Νέο ΕΣΠΑ, νέα εποχή

Η Πολιτική Συνοχής αποτελεί την κύρια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική επενδύσεων και αλληλεγγύης, με πολλαπλά και απτά οφέλη για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες και οικονομίες. Οι διαπραγματεύσεις για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027 και ο σχεδιασμός των νέων Προγραμμάτων έλαβαν χώρα στη δύσκολη περίοδο της πανδημίας κατά την οποία το οικονομικό περιβάλλον, οι εθνικές και ευρωπαϊκές προτεραιότητες και οι συνήθεις τρόποι εργασίας μεταβλήθηκαν σημαντικά επηρεάζοντας τον προγραμματισμό όλων.

Ωστόσο, η Ελλάδα σε καμία στιγμή δεν ολιγώρησε. Προχώρησε σε μακρά και ευρεία διαδικασία διαβούλευσης με το σύνολο των κοινωνικών και οικονομικών εταίρων ώστε να αποτυπωθούν οι πραγματικές ανάγκες των ελληνικών περιφερειών και ολοκλήρωσε έγκαιρα τον απαιτούμενο σχεδιασμό ώστε να παραμένει το μοναδικό κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης με εγκεκριμένο ΕΣΠΑ. Και ακολούθως τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται η έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των νέων τομεακών προγραμμάτων προκειμένου να ενεργοποιηθούν πλήρως στους επομένους μήνες διοχετεύοντας στην πραγματική οικονομία σε μία δύσκολη περίοδο.

Αυξημένοι χρηματοδοτικοί πόροι

Το Εταιρικό Σύμφωνο για την Περιφερειακή Ανάπτυξη, όπως πλέον ονομάζεται το ΕΣΠΑ, προβλέπει αυξημένους χρηματοδοτικούς πόρους της τάξης των 26,2 δισ. ευρώ που με την μόχλευση ιδιωτικών επενδύσεων και τη συμπληρωματικότητά τους με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Ελλάδα 2.0) είναι σε θέση να καλύψουν το σημαντικό επενδυτικό κενό της ελληνικής οικονομίας.

Τι έχει αλλάξει

Οι επιχορηγήσεις και τα έργα μικρής προστιθέμενης αξίας ανήκουν στο (πολύ παλιό) παρελθόν. Αντίθετα τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα υπηρετούν εθνικές πολιτικές και έχουν μεταρρυθμιστική διάσταση. Κατευθύνουν το 30% των πόρων στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, δεσμεύουν το 28% του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ+) σε δράσεις κοινωνικής ένταξης, το 8% στην καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας και το 14% στην απασχόληση των νέων. Το νέο ΕΣΠΑ ακολουθεί το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων και συνδέεται με το Σχέδιο Ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία (έκθεση επιτροπής Πισσαρίδη). Και οι σχεδιαζόμενες δράσεις υποστηρίζουν μία σειρά εθνικών στρατηγικών όπως, μεταξύ άλλων το εθνικό σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, το εθνικό σχέδιο Μεταφορών και το στρατηγικό πλαίσιο για τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης.

Ψηφιακός μετασχηματισμός

Ακόμη, σχεδιάσαμε νέα προγράμματα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την πολιτική προστασία, τη δίκαιη μετάβαση στις περιοχές της απολιγνιτοποίησης. Και σύντομα ολοκληρώνεται ένα ειδικό πρόγραμμα για την ενίσχυση της θεσμικής ικανότητας των αδύναμων δικαιούχων. Παράλληλα προχωρήσαμε στην ψήφιση του νέου εφαρμοστικού νόμου του ΕΣΠΑ (ν. 4914/2022) που στοχεύει στην αναδιάρθρωση και την ενίσχυση του συστήματος διαχείρισης για την υλοποίηση των έργων και την απλούστευση των διαδικασιών καθώς και την ανάπτυξη νέων πληροφοριακών συστημάτων και διαχειριστικών εργαλείων.

Με την διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής όλων των παραπάνω προβλέψεων μπορούμε να είμαστε βάσιμα αισιόδοξοι πως το νέο ΕΣΠΑ θα συμβάλλει αποφασιστικά στη δυναμική ανάταξη της οικονομίας, ανοίγοντας ένα νέο κύκλο ευημερίας για τους Έλληνες πολίτες.

*Ο Δημήτρης Σκάλκος είναι γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.