Ενεργειακή κρίση: Το «πείραμα» της Φλωρεντίας

«Με τρομάζει ο λογαριασμός του ρεύματος», λέει στην εφημερίδα La Repubblica ένας 95χρονος κάτοικος της Φλωρεντίας. «Αν αυξηθεί κι άλλο, απλά δεν θα τον πληρώσω και θα ζήσω στο σκοτάδι».

Στους χαλεπούς καιρούς της ενεργειακής κρίσης, η εκτίναξη των χρεώσεων για ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο -κατά 50% στην Ιταλία- φυσικά και δεν αποτελεί ξεχωριστό γνώρισμα της πρωτεύουσας της περιφέρειας της Τοσκάνης.

Αυτό όμως που τη διαφοροποιεί από όλες τις άλλες πόλεις όχι μόνο της Ιταλίας, αλλά και όλης της Ευρώπης, είναι ότι οι δημοτικές αρχές της ανέλαβαν -εν αναμονή νέων μέτρων στήριξης από την κυβέρνηση- μια πρωτοβουλία αλληλεγγύης για τη στήριξη των ηλικιωμένων και οικονομικά ασθενέστερων δημοτών, εν μέσω του χειμώνα.

Αυτή δεν έρχεται από τα ταμεία του δήμου -τα οποία επίσης «ζορίζονται» από τα αυξημένα έξοδα-, αλλά μέσα από ένα πρόγραμμα που ονομάστηκε «Υιοθετήστε ένα λογαριασμό».

Απευθύνεται στο αίσθημα κοινωνικής ευθύνης των κατοίκων της Φλωρεντίας, σωματείων και εταιρειών.

Καλούνται να συνδράμουν οικονομικά με ό,τι δύναται καθένας για να καλυφθούν -στην παρούσα φάση τουλάχιστον- οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου χαμηλοσυνταξιούχων, που ζουν μόνοι τους και βρίσκονται ήδη ή αναμένεται να βρεθούν άμεσα κάτω από τα όρια της φτώχειας.

Η ανταπόκριση ήταν άμεση. Μόνο στις πρώτες δύο ημέρες εφαρμογής του προγράμματος -που άρχισε αυτή την εβδομάδα- συγκεντρώθηκαν πάνω από 5.000 ευρώ.

Αλληλεγγύη απέναντι στο φάσμα της φτώχειας

Οι δωρεές συγκεντρώνονται on line σε συνεργασία του δήμου της Φλωρεντίας με το Ίδρυμα Montedomini, που δραστηριοποιείται στους τομείς της φιλανθρωπίας, της κοινωνικής βοήθειας και της κοινωνικο-υγειονομικής περίθαλψης ηλικιωμένων, αναπήρων και περιθωριοποιημένων κοινωνικών ομάδων.

Δεν είναι τυχαίο το ότι το ίδρυμα έχει συσταθεί στη Φλωρεντία, που πολλοί αποκαλούν σήμερα πόλη των γερόντων.

Το 27,6% του πληθυσμού της είναι άνω των 65 ετών. Πρόκειται για περίπου 96.000 ανθρώπους, σχεδόν το ένα τρίτο των οποίων είναι άνω των 80 ετών.

Οι περισσότεροι ζουν μόνοι, με μια μικρή σύνταξη, που πλέον -με τον διπλασιασμό των λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου- δεν αρκεί για να καλύψει το ενοίκιο, το φαγητό, τα φάρμακα και άλλες βασικές ανάγκες.

«Οι κοινωνικές επιπτώσεις είναι μεγάλες. Έχουμε λάβει πολλά τηλεφωνήματα και επιστολές από ανθρώπους που δυσκολεύονται πάρα πολύ να πληρώσουν τους λογαριασμούς», λέει στον Guardian ο προερχόμενος από το Δημοκρατικό Κόμμα δήμαρχος της Φλωρεντίας, Ντάριο Ναρντέλα.

«Υπάρχει ήδη μία λίστα 4.000-6.000 ανθρώπων που είναι εγγεγραμμένοι στις κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου, όμως δεν μπορούμε να τους βοηθήσουμε όλους, όσο και αν θέλουμε, καθώς και ο δήμος υποφέρει από τις μεγάλες αυξήσεις του ενεργειακού κόστους», εξηγεί στην free press εφημερίδα Leggo η Σάρα Φουνάρο, εντεταλμένη δημοτική σύμβουλος Παιδείας και Πρόνοιας της Φλωρεντίας.

«Τώρα ο φόβος μας είναι ότι οι άνθρωποι, που μέχρι τώρα ήταν στο όριο της φτώχειας, κινδυνεύουν να μην τα βγάζουν πέρα πια», τονίζει. «Και η εκτίμησή μας είναι ότι μπορεί να είναι χιλιάδες»…

Ανάγκη για πιο γενναία μέτρα

Η άμεση και ανιδιοτελής ανταπόκριση των δημοτών έχει συγκινήσει.

«Είναι ένα υπέροχο σημάδι, για το οποίο είμαι πολύ περήφανος», λέει ο δήμαρχος Ναρντέλα.

Το παράδειγμα της Φλωρεντίας, αναφέρουν ιταλικά μέσα, εμπνέει τώρα κι άλλους δήμους στη γείτονα.

Όμως αυτή δεν μπορεί παρά μια προσωρινή λύση, καθώς οι χειμερινοί μήνες φέρνουν ολοένα και περισσότερα νοικοκυριά στα όρια της απόγνωσης με τους «φουσκωμένους» λογαριασμούς ενέργειας που λαμβάνουν.

Μετά το πρώτο πακέτο βοήθειας των 5,5 δισεκατομμυρίων ευρώ του Ιανουαρίου, η ιταλική κυβέρνηση εργάζεται τώρα πάνω σε ένα δεύτερο, ύψους 5-7 δισεκατομμυρίων ευρώ, για να βοηθήσει οικογένειες και εταιρείες να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες οικονομικές πιέσεις από τις τιμές της ενέργειας, εν μέσω πανδημίας.

Ο προβληματισμός ωστόσο περισσεύει. Ειδικοί προειδοποιούν ότι είναι απίθανο να μειωθεί σύντομα η επιβάρυνση που συνεπάγεται για τον μέσο Ιταλό η αύξηση των λογαριασμών κοινής ωφελείας.

Κατά τη διάρκεια ακρόασης στην Γερουσία, η ιταλική Ρυθμιστική Αρχή για την Ενέργεια, τα Δίκτυα και το Περιβάλλον (Arera) τόνισε ότι «παρά τις έκτατες παρεμβάσεις της κυβέρνησης, το πρώτο τρίμηνο του 2022 σημειώθηκε αύξηση 131% για τον τυπικό εγχώριο πελάτη ηλεκτρικής ενέργειας και 94% για το φυσικό αέριο, σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2021».

Σύμφωνα με την Ένωση Καταναλωτών Assoutenti, το μέσο ιταλικό νοικοκυριό θα αναγκαστεί να ξοδέψει φέτος τουλάχιστον 1.480 ευρώ περισσότερα, σε σχέση με πέρυσι.

Κι αυτό, βάσει της έως τώρα αύξησης της τιμής της ενέργειας, των καυσίμων και του πληθωρισμού, που στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης έφτασε σε ετήσια βάση τον Ιανουάριο στο 4,8%, σε υψηλό 26ετίας.

«Κι όπως συνέβη ήδη τον περασμένο μήνα», επισημαίνει ο πρόεδρος της Assoutenti, Φάμπιο Τρούτσι, «το κόστος που επωμίζονται οι επιχειρήσεις στο τέλος το πληρώνουν οι πολίτες».

Η Ένωση Βιοτεχνών και Μικρών Επιχειρήσεων CGIA Mestre από την πλευρά της αναφέρει ότι, με τα ισχύοντα μέτρα στήριξης, το ποσοστό κάλυψης του αυξημένου κόστους ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου για μη οικιακούς χρήστες «ξεπερνά ελαφρώς το 6%».

Εντείνοντας τις πιέσεις στην κυβέρνηση, η Ένωση Βιομηχάνων Confindustria προειδοποιεί ακόμη και για μετεγκατάσταση ιταλικών εταιρειών.