Eurobank: Θετικές ενδείξεις από εμπόριο, μεταποίηση και απασχόληση για το ΑΕΠ

Η ελληνική οικονομία το 3ο τρίμηνο 2021 συμπλήρωσε πέντε συνεχή τρίμηνα με θετικούς πραγματικούς ρυθμούς μεγέθυνσης σε τριμηνιαία βάση. Το αποτέλεσμα ήταν να υπερκαλύψει κατά 2,8% τις απώλειες, σε όρους πραγματικού ΑΕΠ, του 2ου τριμήνου 2020, ήτοι της περιόδου του πρώτου lockdown, όπως αναφέρει στην εβδομαδιαία ανάλυσή της η Eurobank Research.

Την Παρασκευή 4 Μαρτίου 2022, η ΕΛΣΤΑΤ αναμένεται να δημοσιεύσει τους εθνικούς λογαριασμούς του 4ου τριμήνου 2021 και την πρώτη εκτίμησή της για τους ετήσιους εθνικούς λογαριασμούς του 2021. Σύμφωνα με τις χειμερινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Φεβρουάριος 2022), ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης στην Ελλάδα για το σύνολο του έτους 2021 εκτιμάται στο 8,5% από ύφεση 9,0% το 2020.

Το εμπόριο, η βιομηχανία – μέσω της μεταποίησης – και το σύνολο της απασχόλησης εκπέμπουν θετικά μηνύματα για την επίδοση της οικονομίας το 4ο τρίμηνο 2021, ωστόσο με ταυτόχρονη διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών κατά €2,2 δισ. σε τρέχουσες τιμές. Το τελευταίο στοιχείο αναμένεται να έχει αρνητική συνεισφορά στον ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης του 4ου τριμήνου 2021, αντισταθμίζοντας σε έναν βαθμό την εκτιμώμενη θετική συνεισφορά της εγχώριας ζήτησης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι δείκτες πωλήσεων στο λιανικό και το χονδρικό εμπόριο κινήθηκαν ανοδικά το 4ο τρίμηνο 2021 (βλέπε Σχήματα 1Α και 1Β), σηματοδοτώντας ενίσχυση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας.

Αναλυτικά, ο δείκτης όγκου λιανικού εμπορίου, ένα μέγεθος που παρουσιάζει την αξία των πωλήσεων του συγκεκριμένου κλάδου σε σταθερές τιμές, ενισχύθηκε κατά 1,6% QoQ/ 14,6% YoY το 4ο τρίμηνο 2021 από 0,3% QoQ/ 8,8% YoY το προηγούμενο τρίμηνο. Οι κατηγορίες καταστημάτων λιανικού εμπορίου που είδαν τις πωλήσεις τους να ενισχύονται σε τριμηνιαία βάση ήταν οι εξής: πολυκαταστήματα (7,0% QoQ από -6,9% QoQ το 3ο τρίμηνο 2021), καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων (4,6% QoQ από 1,9% QoQ), βιβλία, χαρτικά και λοιπά είδη (3,3% QoQ από 4,6% QoQ), φαρμακευτικά και καλλυντικά (2,2% QoQ από 5,1% QoQ), έπιπλα, ηλεκτρικά είδη και οικιακός εξοπλισμός (0,9% QoQ από 1,0% QoQ) και μεγάλα καταστήματα τροφίμων (0,2% QoQ από -1,1% QoQ). Αντίθετα, μείωση των πωλήσεων καταγράφηκε στην ένδυση και υπόδηση (-13,7% QoQ από 10,0% QoQ) και στα τρόφιμα, ποτά και καπνός (-0,9% QoQ από 0,1% QoQ).

Τέλος, σε ό,τι αφορά την άλλη συνιστώσα του εμπορίου, ο δείκτης κύκλου εργασιών στο χονδρικό εμπόριο, ήτοι η αξία των πωλήσεων του εν λόγω κλάδου σε τρέχουσες τιμές, αυξήθηκε κατά 5,4% QoQ / 24,1% YoY το 4ο τρίμηνο 2021 από 2,8% QoQ / 21,5% YoY το 3ο τρίμηνο 2021.

Πέραν του εμπορίου, ο κλάδος της βιομηχανίας – μέσω της μεταποίησης – αναμένεται να έχει θετική συνεισφορά στον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης του 4ου τριμήνου 2021. Συγκεκριμένα, ο δείκτης παραγωγής στη βιομηχανία αυξήθηκε κατά 3,2% QoQ / 11,0% YoY το 4ο τρίμηνο 2021 από 1,4% QoQ / 9,3% YoY το 3ο τρίμηνο 2021. Επιπρόσθετα, ο αριθμός των απασχολούμενων, βάσει της μηνιαίας έρευνας εργατικού δυναμικού, κατέγραψε αύξηση, έστω και οριακή, σε τριμηνιαία βάση το 4ο τρίμηνο 2021 (0,3% QoQ), ενώ σε ετήσια βάση παρουσίασε ισχυρή άνοδο (4,3%). Παρά ταύτα, η ανάλυση των στοιχείων της απασχόλησης χρήζει προσοχής, καθότι οι έκτακτες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία και τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης, ενίσχυσαν τη μεταβλητότητα από τρίμηνο σε τρίμηνο των ωρών εργασίας ανά απασχολούμενο, δηλαδή της συνιστώσας που, μαζί με τον αριθμό των απασχολούμενων ατόμων, συνθέτουν τις συνολικές ώρες εργασίας στην οικονομία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ισοζυγίου πληρωμών της ΤτΕ, το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών στην Ελλάδα το 4ο τρίμηνο 2021 μειώθηκε σε ετήσια βάση κατά €2,2 δισ. σε τρέχουσες τιμές. Όπως παρουσιάζεται στον Πίνακα 1, το προαναφερθέν αποτέλεσμα προήλθε από τη διεύρυνση του ελλείμματος των αγαθών κατά €3,4 δισ. – με την άνοδο των τιμών ενέργειας να ενισχύει, πέραν των άλλων παραγόντων, το έλλειμμα του ισοζυγίου των καυσίμων – που υπεραντιστάθμισε την αύξηση του πλεονάσματος των υπηρεσιών κατά €1,3 δισ. Λαμβάνοντας υπόψιν ότι τα εν λόγω στοιχεία προσεγγίζουν τα αντίστοιχα των εθνικών λογαριασμών (βλέπε τις δύο τελευταίες γραμμές του Πίνακα 1), οι καθαρές εξαγωγές, δηλαδή η διαφορά ανάμεσα στις εξαγωγές και τις εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, αναμένεται να έχουν αρνητική συνεισφορά στον ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης του 4ου τριμήνου 2021, αντισταθμίζοντας σε έναν βαθμό την εκτιμώμενη θε-τική συνεισφορά της εγχώριας ζήτησης.

Εν κατακλείδι, οι δείκτες υψηλής συχνότητας που σχετίζονται με το εμπόριο, τη μεταποίηση και την απασχόληση, εκπέμπουν θετικά μηνύματα για τα αποτελέσματα των εθνικών λογαριασμών του 4ου τριμήνου 2021. Παρά ταύτα, η μείωση των καθαρών εξαγωγών, όπως αυτή καταγράφεται στα στοιχεία του ισοζυγίου πληρωμών της ΤτΕ, αναμένεται να συγκρατήσει τον ετήσιο ρυθμό μεγέθυνσης του 4ου τριμήνου 2021. Επιπλέον, θεωρείται πιθανόν, η αύξηση των πωλήσεων στο εμπόριο να συνδυάστηκε με μείωση της μεταβολής των αποθεμάτων – με την εν λόγω συνιστώσα δαπάνης να βρίσκεται σε σχετικά υψηλά επίπεδα τα τελευταία τρίμηνα – και όχι αποκλειστικά με αύξηση της παραγωγής.

Τέλος, σε ό,τι αφορά την ετήσια μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ το 4ο τρίμηνο 2021, η θετική επίδραση βάσης των προηγούμενων δυο τριμήνων δεν είναι το ίδιο ισχυρή. Η δημοσίευση των εθνικών λογαριασμών του 4ου τριμήνου 2021 δεν πρόκειται να αλλάξει τη γενική εικόνα για την επίδοση της ελληνικής οικονομίας το 2021. Τη βαθιά ύφεση του 2020 τη διαδέχτηκε απότομη ανάκαμψη, με την παραμονή ωστόσο υψηλών δίδυμων ελλειμμάτων. Οι τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις στο μέτωπο της Ουκρανίας ενισχύουν την αβεβαιότητα για την πορεία της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας το 2022.