EE: Η απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και η task force με τις ΗΠΑ

Υπό τη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία και εν μέσω της ενεργειακής κρίσης και των έντονων πληθωριστικών πιέσεων, Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξαν σε συμφωνία μαμούθ για τη προμήθεια αμερικανικού LNG στην Ευρώπη, και για τη δημιουργία μιας ομάδας δράσης προς την κατεύθυνση αυτή.

Διαβάστε επίσης: Η ενεργειακή συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ: Ολόκληρο το κείμενο

Παράλληλα, εν μέσω αντεγκλήσεων, υψηλών τόνων και διαφωνιών, οι ηγέτες της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία για σταδιακή απεξάρτηση από τις εισαγωγές ρωσικού αερίου, πετρελαίου και άνθρακα το συντομότερο δυνατόν, όπως ορίζεται στη διακήρυξη των Βερσαλλιών.

Ως εκ τούτου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσβλέπει στο ολοκληρωμένο και φιλόδοξο σχέδιο που θα εκπονηθεί σε στενό συντονισμό με τα κράτη μέλη και θα υποβληθεί από την Επιτροπή για τον σκοπό αυτόν έως τα τέλη Μάϊου του 2022. Θα ληφθούν υπόψη οι εθνικές περιστάσεις και το ενεργειακό μείγμα των κρατών μελών.

Στην κοινή ανακοίνωση τονίζεται ότι οι σταθερά υψηλές τιμές της ενέργειας έχουν όλο και πιο αρνητικό αντίκτυπο στους  πολίτες και στις επιχειρήσεις, ο οποίος επιδεινώνεται περαιτέρω από την στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Το Συμβούλιο συζήτησε τρόπους για την περαιτέρω ανακούφιση των πλέον ευάλωτων καταναλωτών και για τη στήριξη των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.

Στο πλαίσιο αυτό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο:

α) καλεί τα κράτη μέλη και την Κομισιόν να συνεχίσουν να αξιοποιούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την εργαλειοθήκη, συμπεριλαμβανομένου του νέου, προσωρινού πλαισίου κρατικών ενισχύσεων για την κρίση ως χρονικά περιορισμένης απόκλισης από την τρέχουσα κατάσταση. Όπως προτείνει η Επιτροπή, η προσωρινή φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών ή οι σχετικές
κανονιστικές παρεμβάσεις μπορούν να αποτελέσουν χρήσιμη πηγή εθνικής χρηματοδότησης·

β) αναθέτει στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, επειγόντως, να απευθυνθούν οι ενδιαφερόμενοι φορείς του ενεργειακού τομέα και να συζητήσουν αν και πώς οι βραχυπρόθεσμες επιλογές που παρουσίασε η Επιτροπή [παροχή άμεσης στήριξης στους καταναλωτές μέσω κουπονιών, φορολογικών εκπτώσεων ή μέσω της χρήσης ενός «μοντέλου φορέων συγκέντρωσης / μεμονωμένου αγοραστή», κρατικές ενισχύσεις, φορολογία (ειδικοί φόροι κατανάλωσης και ΦΠΑ), ανώτατα όρια τιμών, κανονιστικά μέτρα όπως συμβάσεις επί διαφοράς] θα συμβάλουν στη μείωση της τιμής του αερίου και στην αντιμετώπιση των αλυσιδωτών επιπτώσεών της στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές περιστάσεις·

γ) καλεί την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το πρόβλημα των υπερβολικά υψηλών τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, διαφυλάσσοντας παράλληλα την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς, διατηρώντας τις πρωτοβουλίες για την πράσινη μετάβαση, διαφυλάσσοντας την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και αποφεύγοντας τυχόν δυσανάλογο
δημοσιονομικό κόστος.

Στο σημερινό πλαίσιο των πολύ υψηλών τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, η Επιτροπή είναι έτοιμη να αξιολογήσει επειγόντως κατά πόσον είναι συμβατά με τις διατάξεις των Συνθηκών και του κανονισμού 2019/943 τα προσωρινά μέτρα έκτακτης ανάγκης στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας που θα κοινοποιήσουν τα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων για να περιοριστούν οι επιπτώσεις των τιμών των ορυκτών καυσίμων στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Κατά την αξιολόγηση της εν λόγω συμβατότητας, η Κομισιόν θα εξασφαλίσει επίσης, στο πλαίσιο ταχείας διαδικασίας, ότι πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις: τα μέτρα μειώνουν τις τιμές της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας άμεσης παράδοσης για τις εταιρείες και τους καταναλωτές και δεν επηρεάζουν τους όρους των συναλλαγών σε βαθμό που αντίκειται προς το κοινό συμφέρον. Ȁατά την αξιολόγηση αυτή, θα ληφθούν υπόψη η προσωρινή φύση των μέτρων και το επίπεδο της διασυνδεσιμότητας ηλεκτρικής ενέργειας με την ενιαία αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Το Ερωπαϊκό Συμβούλιο επανεξέτασε την ετοιμότητα της ΕΕ για το άμεσο μέλλον και ανέθεσε στο Συμβούλιο να εξετάσει τις προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με την πολιτική της ΕΕ για την αποθήκευση αερίου, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη και συνεκτιμώντας τα συμφέροντα των κρατών μελών με σημαντική ικανότητα αποθήκευσης, προκειμένου να εξασφαλιστεί δίκαιη ισορροπία.

Η επαναπλήρωση των δεξαμενών αποθήκευσης αερίου σε ολόκληρη την Ένωση θα πρέπει να ξεκινήσει το συντομότερο δυνατόν, λαμβανομένων πλήρως υπόψη των εθνικών μέτρων ετοιμότητας.

Ενόψει του επόμενου χειμώνα, τα κράτη μέλη και Επιτροπή θα προβούν επειγόντως σε:

α) θέσπιση των αναγκαίων μηχανισμών αλληλεγγύης και αντιστάθμισης·

β) συνεργασία για την οικειοθελή από κοινού αγορά αερίου, υγροποιημένου φυσικού αερίου και υδρογόνου, με τη βέλτιστη δυνατή αξιοποίηση του συλλογικού εκτοπίσματος που έχουν η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της σε πολιτικό επίπεδο και στις αγορές για τη μείωση των τιμών κατά τις διαπραγματεύσεις. Η πλατφόρμα από κοινού αγοράς θα είναι επίσης ανοικτή για
τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και τους τρεις συνδεδεμένους εταίρους της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης·

γ) ολοκλήρωση και βελτίωση των διασυνδέσεων αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, συμπεριλαμβανομένου του πλήρους συγχρονισμού των ενεργειακών δικτύων·

δ) εργασίες για τη διαφύλαξη της ασφάλειας του εφοδιασμού σε όλα τα κράτη μέλη.

Ενεργειακή ασφάλεια

Η ενεργειακή ασφάλεια και η κλιματική ουδετερότητα μπορούν να επιτευχθούν μόνο εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται σε μια ισχυρή και πλήρως διασυνδεδεμένη εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και σε μια εύρυθμα λειτουργούσα αγορά ανθρακούχων εκπομπών.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζήτησε τρόπους προώθησης των εργασιών σχετικά με την παρακολούθηση και τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας τους. Καλεί την Επιτροπή να αναλάβει όλες τις αναγκαίες πρωτοβουλίες έως τον Μάιο του 2022, συνεκτιμώντας επίσης τις τελικές εκθέσεις του ACER και της ESMA.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να συντονίζει τη δράση της με τους διεθνείς εταίρους, με στόχο να εξασφαλιστεί επαρκής εφοδιασμός και να συγκρατηθεί η αύξηση των τιμών της ενέργειας.

«Έκλεισε» το deal ΕΕ-ΗΠΑ για το αμερικανικό LNG

Οι ΗΠΑ και η ΕΕ ανακοίνωσαν μια μεγάλη συμφωνία για το υγροποιημένο φυσικό αέριο, σε μια προσπάθεια να μειώσουν την εξάρτηση της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια.

Βάσει της συμφωνίας οι ΗΠΑ θα παράσχουν στην ΕΕ τουλάχιστον 15 δισεκατομμύρια επιπλέον κυβικά μέτρα καυσίμου – γνωστού ως LNG – μέχρι το τέλος του έτους.

Το μπλοκ έχει ήδη πει ότι θα μειώσει τη χρήση του ρωσικού φυσικού αερίου ως απάντηση στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Αυτό θα σημαίνει αύξηση των εισαγωγών και παραγωγή περισσότερης ανανεώσιμης ενέργειας.

Η συμφωνία ανακοινώθηκε την Παρασκευή κατά τη διάρκεια τριήμερης επίσκεψης του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στις Βρυξέλλες.

Σύμφωνα με ενημερωτικό δελτίο που δόθηκε από τον Λευκό Οίκο, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εργαστούν για να προμηθεύσουν 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στις αγορές της Ευρωπαϊκής Ένωσης φέτος, καθώς η Ευρώπη προσπαθεί να απογαλακτιστεί από τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου.

Η συμφωνία προβλέπει τη συγκρότηση ειδικής ομάδας για να μειώσουν την εξάρτηση της Ευρώπης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Η Επιτροπή θα συνεργαστεί επίσης με τις χώρες της ΕΕ για να διασφαλίσει ότι μπορούν να λάβουν περίπου 50 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα επιπλέον LNG έως τουλάχιστον το 2030, ανέφερε το ενημερωτικό δελτίο.

Σύνοδος Κορυφής χωρίς νέες κυρώσεις κατά Ρωσίας

Χωρίς νέες κυρώσεις προς τη Ρωσία ολοκληρώθηκε χθες η Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες όπως προέκυψε από το προσχέδιο των συμπερασμάτων της Συνόδου. Στο προσχέδιο αναφέρεται ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει ήδη επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία, που έχουν σημαντικό αντίκτυπο. Να σημειωθεί ότι το Συμβούλιο δηλώνει έτοιμο για υιοθέτηση επιπλέον κυρώσεων, όμως προς το παρόν δίνει βάρος στις ήδη υφιστάμενες και καλεί τις χώρες να διασφαλίσουν ότι αυτές τηρούνται.

Οι πιο σημαντικές ίσως αποφάσεις αναμένονται αύριο σε σχέση με την ενεργειακή κρίση. Θα συζητηθεί ο τρόπος της ενεργειακής απεξάρτησης της Ε.Ε. από τη Ρωσία και η νέα συνεργασία με τις ΗΠΑ.

Σε κοινή δήλωση το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και οι ΗΠΑ αναφέρεται ότι «οι ηγέτες συζήτησαν τη συντονισμένη και ενιαία απάντηση της ΕΕ και των Ηνωμένων Πολιτειών στην απρόκλητη και αδικαιολόγητη στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Εξέτασαν τις συνεχιζόμενες προσπάθειές τους να επιβάλουν οικονομικό κόστος στη Ρωσία και τη Λευκορωσία, καθώς και την ετοιμότητά τους να λάβουν πρόσθετα μέτρα και να σταματήσουν κάθε προσπάθεια καταστρατήγησης των κυρώσεων.