Κομισιόν: Εισηγείται νέους κανόνες για την επεξεργασία δεδομένων

Νέους κανόνες σχετικά με το ποιος μπορεί να χρησιμοποιεί και να έχει πρόσβαση στα δεδομένα που παράγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε όλους τους τομείς της οικονομίας, εισηγείται η Κομισιόν.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, η πράξη για τα δεδομένα «θα διασφαλίσει τη δικαιοσύνη στο ψηφιακό περιβάλλον, θα δώσει ώθηση για μια ανταγωνιστική αγορά δεδομένων, θα προσφέρει νέες ευκαιρίες για καινοτομία που βασίζεται στα δεδομένα και θα καταστήσει τα δεδομένα πιο προσβάσιμα για όλους και όλες». Ακόμη, «θα οδηγήσει σε νέες, καινοτόμες υπηρεσίες, πιο ανταγωνιστικές τιμές για υπηρεσίες μετά την πώληση και επισκευές συνδεδεμένων αντικειμένων. Αυτό το τελευταίο οριζόντιο δομικό στοιχείο της στρατηγικής της Επιτροπής για τα δεδομένα θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στον ψηφιακό μετασχηματισμό, σύμφωνα με τους ψηφιακούς στόχους για το 2030.»

Η Κομισιόν σημειώνει ότι τα δεδομένα αποτελούν «μη ανταγωνιστικό αγαθό, όπως ο δημόσιος φωτισμός ή ένα ωραίο τοπίο: μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτά ταυτόχρονα πολλοί άνθρωποι και μπορούν να καταναλώνονται ξανά και ξανά χωρίς να επηρεάζεται η ποιότητά τους ή να υπάρχει κίνδυνος εξάντλησης της προσφοράς».

Ο όγκος των δεδομένων αυξάνεται συνεχώς: Από 33 zettabytes το 2018, αναμένεται εκτόξευση σε 175 zettabytes το 2025. «Πρόκειται για ένα αναξιοποίητο δυναμικό καθώς το 80 % των βιομηχανικών δεδομένων δεν χρησιμοποιείται ποτέ. Η πράξη για τα δεδομένα αντιμετωπίζει τα νομικά, οικονομικά και τεχνικά ζητήματα που έχουν ως αποτέλεσμα την υποχρησιμοποίηση των δεδομένων. Οι νέοι κανόνες θα καταστήσουν διαθέσιμα περισσότερα δεδομένα για επαναχρησιμοποίηση και αναμένεται να δημιουργήσουν επιπλέον ΑΕΠ ύψους 270 δισ. ευρώ έως το 2028», σημειώνει η Επιτροπή.

Τι περιλαμάνει η πρόταση της Κομισιόν

Η πρόταση της Επιτροπής για την πράξη για τα δεδομένα περιλαμβάνει:

-Μέτρα που επιτρέπουν στους χρήστες και τις χρήστριες συνδεδεμένων συσκευών να αποκτούν πρόσβαση στα δεδομένα που παράγουν, τα οποία συχνά συλλέγονται αποκλειστικά από τους κατασκευαστές· και να ανταλλάσσουν τα εν λόγω δεδομένα με τρίτα μέρη για την παροχή υπηρεσιών μετά την πώληση ή άλλων καινοτόμων υπηρεσιών που βασίζονται στα δεδομένα. Διατηρεί κίνητρα για τους κατασκευαστές ώστε να συνεχίσουν να επενδύουν στην παραγωγή δεδομένων υψηλής ποιότητας, καλύπτοντας το κόστος που συνδέεται με τη διαβίβασή τους ενώ ταυτόχρονα αποκλείει τη δυνατότητα να χρησιμοποιούνται τα δεδομένα που μοιράζονται κατά τρόπο που βρίσκεται σε άμεσο ανταγωνισμό με το προϊόν τους.

-Μέτρα για την επανεξισορρόπηση της διαπραγματευτικής ισχύος των ΜΜΕ μέσω της πρόληψης της κατάχρησης συμβατικών ανισορροπιών στις συμβάσεις κοινοχρησίας δεδομένων. Η πράξη για τα δεδομένα θα τις προστατεύει από καταχρηστικές συμβατικές ρήτρες που επιβάλλονται από συμβαλλόμενους με σημαντικά ισχυρότερη διαπραγματευτική θέση. Η Επιτροπή θα αναπτύξει επίσης πρότυπους συμβατικούς όρους προκειμένου να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να καταρτίζουν και να διαπραγματεύονται συμβάσεις δίκαιης κοινοχρησίας δεδομένων.

-Μέσα που παρέχουν στους φορείς του δημόσιου τομέα τη δυνατότητα πρόσβασης και χρήσης δεδομένων που κατέχει ο ιδιωτικός τομέας, τα οποία είναι αναγκαία σε εξαιρετικές περιστάσεις, ιδίως σε περίπτωση κατάστασης έκτακτης ανάγκης, όπως πλημμύρες και δασικές πυρκαγιές, ή για την εφαρμογή νομικής εντολής εάν δεν υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα κατ’ άλλον τρόπο. Οι πληροφορίες σχετικά με τα δεδομένα είναι αναγκαίες για μια ταχεία και ασφαλή αντίδραση, ελαχιστοποιώντας παράλληλα την επιβάρυνση για τις επιχειρήσεις.

-Νέους κανόνες που επιτρέπουν στους πελάτες να αλλάζουν αποτελεσματικά παρόχους υπηρεσιών επεξεργασίας δεδομένων στο υπολογιστικό νέφος και θεσπίζουν διασφαλίσεις κατά της παράνομης διαβίβασης δεδομένων.

Επιπλέον, η πράξη για τα δεδομένα επανεξετάζει ορισμένες πτυχές της οδηγίας για τις βάσεις δεδομένων, η οποία θεσπίστηκε τη δεκαετία του 1990 για την προστασία των επενδύσεων στη δομημένη παρουσίαση των δεδομένων. Ειδικότερα, διευκρινίζει ότι οι βάσεις δεδομένων που περιέχουν δεδομένα από συσκευές και αντικείμενα του διαδικτύου των πραγμάτων (ΔτΠ) δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε χωριστή νομική προστασία. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλιστεί η πρόσβαση σε αυτές και η δυνατότητα χρήσης τους.

«Οφέλη από μια ανταγωνιστική αγορά δεδομένων»

«Οι καταναλώτριες και οι καταναλωτές καθώς και οι επιχειρήσεις θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα των συσκευών τους και να τα χρησιμοποιούν για υπηρεσίες μετά την πώληση και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, όπως η προγνωστική συντήρηση. Καθώς θα έχουν στη διάθεσή τους περισσότερες πληροφορίες, οι καταναλωτές και οι καταναλώτριες, καθώς και οι χρήστες και οι χρήστριες, όπως π.χ. οι αγρότες και οι αγρότισσες, οι αεροπορικές εταιρείες ή οι κατασκευαστικές εταιρείες θα είναι σε θέση να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις, όπως η αγορά προϊόντων και υπηρεσιών υψηλότερης ποιότητας ή πιο βιώσιμων προϊόντων και υπηρεσιών, πράγμα που θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας.

»Οι επιχειρήσεις και οι βιομηχανικοί παράγοντες θα έχουν περισσότερα δεδομένα στη διάθεσή τους και θα απολαμβάνουν τα οφέλη μιας ανταγωνιστικής αγοράς δεδομένων. Οι πάροχοι υπηρεσιών ανταλλακτικών και εξαρτημάτων θα είναι σε θέση να προσφέρουν πιο εξατομικευμένες υπηρεσίες και να ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις με συγκρίσιμες υπηρεσίες που προσφέρουν οι κατασκευαστές, ενώ τα δεδομένα θα μπορούν να συνδυάζονται για την ανάπτυξη εντελώς νέων ψηφιακών υπηρεσιών», σημειώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.