Ανοδος μετά το σοκ της πανδημίας για την αγορά της Τέχνης

Εντονη ανάκαμψη χαρακτήρισε την αγορά τέχνης τη χρονιά που ακολούθησε μετά το τεράστιο σοκ της πανδημίας, το 2021, σύμφωνα με τα στοιχεία της ετήσιας – έκτης κατά σειρά – έκθεσης που φέρει την υπογραφή μιας από τις κορυφαίες εικαστικές διοργανώσεις στον κόσμο, της φουάρ της Βασιλείας (Art Basel), υπό την αιγίδα της ελβετικής τράπεζας UBS. Οι πωλήσεις έργων τέχνης και αντικών παγκοσμίως μέσω δημοπρασιών και γκαλερί ανήλθαν στα 65,1 δισ. δολάρια, σημειώνοντας αύξηση 29% σε σχέση με το 2020. Το ποσό αυτό, ωστόσο, απέχει αρκετά από το ρεκόρ τζίρου που σημειώθηκε το 2014 και άγγιξε τα 68,2 εκατ. δολάρια.

«Η αγορά έδειξε μεγάλη ανθεκτικότητα δεδομένης της αβεβαιότητας που συνεχίστηκε το 2021» επισημαίνει η ειδική σε θέματα πολιτιστικής οικονομίας δρ Κλερ ΜακΑντριου, ιδρύτρια της εταιρείας ερευνητικού και συμβουλευτικού χαρακτήρα Arts Economics, η οποία έχει και την ευθύνη της έκθεσης.

Η εν λόγω έκθεση θεωρείται η πλέον έγκυρη ετήσια μελέτη της παγκόσμιας αγοράς τέχνης καθώς είναι η μοναδική που συμπεριλαμβάνει τόσο τα αποτελέσματα δημοπρασιών όσο και ιδιωτικών συναλλαγών. Κι αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο τα αποτελέσματά της δεν συμπίπτουν με εκείνα της 24ης ετήσιας έκθεσης για την παγκόσμια αγορά που συντάσσεται από τη διαδικτυακή βάση δεδομένων Artprice, η οποία παρουσιάστηκε προ δύο εβδομάδων από τη στήλη και βασίζεται σε ανάλυση των τιμών όπως διαμορφώνονται αποκλειστικά στις δημοπρασίες έργων τέχνης παγκοσμίως.

Η έκθεση της Art Basel και UBS στις 279 σελίδες της καταγράφει την εκτίμηση ότι ο τζίρος των γκαλερί έφτασε τα 34,7 δισ. δολάρια το 2021, 18% υψηλότερος από εκείνον του 2020. Τα μεγαλύτερα κέρδη φέρεται ότι έχουν οι γκαλερί με τζίρο μεταξύ 5 και 10 εκατ. δολαρίων ετησίως και μικρότερα κέρδη εκείνες που έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών χαμηλότερο των 250.000 δολαρίων.

Οι πωλήσεις μέσω δημοπρασιών αυξήθηκαν επίσης το 2021, σύμφωνα με την έκθεση, φτάνοντας τα 26,3 δισ. δολάρια, αυξημένες κατά 47% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Κλειδί για την αύξηση αυτή αποτέλεσαν οι διαδικτυακές δημοπρασίες. Οι ιδιωτικές συναλλαγές μέσω των οίκων δημοπρασιών το 2021 συνεισέφεραν επιπλέον 4,1 δισ. δολάρια.

Η μεγαλύτερη αγορά

Η Κίνα (συμπεριλαμβανομένου του Χονγκ Κονγκ) διατηρεί τον τίτλο της μεγαλύτερης αγοράς δημοπρασιών, καταλαμβάνοντας το 33% παγκοσμίως, ξεπερνώντας τις Ηνωμένες Πολιτείες (32%), ενώ στην τρίτη θέση βρίσκεται η Βρετανία με 13% και σαφώς χειρότερη απόδοση από το 2019, οπότε και κατείχε το 18% της παγκόσμιας αγοράς. Δυναμική εμφάνιση έκανε και η Γαλλία επωφελούμενη από τις συνέπειες του Brexit. Οι δημοπρασίες στη χώρα αυξήθηκαν περισσότερο από 60% με τζίρο 2,2 δισ. δολάρια, αυξάνοντας το μερίδιό της στην παγκόσμια αγορά στο 9%.

Αν και όπως προαναφέραμε η εν λόγω έκθεση θεωρείται η πλέον έγκυρη, γνώστες του χώρου εκφράζουν αμφιβολίες σχετικά με τον αναφερόμενο τζίρο των γκαλερί, δεδομένου ότι οι μεγάλες διεθνείς εκθέσεις επέστρεψαν με φυσική παρουσία – λόγω κορωνοϊού – το δεύτερο εξάμηνο του 2021 και δεν θεωρούν επαρκές το δείγμα των 774 ευρωπαϊκών κατά κύριο λόγω γκαλερί που ανταποκρίθηκαν στην έρευνα, όταν μάλιστα το 37% εξ αυτών έχει κύκλο εργασιών άνω του ενός εκατ. δολαρίων τον χρόνο.