηλαδή;

-«Φτιάχνουμε από ένα μικρό πάρκο σε κάθε γειτονιά για να αυξήσουμε το χώμα και το ποσοστό του πρασίνου. Ανοίγουμε μια ζώνη προστασίας γύρω από   τα ρέματα που υπάρχουν, και αν χρειαστεί θα πρέπει να κατεδαφίσουμε και κάμποσες αυθαίρετες κατασκευές πάνω σε αυτά.

» Μειώνουμε το οδικό δίκτυο –που είναι από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη- με το να φτιάχνουμε ποδηλατοδρόμους και ενισχύοντας τη μεταφορά με ΜΜΜ. Αρχίζουμε και μειώνουμε τις καλύψεις…», συμπληρώνει.

Για όλους αυτούς τους λόγους θυμάμαι  την ιστορία με τις μπουλντόζες. Είπαμε. Τα αυτονόητα δεν είναι και τόσο αυτονόητα στην Ελλάδα…

Θυμάμαι πάντα  με αγάπη τον καθηγητή μου. Και θυμάμαι, και μια άλλη ιστορία που νομίζω λέει πολλά για τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε εδώ στην Ελλάδα τα πράγματα.

Κάποτε λοιπόν ρώτησε το αμφιθέατρο.

-«Μπορεί κάποιος να μου δώσει τον ορισμό του δευτερολέπτου;»

Κανείς δεν μπορούσε να βρει την απάντηση. Στίβαμε το μυαλό μας να βρούμε μια έξυπνη απάντηση αλλά τίποτα.

Και τότε μας λέει : « Δεν ξέρω για τις άλλες χώρες, αλλά για στην Ελλάδα, δευτερόλεπτο είναι ο χρόνος που μεσολαβεί από την ώρα που ανάβει πράσινο το φανάρι και αρχίζει να σου κορνάρει ο οδηγός πίσω σου…». Τα συμπεράσματα δικά σας…