Πράσινο: Η καλύτερη ασπίδα απέναντι σε ασθένειες και κλιματικές απειλές…

-«Το ήξερες πως οι πράσινοι χώροι παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των παιδικών εγκεφάλων;».

-Όχι, αλλά φαντάζομαι το πράσινο μόνο καλό μπορεί να κάνει…

-«Επιπλέον, η επαφή με πράσινους χώρους σχετίζεται με χαμηλότερο ρίσκο καρδιακών παθήσεων, διαβήτη και παχυσαρκίας αλλά και πόνων στη μέση. Και με δεδομένο ότι τέτοιες μη μεταδιδόμενες ασθένειες ευθύνονται για μεγάλο μέρος των θανάτων παγκοσμίως, το όφελος από τους περισσότερους και πιο προσβάσιμους πράσινους χώρους μπορεί να είναι τεράστιο».

Η συζήτηση με τον υπεύθυνο για θέματα ενέργειας και κλίματος της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace Κώστα Γριμάνη έχει πάντα ενδιαφέρον.

Οι πράσινοι χώροι είναι σημαντικοί για όλους…

Όπως μού λέει, πάντα οι πράσινοι χώροι ήταν σημαντικοί για όλους, όμως πλέον η ανάγκη να είμαστε σε επαφή με τον έξω κόσμο είναι πολύ μεγαλύτερη.

-Γιατί;

-«Διότι πέρα από το καλό που κάνουν τόσο σε εμάς όσο και στον πλανήτη, οι καλές πρακτικές του αστικού σχεδιασμού λένε ότι κάθε κάτοικος πρέπει να βρίσκει έναν πράσινο χώρο σε απόσταση 300 μέτρων από το σπίτι του (!)».

-Μάλλον αυτοί που συνέταξαν αυτόν τον αστικό σχεδιασμό δεν πρέπει να έχουν πατήσει το πόδι τους στην Ελλάδα…

-«Το σίγουρο πάντως είναι πως παρόλο που τα πράγματα βελτιώνονται, έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μέχρι να πετύχουμε τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που θεωρεί πως η ελάχιστη αναλογία πράσινου στις πόλεις δεν μπορεί να είναι κάτω από 9 τετραγωνικά μέτρα ανά κάτοικο», συμπληρώνει ο Κώστας Γριμάνης.

Εννέα τετραγωνικά μέτρα ανά κάτοικο (!). Ουτοπικό μού φαίνεται για τα δεδομένα του λεκανοπεδίου, όπου η αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο, είναι ζήτημα αν φθάνει τα 3 τετραγωνικά μέρα…

Χρειαζόμαστε περισσότερους χώρους πρασίνου…

Όπως διαβάζω στην ιστοσελίδα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η Ευρώπη χρειάζεται περισσότερους χώρους πρασίνου για να αυξήσει την ανθεκτικότητά της έναντι των κλιματικών απειλών, καθώς και των απειλών κατά της υγείας μας.

Συνεχίζω την ανάγνωση: « Οι πόλεις έχουν ιδιαίτερη ανάγκη τα δένδρα, διότι οι πράσινοι χώροι στο αστικό περιβάλλον απορροφούν τις εκπομπές αερίου του θερμοκηπίου και ταυτόχρονα μειώνουν την υπερβολική αύξηση της θερμοκρασίας».

Αθήνα μακράν η πιο ζεστή μητρόπολη στην ηπειρωτική Ευρώπη

Ας σταθούμε όμως σε ένα σημείο που επισημαίνει ο ΟΟΣΑ: «Τα δένδρα μειώνουν την υπερβολική αύξηση της θερμοκρασίας». Αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία, διότι οι αστικές περιοχές είναι πιο ευάλωτες στο θερμικό κίνδυνο, λόγω της πυκνότητας του πληθυσμού και των ιδιαίτερων θερμικών συνθηκών του αστικού περιβάλλοντος.

Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να διευκρινίσουμε πως το 57% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε πόλεις (με την τάση να είναι αυξητική) ενώ το ποσοστό για τις χώρες της ΕΕ αγγίζει το 74%. Στην Ελλάδα σχεδόν ο μισός πληθυσμός είναι συγκεντρωμένος γύρω από δυο μεγάλες πόλεις.

Και, η Αθήνα, σύμφωνα με τον Κώστα Γριμάνη, είναι μακράν η πιο ζεστή μητρόπολη στην ηπειρωτική Ευρώπη, ενώ υπάρχουν προβλέψεις πως θα μπορούσε να γίνει η πρώτη μη κατοικήσιμη πρωτεύουσα της ηπείρου αν η θερμοκρασία συνεχίσει να αυξάνεται.

Θερμικές Νησίδες

Για όσους δεν το γνωρίζουν, οι θερμικές συνθήκες στις πόλεις διαμορφώνονται και από το φαινόμενο της Αστικής Θερμικής Νησίδας που επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τα αποτελέσματα της παγκόσμιας (ή περιοχικής) θέρμανσης.

Ο διαφορετικός τρόπος που απορροφούν και εκπέμπουν την ηλικιακή ακτινοβολία τα υλικά του δομημένου περιβάλλοντος, η κάλυψη /χρήση γης και η έλλειψη πρασίνου που μειώνουν το ψυκτικό αποτέλεσμα μέσω της εξατμισοδιαπνοής, αλλά και η ανθρωπογενής θερμότητα είναι ορισμένοι από τους παράγοντες που καθιστούν τις πόλεις θερμότερες από τις γύρω μη αστικές περιοχές.

Και το πρόβλημα εφέτος θα είναι ακόμη πιο έντονο, αφού η εκτόξευση των τιμών του ηλεκτρικού στερεί από πολλούς τι δυνατότητα μεγαλύτερης χρήσης των κλιματιστικών.

Τι μπορούμε να κάνουμε…

-Ωραία όλα αυτά, αλλά εμείς τί μπορούμε να κάνουμε;

-«Φυσικά, δεν πρέπει μόνο εμείς οι κάτοικοι να γνωρίζουμε την άμεση ανάγκη να δημιουργήσουμε πράσινους χώρους στις πόλεις μας. Οι δήμαρχοι, οι τοπικές αρχές και οι περιφέρειες επίσης καλούνται να πάρουν την ευθύνη και να πρασινίσουν τις πόλεις, με τρόπο που θα εξασφαλίζει ίση και δίκαιη πρόσβαση για όλους τους πολίτες».

Όπως μού εξηγεί ο Κώστας Γριμάνης, η Greenpeacece , συνέταξε έναν κατάλογο με τους λόγους που επιβάλλουν τη δημιουργία πράσινων χώρων. Έχουμε και λέμε λοιπόν:

-Η επαφή με πράσινους χώρους σχετίζεται με χαμηλότερα επίπεδα άγχους και με χαμηλότερο ρίσκο παθήσεων όπως η κατάθλιψη και οι διαταραχές άγχους. Υπάρχουν επίσης όλο και περισσότερες αποδείξεις πως η ωφέλιμη επίδραση των πράσινων χώρων στην ψυχική υγεία συνδέεται με βελτίωση στη συμπεριφορική ανάπτυξη.

-Η μακροχρόνια έκθεση σε πράσινους χώρους μπορεί να μειώσει το ρίσκο των συμπεριφορικών συναισθηματικών προβλημάτων, να βελτιώσει τη γνωσιακή ανάπτυξη, καθώς και τη συγκέντρωση και τη μνήμη.

-Οι περισσότεροι πράσινοι χώροι σε αστικές περιοχές σχετίζονται με μειωμένη πρώιμη θνησιμότητα, εξαιτίας της χαμηλότερης έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση, της περισσότερης άσκησης, της μεγαλύτερης κοινωνικής αλληλεπίδρασης και του μειωμένου ρίσκου για κατάθλιψη.

– Η πρόσβαση σε πράσινους χώρους σχετίζεται με μειωμένο ρίσκο πρόωρης γέννας, βρεφικής θνησιμότητας και αρνητικών επιπτώσεων κατά την παιδική ηλικία.

-Η περισσότερη επαφή με πράσινους χώρους σχετίζεται με βελτιωμένη γενική υγεία και ευημερία – νιώθουμε πιο ευτυχισμένοι και ικανοποιημένοι από τη ζωή.

– Οι πράσινοι χώροι βοηθούν να αποφεύγεται η νοσηλεία στα νοσοκομεία, εξαιτίας της καλύτερης σωματικής και ψυχολογικής υγείας. Επίσης, μειώνει την περίοδο ανάρρωσης μετά από θεραπείες και εγχειρήσεις.

– Οι πράσινοι αστικοί χώροι παίζουν, όπως προαναφέρθηκε, πολύ σημαντικό ρόλο στη μείωση περιβαλλοντικών απειλών όπως η κλιματική αλλαγή και η απώλεια της βιοποικιλότητας – δροσίζουν φυσικά τους δρόμους μας και τα σπίτια μας, και γίνονται το σπίτι πολλών ζώων και εντόμων. Επίσης, μειώνουν την ατμοσφαιρική ρύπανση στις πόλεις μας και καθαρίζουν τον αέρα.

Την εικόνα την έχετε. Χωρίς πράσινο η ζωή μας απειλείται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο… Και αυτό πρέπει να το έχουμε όλοι μας υπόψη όταν ακούμε (ακούτε) για ανάπτυξη χωρίς καμία αναφορά σε ουσιαστικές επεμβάσεις για αύξηση του πρασίνου στις πόλεις. Η μπάλα είναι πλέον στο γήπεδο μας ( σας)…