Κεντρικές Τράπεζες – Στη σκιά του υψηλού πληθωρισμού και της Όμικρον τα τελευταία συμβούλια της χρονιάς

Ούτε μία ούτε δύο ούτε τρεις, αλλά συνολικά 16 κεντρικές τράπεζες συνεδριάζουν μέσα στην εβδομάδα, κλείνοντας τον κύκλο της δύσκολης αυτής χρονιάς, με την παγκόσμια οικονομία να παραμένει στην σκιά της πανδημίας και τον πληθωρισμό να δείχνει άγρια τα δόντια του, πιέζοντας τους κεντρικούς τραπεζίτες να αλλάξουν ρότα.

Βεβαίως, στη λίστα ξεχωρίζει η… ιερή τετράδα των Federal Reserve, ΕΚΤ, Τράπεζα της Αγγλίας και Τράπεζα της Ιαπωνίας, που από μόνες τους είναι υπεύθυνες για τη νομισματική πολιτική περίπου του ήμισυ της παγκόσμιας οικονομίας.

Είναι εύλογο πως οι συνεδριάσεις των κεντρικών τραπεζών θα μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον των επενδυτών, επηρεάζοντας το κλίμα στα χρηματιστήρια διεθνώς.

Η αβεβαιότητα της Όμικρον

Αστάθμητος παράγοντας παραμένει η εξέλιξη της πανδημίας μετά την εμφάνιση της παραλλαγής Όμικρον, που κυβερνήσεις και αγορές αγωνίζονται να «μετρήσουν» αναφορικά με τον αντίκτυπο της στην οικονομία και τον πληθωρισμό. Παρά το γεγονός ότι οι πρώτες μελέτες κάνουν λόγο για ένα στέλεχος υψηλής μεταδοτικότητας, αλλά πιο ήπιων συμπτωμάτων που καλύπτεται από τρεις δόσεις εμβολίων, πιο ασφαλής εικόνα ειδικά για την κάλυψη από τα εμβόλια θα υπάρχει τις επόμενες εβδομάδες. Αν τα πράγματα… στραβώσουν ένα ανθεκτικό στα εμβόλια στέλεχος σημαίνει πως οι κυβερνήσεις θα υποχρεωθούν να επιβάλουν νέα περιοριστικά μέτρα σε πολίτες, καταναλωτές και επιχειρήσεις.

Η αβεβαιότητα αυτή είναι που δημιουργεί ένα υψηλό επίπεδο ρίσκου σε όποια απόφαση μεταβολής της νομισματικής πολιτικής λάβουν οι κεντρικές τράπεζες.

Μια απόφαση για ταχεία σύσφιξη μπορεί να αποδειχτεί λανθασμένη, αν ο υψηλός πληθωρισμός καταλαγιάσει, επιβεβαιώνοντας όσους τραπεζίτες επέμεναν και επιμένουν πως οι τιμές θα αρχίσουν να υποχωρούν από την ερχόμενη χρονιά. Και βέβαια μπορεί να εκτροχιάσει την πορεία ανάκαμψης, αν και τα δεδομένα από τις οικονομίες πάψουν να είναι τόσο ρόδινα.

Από την άλλη πλευρά, ο πληθωρισμός για την ώρα συνεχίζει να ανεβαίνει δείχνοντας επίμονες αντιστάσεις, με τις υψηλές τιμές να αποτελούν πλέον πρακτικό πρόβλημα για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Και αν παραμείνει σε επίμονα υψηλά επίπεδα για αρκετό καιρό ακόμη, διαψεύδοντας τις εκτιμήσεις περί σταδιακής διολίσθησης, σημαίνει πως οι κεντρικές τράπεζες θα πιεστούν να πάνε σε πιο επιθετικές κινήσεις σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής, κάτι που θα είναι σοκ για τις αγορές.

Η Fed και η επιτάχυνση του tapering  

Τον χορό των «μεγάλων» ανοίγει Τρίτη και Τετάρτη η Federal Reserve. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Τζερόμ Πάουελ στη Γερουσία είχαν σαν προφανή στόχο να προετοιμάσουν τις αγορές για την αλλαγή πορείας του συμβουλίου και δεν είναι τυχαίο ότι μετά το sell off των τότε συνεδριάσεων η Wall Street έχει και πάλι σταθεροποιηθεί και ανακάμψει.

Κοινώς η αγορά έχει προεξοφλήσει και «χωνέψει» πως το συμβούλιο θα επικυρώσει επιτάχυνση του tapering από τα 15 στα 20 ή και στα 30 δισ. δολάρια. Η επιτάχυνση του tapering θα φέρει ολοκλήρωση του προγράμματος αγοράς ομολόγων νωρίτερα από το αρχικά αναμενόμενο, ίσως και μέσα στο Μάρτιο, αντί για τις αρχές του καλοκαιριού, κάτι που σημαίνει πως πολύ σύντομα θα ακολουθήσει και η απόφαση για την πρώτη αύξηση των επιτοκίων.

Διαβάστε επίσης: ΗΠΑ: Πως το πολιτικό κόστος της ακρίβειας μετατρέπει τα περιστέρια σε γεράκια 

Το ερώτημα στη φάση αυτή, λοιπόν, έχει να κάνει κυρίως με το αν η Fed στο ανακοινωθέν της ή έστω ο ίδιος ο Πάουελ στις δηλώσεις του, μετά τη συνεδρίαση, αφήσουν κάποιο υπονοούμενο για το ζήτημα των επιτοκίων, που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως επιβεβαίωση πως πράγματι η αύξηση των επιτοκίων θα έρθει νωρίτερα από το αναμενόμενο.

Ήδη πολλά γεράκια από το συμβούλιο έχει δηλώσει αναφανδόν πως θα ήθελαν όχι μία, αλλά δύο αυξήσεις των επιτοκίων μέσα στο 2022, ενώ δεν λείπουν και οι εκθέσεις που «ποντάρουν» σε τρεις αυξήσεις. Αν και από τώρα μέχρι το καλοκαίρι, πολλά μπορεί να αλλάξουν και να ανατραπούν…

Καμία αλλαγή πορείας από την ΕΚΤ 

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που μαζί με την Τράπεζα της Αγγλίας παίρνουν την σκυτάλη από την Πέμπτη, έχει σχετικά πιο εύκολο έργο, με αποτέλεσμα οι αγορές να μην περιμένουν εκπλήξεις. Άλλωστε, η ίδια η Κριστίν Λαγκάρντ έχει επανειλημμένως επισημάνει πως δεν αναμένει αύξηση των ευρωεπιτοκίων πριν το 2023, ενώ ακόμη και η μετριοπαθής επιβράδυνση του προγράμματος αγοράς ομολόγων, το Σεπτέμβριο, βαφτίστηκε ως αναπροσαρμογή και όχι tapering.

Για την ώρα το έκτακτο πρόγραμμα για την πανδημία PEPP θα συνεχιστεί κανονικά μέχρι και τα τέλη Μαρτίου, όπως έχει συμφωνηθεί, μαζί και με το πρόγραμμα APP, με την ομάδα των γερακιών να ετοιμάζεται να αποχαιρετήσει σε λίγες ημέρες τον… βασιλιά της, τον Γερμανό διοικητή Γενς Βάιντμαν που παραιτήθηκε και θα αποχωρήσει από το τιμόνι της Bundesbank, στις 31 Δεκεμβρίου. Στη θέση του θα βρεθεί σίγουρα ένα πιο μετριοπαθές πρόσωπο, με τη νέα κυβέρνηση του Όλαφ Σολτς να θέλει με τον τρόπο αυτό να δώσει το στίγμα της και στη στρατηγική της κεντρικής τράπεζας.

Διαβάστε επίσης: Η επόμενη ημέρα των ελληνικών ομολόγων – Τι εξετάζει η ΕΚΤ 

Βεβαίως, στη Γερμανία ειδικά υπάρχει έντονη δυσφορία για την εκτίναξη του πληθωρισμού. Όμως, με τη χώρα και την Ευρώπη ευρύτερα να περνάει ένα βαρύ νέο κύμα κορωνοϊού που ουδείς δεν ξέρει πως θα εξελιχτεί το χειμώνα και πως μπορεί τελικά να επηρεάσει τις αγορές και την ευρωπαϊκή οικονομία, οι συζητήσεις για την σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής είναι πιο μετρημένες.

Ανακρούει πρύμναν η Τράπεζα της Αγγλίας     

Το ρίσκο μιας πρόωρης σύσφιξης φάνηκε, άλλωστε, ξεκάθαρα στη Βρετανία, όπου η  οικονομία άρχισε να «ξεφουσκώνει» πριν ευτυχώς η Τράπεζα της Αγγλίας προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων. Δεν το έκανε στην προηγούμενη συνεδρίαση της, αιφνιδιάζοντας τις αγορές που περίμεναν την πρώτη αύξηση και τελικά μάλλον θα διστάσει να το κάνει και αυτή την εβδομάδα, με τα δυσάρεστα γεγονότα να την προλαβαίνουν.

Ο ρυθμός ανάπτυξης τον Οκτώβριο σημείωσε αναιμική αύξηση κατά 0,1%, τα κρούσματα κορωνοϊού (αλλά και Όμικρον) ανεβαίνουν συνεχώς και η κυβέρνηση ήδη αναγκάστηκε να ενεργοποιήσει το Σχέδιο Β με νέο πακέτο περιοριστικών μέτρων. Μάλιστα, αν και η Ντάουνινγκ Στριτ απορρίπτει κάθε περίπτωση περαιτέρω σκλήρυνσης των μέτρων, οι επιστήμονες «χτυπιούνται» πως χωρίς αυτά η Βρετανία βρίσκεται σε κίνδυνο ενός σαρωτικού κύματος με χιλιάδες νεκρούς μέχρι την άνοιξη. Κάπως έτσι, οι αναλυτές περιμένουν πλέον την τελευταία συνεδρίαση της BoE για τη χρονιά να λήξει με… μια από τα ίδια.

«Πλέον η Τράπεζα της Αγγλίας δεν έχει τα περιθώρια να ενδώσει στις πιέσεις, έστω και με μια μικρή αύξηση των επιτοκίων» σχολιάζει ο Μάρσαλ Γκίτλερ της BDSwiss.

Ο Κουρόντα και τα ιαπωνικά περιστέρια του

Από την πλευρά του ο Χαρουχίκο Κουρόντα και το συμβούλιο της Τράπεζας της Ιαπωνίας δεν συμμερίζονται τον προβληματισμό των διεθνών συναδέλφων τους, καθώς πολύ απλά οι ανύπαρκτες πληθωριστικές πιέσεις στην Ιαπωνία τους αφήνουν ελεύθερο το πεδίο διατήρησης μια σταθερά μετριοπαθούς νομισματικής πολιτικής. Μάλιστα το γεγονός πως η ιαπωνική οικονομία έχει καθυστερήσει να ανακάμψει στα προ της πανδημίας επίπεδα οδήγησε την κυβέρνηση του νέου πρωθυπουργού Φούμιο Κισίντα να ανακοινώσει, στα τέλη Νοεμβρίου, τη δρομολόγηση και νέου πακέτου στήριξης με νέες δαπάνες και επιδόματα για τα νοικοκυριά. Αυτό σημαίνει πως σε επίπεδο κυβέρνησης και κεντρικής τράπεζας η Ιαπωνία παραμένει σταθερά στο στρατόπεδο των περιστεριών.