Οι επενδυτές πρέπει να μάθουν να ακολουθούν τον κύκλο του πληθωρισμού

Οι οικονομολόγοι μπορεί να διαφωνούν σχετικά με τα αίτια του πληθωρισμού. Ωστόσο, οι επενδυτές έχουν άφθονη ιστορική εμπειρία να αξιοποιήσουν.

Από τη σκοπιά τους, οι αυξανόμενες τιμές οδηγούν σε μεγάλης κλίμακας μείωση του πλούτου. Οι ομολογιούχοι κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Ακόμη και οι ιδιοκτήτες πραγματικών περιουσιακών στοιχείων, όπως μετοχών και περιουσιακών στοιχείων, μπορεί να υποστούν μεγάλες απώλειες. Η εύρεση ενός μόνιμου καταφυγίου από την καταιγίδα του πληθωρισμού δεν είναι απλή δουλειά.

Στον απόηχο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008, πέρασα αρκετούς μήνες με έναν συνάδελφο, τον Chris Wu, εξετάζοντας την εμπειρία των επενδυτών από τη δεκαετία του 1970.

Εκείνη την εποχή, πιστεύαμε ότι οι συνθήκες ήταν ώριμες για ένα άλλο επεισόδιο πληθωρισμού.

Όπως και την προηγούμενη δεκαετία, τα πραγματικά επιτόκια είχαν γίνει αρνητικά, οι κυβερνήσεις παρουσίαζαν μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα και τα διεθνή νομισματικά αποθέματα αυξάνονταν ραγδαία. Το timing μας δεν επιβεβαιώθηκε. Οι αποπληθωριστικές δυνάμεις ήταν πιο εδραιωμένες από ό,τι περιμέναμε.

Ωστόσο, τώρα που ο πληθωρισμός βρίσκεται σε υψηλό τεσσάρων δεκαετιών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, είναι καιρός να επανεξετάσουμε αυτό το απορριφθέν project.

Αυτό που διαπιστώσαμε, χωρίς έκπληξη, είναι ότι τα μακροχρόνια ομόλογα ήταν η κατηγορία περιουσιακών στοιχείων με τη χειρότερη απόδοση, χάνοντας αξία τόσο από την πτώση της αγοραστικής δύναμης του χρήματος όσο και από την άνοδο των επιτοκίων.

Μεταξύ 1977 και 1982, τα 10ετή ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου μειώθηκαν κατά 44% σε πραγματικούς όρους. Το ασφάλιστρο κινδύνου των ομολόγων αυξήθηκε καθώς οι επενδυτές ζήτησαν αποδόσεις πάνω από τον ρυθμό πληθωρισμού. Τα πιστωτικά περιθώρια αυξήθηκαν ανάλογα με τον πληθωρισμό.

Οι μετοχές, που αντιπροσωπεύουν απαιτήσεις επί πραγματικών περιουσιακών στοιχείων, δεν θα έπρεπε να υποστούν μόνιμη απώλεια κεφαλαίου κατά τη διάρκεια πληθωριστικών περιόδων.

Στη δεκαετία του 1970, ωστόσο, η αποτίμηση των αμερικανικών μετοχών κατέρρευσε καθώς οι αποδόσεις των κερδών αυξήθηκαν παράλληλα με τα μακροπρόθεσμα επιτόκια.

Η λόγος τιμής προς κέρδη για το χρηματιστήριο των ΗΠΑ (με βάση τα μέσα κέρδη 10 ετών) μειώθηκε από 24 φορές το 1966 σε κάτω από 7 φορές το 1982. Οι αμερικανικές εταιρείες ακινήτων τα πήγαν άσχημα καθώς τα ενοίκια απέτυχαν να συμβαδίσουν με τον πληθωρισμό και οι επενδυτές ακινήτων ζήτησαν υψηλότερα ποσοστά απόδοσης.

Ωστόσο, δεν ήταν όλα άσχημα νέα. Ενώ ο δείκτης S&P Composite των αμερικανικών μετοχών έχασε 44% σε πραγματικούς όρους κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, οι μετοχές που ήταν φθηνές σε σχέση με τα θεμελιώδη απέδωσαν θετικές πραγματικές αποδόσεις.

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους αυτές οι αποκαλούμενες μετοχές αξίας είχαν μια τόσο θριαμβευτική δεκαετία.

Πρώτον, ξεκίνησαν φθηνά σε σχέση με την υπόλοιπη αγορά.

Δεύτερον, οι εύλογες αποτιμήσεις τους ήταν ένα σημάδι ότι οι επενδυτές είχαν χαμηλές προσδοκίες, δίνοντας στις μετοχές αξίας ένα ενσωματωμένο περιθώριο ασφάλειας κατά τη διάρκεια αυτής της ταραγμένης δεκαετίας.

Τρίτον, οι υψηλές αποδόσεις κερδών τους κατέστησαν λιγότερο ευαίσθητους στην αύξηση των επιτοκίων.

Τα εμπορεύματα, ένα σημαντικό στοιχείο του δείκτη τιμών καταναλωτή, παρείχαν ακόμη καλύτερη προστασία. Η τιμή του πετρελαίου και του χρυσού αυξήθηκε περισσότερο από πέντε φορές κατά τη διάρκεια της δεκαετίας.

Οι τιμές των μετοχών των ορυχείων, των εταιρειών ενέργειας και των παραγωγών άνθρακα απέφεραν μεγάλες αποδόσεις.

Οι επενδυτές που έμειναν σε μετρητά τα πήγαν επίσης εκπληκτικά καλά. Αποφεύγοντας τις απώλειες όταν οι αγορές υποχώρησαν, τα μετρητά παρείχαν στους επενδυτές την ευκαιρία να αποκτήσουν φθηνά περιουσιακά στοιχεία στη συνέχεια.

Αυτοί που διατήρησαν τις θέσεις τους στα νομίσματα των λιγότερο επιρρεπών στον πληθωρισμό χωρών, όπως η Ελβετία και η Γερμανία, τα πήγαν ιδιαίτερα καλά.

Μέχρι στιγμής φέτος, οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν ακολουθήσει το playbook της δεκαετίας του 1970. Για άλλη μια φορά, οι κεντρικοί τραπεζίτες άργησαν να ανταποκριθούν στην άνοδο του πληθωρισμού.

Όπως και την προηγούμενη δεκαετία, η αύξηση των τιμών αποδείχθηκε παγκόσμιο φαινόμενο. Οι τιμές των ομολόγων μειώθηκαν καθώς η απόδοση των 10ετών ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου έχει σχεδόν διπλασιαστεί.

Η απόδοση της χρηματιστηριακής αγοράς επιβεβαιώνει ότι οι αποτιμήσεις ενδέχεται να μειωθούν καθώς ο πληθωρισμός αυξάνεται. Οι μετοχές αξίας για άλλη μια φορά υπεραπόδοσαν.

Η τιμή του πετρελαίου έχει εκτοξευθεί στα ύψη και οι μετοχές των βασικών εμπορευμάτων επιδεικνύουν τα διαπιστευτήριά τους για την καταπολέμηση του πληθωρισμού. Οι επενδυτές που έμειναν σε μετρητά στην αρχή του έτους είναι ικανοποιημένοι. Οι κερδοσκόποι συναλλάγματος που αγόρασαν ελβετικά φράγκα είναι ακόμη πιο χαρούμενοι.

Λοιπόν, ποιο είναι το συμπέρασμα;

Όπως δείχνει το διάγραμμα πληθωρισμού από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 και μετά, ο πληθωρισμός είναι ένα κυκλικό φαινόμενο. Κατά τη διάρκεια εκείνης της εποχής υπήρξαν τρεις ξεχωριστές περίοδοι ανόδου των τιμών καταναλωτή στις Ηνωμένες Πολιτείες: από το 1968 έως το 1970, από το 1973 έως το 1975 και από το 1978 έως το 1980. Κάθε κύκλος ξεκίνησε με μια έκπληξη πληθωρισμού που ώθησε τις κεντρικές τράπεζες να αυστηροποιήσουν τη νομισματική πολιτική.

Στη συνέχεια, η αύξηση των επιτοκίων οδήγησε την οικονομία σε ύφεση. Μετά από κάθε κορύφωση του πληθωρισμού, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής χαλάρωσαν την πολιτική τους, οπότε οι τιμές φούντωσαν ξανά. Κατά τη διάρκεια κάθε κύκλου, ο ρυθμός πληθωρισμού κορυφώθηκε σε διαδοχικά υψηλότερα επίπεδα.

Οι επενδυτές, των οποίων οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό τείνουν να είναι οπισθοδρομικές, τυφλώθηκαν από αυτό που έγινε γνωστό ως ο κύκλος «stop-go». Οι προηγούμενοι νικητές αποδείχθηκαν οι χαμένοι του αύριο.

Τα εμπορεύματα αποδείχθηκαν ιδιαίτερα ασταθή, σχηματίζοντας φούσκες τη μια στιγμή και συντρίβοντας τες την επόμενη. Στην ύφεση της χρηματιστηριακής αγοράς από το 1973 έως το 1975, οι μετοχές των βασικών εμπορευμάτων αποδείχθηκε ότι συσχετίστηκαν περισσότερο με άλλες μετοχές παρά με την τιμή των υποκείμενων υλικών. Μετά την κορύφωση του πληθωρισμού, τα ασφαλή νομίσματα έχασαν την ελκυστικότητά τους και υποχώρησαν.

Το τρέχον ξέσπασμα του πληθωρισμού θα μπορούσε να αποδειχθεί ακόμη πιο κυκλικό από τα προηγούμενα. Οι κεντρικές τράπεζες έχουν τυπώσει περισσότερο χρήμα και διατήρησαν τα επιτόκια χαμηλότερα από ό,τι πριν από πέντε δεκαετίες.

Δεν υπάρχει προφανές τέλος στην ενεργειακή κρίση. Από την άλλη πλευρά, η υπόθεση ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν «χαμηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα» είναι ενσωματωμένη βαθιά στη χρηματοοικονομική αρχιτεκτονική, καθιστώντας το σύστημα έντονα ευάλωτο ακόμη και σε μια ελαφρά νομισματική σύσφιξη. Με την παγκόσμια οικονομία να κλονίζεται κάτω από ένα βουνό χρέους, ο αποπληθωρισμός παραμένει μια διαρκής απειλή.

Η παραδοσιακή προσέγγιση «buy-and-hold» στην επένδυση δεν έχει νόημα σε αυτό το περιβάλλον. Στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 1970, το χαρτοφυλάκιο αναφοράς που κατείχαν πολλοί Αμερικανοί επενδυτές – 60% σε μετοχές και 40% σε ομόλογα – έχασε περισσότερο από το ήμισυ της αξίας του σε πραγματικούς όρους. Σήμερα, οι αμερικανικές μετοχές διαπραγματεύονται σε πολύ υψηλότερες αποτιμήσεις και οι αποδόσεις των ομολόγων είναι πολύ χαμηλότερες. Για να επιβιώσουν στις ταραγμένες εποχές, οι επενδυτές πρέπει να μάθουν να ακολουθούν τον κύκλο του πληθωρισμού.

REUTERS BREAKINGVIEWS