Το δημογραφικό πρόβλημα διαρκής απειλή για το ασφαλιστικό

Σε διαρκή απειλή για το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας, εξελίσσεται το συνεχώς επιδεινούμενο δημογραφικό πρόβλημα, το οποίο συνιστά μια διαχρονικά «απασφαλισμένη νάρκη» στα θεμέλια του συστήματος.

Το θέμα αυτό απασχόλησε ορισμένους ομιλητές στο 7ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, όπως ο κ. Πλάτων Τήνιος, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, ο οποίος αναφέρθηκε στα μεγάλα ευρωπαϊκά προβλήματα στον τομέα της ασφάλισης που είναι η «μακροχρόνια φροντίδα, ο πληθωρισμός και η γήρανση του πληθυσμού». Παράλληλα, μεγάλη σημασία έδωσε στην μακροοικομομική διάσταση του ζητήματος, καθώς και στην έμφαση που πρέπει να δοθεί στη μακροχρόνια φροντίδα: «ένα από τα θέματα που θα μπορούσε να υπάρχει σύμπληρωματικότητα», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. Επεσήμανε ακόμη τους κινδύνους που προκύπτουν από την αύξηση του πληθωρισμού καθώς επίσης και από το φαινόμενο του brain drain.

Το κώδωνα του κινδύνου έκρουσε και ο κ. Μ. Νεκτάριος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, ο οποίος υπογράμμισε την ανάγκη να υπάρξει «σοβαρός σχεδιασμός, γιατί διαφορετικά οι εξελίξεις θα είναι δραματικές τα επόμενα χρόνια».

«Τα μεγάλα προβλήματα είναι μπροστά εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού» σημείωσε και πρόσθεσε ότι «πρέπει να βρούμε ένα κατάλληλο ισοζύγιο μεταξύ της κρατικής, ιδιωτικής και επαγγελματικής ασφάλισης, συνταγή που μπορεί να οδηγήσει και σε συσσώρευση κεφαλαίου».

Ανέφερε ακόμη πως η Ελλάδα είναι κλασική περίπτωση χώρας που δεν έκανε κανέναν σχεδιασμό τα τελευταία 40 χρόνια και άφησε όλο το βάρος των συντάξεων στον κρατικό τομέα, με τα γνωστά αποτελέσματα: Μειώσεις συντάξεων και συσσώρευση χρέους, από το 2000 μέχρι σήμερα φθάνει στα 300 δισεκατομμύρια.
«Αυτά τα λάθη πρέπει να τα διορθώσουμε, με την εισαγωγή των ταμείων επαγγελματικής ασφάλισης και τις αλλαγές στην επικουρική ασφάλιση», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο ΟΟΣΑ

Την επιδείνωση του δημογραφικού και κατ΄ επέκταση των στοιχείων του ασφαλιστικού συστήματος περιγράφει πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ που αναφέρει ότι η χώρα μας θα υποχρεωθεί σε αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης κατά σχεδόν 1,5 χρόνο έως το 2035 και κατά συνολικά 2,8 χρόνια έως το 2050, εξαιτίας της επιδείνωσης των στοιχείων του δημογραφικού προβλήματος.

Η επιδείνωση αυτή συνίσταται αφενός στην αναμενόμενη αύξηση του προσδόκιμου ζωής, και αφετέρου στην μείωση του πληθυσμού που είναι σε εργασιακή ηλικία (20-64 ετών) και στην Ελλάδα θα φθάσει έως και το 35%.!!!

Η έκθεση επαναλαμβάνει ότι τα επόμενα χρόνια θα είναι δύσκολα. Έως το 2050 θα διπλασιαστεί ο αριθμός των συνταξιούχων που αντιστοιχεί σε κάθε 100 εργαζόμενους. Δηλαδή, ενώ το 1990 η αναλογία ήταν 22,9 άτομα άνω των 65 ετών ανά 100 εργαζόμενους, το 2020 η αναλογία βρέθηκε στο 37,8 και το 2050 θα φτάσει στο 75.

Η πιο γερασμένη χώρα της Ευρώπης

Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία σύμφωνα με τα οποία – εάν δεν επιλυθεί το οξύτατο εθνικό δημογραφικό πρόβλημα – κατά το έτος 2070, κάθε ένα άτομο ηλικίας άνω των 65 ετών θα αντιστοιχεί σε ένα – ίσως και λιγότερο – άτομο σε ηλικία εργασίας, δηλαδή οικονομικά ενεργό.

Οι επανηλλειμμένες μειώσεις των συντάξεων και οι αυξήσεις των ορίων συνταξιοδότησης, καθίστανται ανενεργές – σε βάθος χρόνου –, εάν δεν βρεθούν λύσεις στο οξυμένο δημογραφικό πρόβλημα. Σημαντική συνεισφορά στην κατάρρευση του συστήματος έχει και η εκρηκτική άνοδος των ελαστικών μορφών απασχόλησης που προκαλούν αυξημένη απώλεια εσόδων στο σύστημα.

Η σημερινή επίσημη εικόνα της σχέσης απασχολούμενων συνταξιούχων δείχνει ότι σε κάθε συνταξιούχο αντιστοιχούν 1,5 εργαζόμενοι, ενώ πριν δεκαπέντε χρόνια η σχέση αυτή ήταν κοντά στο ένας συνταξιούχος προς δύο εργαζόμενοι.