ΗΠΑ – Προ των πυλών η επιτάχυνση του tapering από τη Fed

H ανοδική τάση της Wall Street σήμερα, κόντρα στην αρνητική εικόνα που εξέπεμψαν τα στοιχεία για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ με το δείκτη τιμών καταναλωτή να εκτοξεύεται στο 6,8% σε ετήσια βάση, ήτοι στο υψηλότερο σημείο από το 1983, φανέρωσε πως οι επενδυτές δεν αιφνιδιάστηκαν από τα νούμερα. Αντιθέτως, ενδόμυχα ίσως και να φοβόντουσαν ακόμη χειρότερες επιδόσεις, αν λάβουμε υπόψη πως ανάμεσα στους στρατηγικούς αναλυτές δεν έλειπαν οι φωνές που προέβλεπαν και συνεχίζουν να προβλέπουν συνέχιση της ανοδικής τάσης του πληθωρισμού, κοντά ή ίσως και πάνω από το όριο του 7%.

Με τις ενεργειακές τιμές να έχουν ανέβει σημαντικά και τα προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα να πιέζουν τα κόστη, ο πληθωρισμός θα παραμείνει σε επίμονα υψηλά επίπεδα για αρκετούς μήνες ακόμη, ίσως και πολύ περισσότερο από ότι αναμενόταν. Το παραδέχτηκε τελικά προ ημέρων και ο πρόεδρος της Federal Reserve, Τζερόμ Πάουελ, μιλώντας στο Κογκρέσο την περασμένη εβδομάδα, όταν και «διέγραψε» τον όρο «παροδικό» στην αναφορά περί του επίμονα υψηλού πληθωρισμού. Η τότε αντίδραση των αγορών ήταν άμεση, όσο και βίαιη, καθώς οι πάντες αντιλήφθηκαν τι θα ακολουθήσει σε επίπεδο νομισματικής πολιτικής, επομένως ο σημερινός δείκτης δεν έδειξε τίποτε δραστικά διαφορετικό από αυτό που προσπαθεί να «χωνέψει» η Wall Street και όχι μόνο από την περασμένη εβδομάδα.

H επικράτηση των γερακιών 

Στο επικείμενο τελευταίο συμβούλιο της χρονιάς τα γεράκια δεν θα έχουν ιδιαίτερες δυσκολίες να περάσουν αυτό που ζητούσαν ήδη πριν ξεκινήσει καν το tapering, ήτοι μεγάλες και γρήγορες περικοπές του προγράμματος αγοράς ομολόγων, ώστε να… λυθούν τα χέρια του συμβουλίου πιο γρήγορα ώστε να μπορέσει να ασχοληθεί με την αντιστροφή της επιτοκιακής πολιτικής. Κι αυτό με δεδομένο πως η Fed έχει ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να τεθεί θέμα επιτοκίων στο τραπέζι, πριν ολοκληρωθεί το tapering.

Στο συμβούλιο του Νοεμβρίου ο ρυθμός του tapering ορίστηκε στα 15 δισ. δολάρια το μήνα. Πλέον, όμως, υπό το φως των νέων δεδομένων (ενίσχυση των πληθωριστικών πιέσεων αλλά βελτίωση της εικόνας της αγοράς εργασίας) φαίνεται βέβαιο πως ο ρυθμός του tapering θα ανέβει, ίσως και να διπλασιαστεί στα 30 δισ. δολάρια το μήνα.

Αυτό σημαίνει πως το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων θα ολοκληρωθεί νωρίτερα, ίσως και μέσα στο Μάρτιο, αντί για τις αρχές του καλοκαιριού, κάτι που σημαίνει πως πολύ σύντομα, αμέσως μετά, θα έχουμε και την απόφαση για την πρώτη αύξηση των επιτοκίων. Και βέβαια, αν η πρώτη αύξηση των επιτοκίων έρθει νωρίτερα από ότι αναμενόταν, ενδεχομένως να υπάρχει ο χρόνος και τα περιθώρια για μια δεύτερη αλλά ίσως και μια τρίτη μετριοπαθή αύξηση πριν τα τέλη του 2022.

Πολλά από τα γεράκια του συμβουλίου έχουν ήδη αναφανδόν ταχθεί υπέρ τουλάχιστον δύο αυξήσεων των επιτοκίων μέσα στην ερχόμενη χρονιά. Και η Barclays σε νέα έκθεση της προέβλεψε τρεις(!) αυξήσεις μέσα στην επόμενη χρονιά, το Μάρτιο, τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο. Όμως, από την άλλη πολλοί αναλυτές, όπως βέβαια και η ίδια η Fed, επιμένουν πως ο πληθωρισμός θα αρχίσει σταδιακά να υποχωρεί τους επόμενους μήνες, μειώνοντας και την πίεση που αισθάνεται το συμβούλιο.

Πρόωρη σεναριολογία 

Κοινώς, η σεναριολογία που αφορά το μέτωπο των επιτοκίων φαντάζει, αλλά και είναι, πρόωρη δεδομένου πως υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορεί να αλλάξουν άρδην τα πράγματα μέσα στους επόμενους, ξεκινώντας από την πανδημία και τις μεταλλάξεις της έως την πορεία τελικά των οικονομιών. Το βιώσαμε ήδη τις τελευταίες ημέρες με την απρόσμενη ανατροπή του τοπίου που προκάλεσε η παραλλαγή Όμικρον.

Μπορεί να γλιτώσαμε τα χειρότερα, εφόσον βέβαια υποθέσουμε πως οι πρώτες επιστημονικές μελέτες επιβεβαιωθούν και πως η Όμικρον είναι μεν εξαιρετικά μεταδοτική, αλλά όχι τόσο απειλητική, καθώς προκαλεί πιο ήπια συμπτώματα και μάλλον καλύπτεται επαρκώς με τρεις δόσεις εμβολίου. Όμως, ο απρόσμενος παράγοντας μιας νέας μετάλλαξης, που θα είναι πιο επικίνδυνος και ίσως να μην καλύπτεται από τα εμβόλια, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποκλειστεί. Και αυτός είναι μόνο ένας, αν και ο κυριότερος πιθανός, ανασχετικός παράγοντας που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα.

Το βρετανικό παράδειγμα 

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα απρόσμενων δυσχερειών είναι η κατάσταση που καλείται να αντιμετωπίσει τώρα η βρετανική κυβέρνηση και δη, η Τράπεζα της Αγγλίας, που υποτίθεται πως θα ήταν η πρώτη από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες της Δύσης που θα άνοιγε το χορό των αυξημένων επιτοκίων. Δίστασε να το κάνει στο προηγούμενο συμβούλιο αιφνιδιάζοντας ευχάριστα τις αγορές και μάλλον θα αποφύγει τελικά να το κάνει και στο συμβούλιο της ερχόμενης εβδομάδας, καθώς η δυναμική ανάκαμψη της βρετανικής οικονομίας ξεφουσκώνει ραγδαία αιφνιδιάζοντας πολιτικές και τραπεζικές αρχές.

Τα νέα στοιχεία για το βρετανικό ΑΕΠ τον Οκτώβριο, που δημοσιεύτηκαν σήμερα, ήταν λίαν απογοητευτικά δείχνοντας ισχνή αύξηση ύψους 0,1%, αντί της αναμενόμενης αύξησης κατά 0,4%, με τη βιομηχανική παραγωγή και την κατασκευαστική δραστηριότητα να υποχωρούν και τις πωλήσεις αυτοκινήτων να κάνουν βουτιά ύψους 24% σε ετήσια βάση λόγω των προβλημάτων που προκύπτουν από τις ελλείψεις πρώτων υλών.

Το πρώτο συμπέρασμα που έσπευσαν να εκφράσουν όλοι οι αναλυτές είναι πως τα στοιχεία θα υποχρεώσουν την Τράπεζα της Αγγλίας να αναβάλει και πάλι οποιαδήποτε μεταβολή στα επιτόκια, μεταθέτοντας τη συζήτηση για τον ερχόμενο Φεβρουάριο.

«Έχουμε παραδεχτεί πως μπορεί να υπάρχουν εμπόδια στο δρόμο της ανάκαμψης, όμως οι δράσεις που έχουμε κάνει νωρίτερα, το ύψους 400 δισ. στερλίνων πρόγραμμα οικονομικής στήριξης και το εμβολιαστικό μας πρόγραμμα, είναι σε θέση να κρατήσει σταθερή την οικονομία» περιορίστηκε να σχολιάσει ο υπουργός Οικονομικών Ρίσι Σουνάκ.